Yazar olarak kişisel tecrübelerim bir yana, çok sayıda yazar dostum var; yazar olan akrabalarım, arkadaşlarım ve zamanında çıktığım insanlar… Yani bir yazarla olabilecek ilişki durumlarını farklı açılardan gözlemledim diyebilirim. Böylece yakın olduğum yazarlara destek olmanın en iyi yollarından birkaç tanesini sıraladım sanırım.
Her ne kadar “standart beden, herkese olur” gibi bir seçenek bulunmadığını hatırlamakta fayda olsa da, bu sekiz tavsiyenin yaşamınızdaki yazarlara destek olma konusunda sağlam bir başlangıç yapmanızı sağlayacağını düşünüyorum:
1. Yazma süreçleri hakkında bilgilenin ve o sürece saygı duyun.
Yazarlarla, birçok yönden benzer olsak da homojen bir grup olmadığımızı bilecek kadar çok çalıştım. Yazmak öngörülebilir bir süreç değildir ve her yazar zamanla kendine has yaklaşımını geliştirir. Onları daha iyi anlayabilmek için yazma süreçleri hakkında konuşmalısınız.
2. Yalan söylemeyin.
Bazı yazarlar eserlerini, kendilerini sevdiğiniz kadar “sevmediğinizde” alınganlık gösterebilirler; ancak sıkıcı bulduğunuz bir şeyi seviyormuş gibi davranmanız daha incitici bir hareket olur, bunu unutmayın.
3. Yenilebilir/lezzetli takviyeler bulundurun.
Birçok yazar çalışırken atıştırabilecekleri şeylerin olmasına sevinir. Ne yazık ki birçoğumuzun da atıştırma alışkanlıkları berbattır. Mesela ben, son teslim tarihleri ile karşı karşıya kaldığımda çikolata parçacıklı, fıstık ezmeli sandviçler yapmaya meyilliyim. Lezzetli ve buna rağmen olabildiğince sağlıklı atıştırmalıkların (örneğin meyve gibi) bulunmasını sağlayabilirseniz birden fazla şekilde yardım etmiş olursunuz.
Ayrıca, arabalar çalışmak için nasıl benzine ihtiyaç duyarlarsa yazarların çoğu da çalışmak için kafeine ihtiyaç duyar. (Aslında bu yazar bağımlılığının ilginç nörolojik açıklamaları bulunuyor ama neyse, konumuz bu değil) Su ısıtıcısını sürekli çalışır durumda olduğunu sağlar ve kahvenin hiç bitmemesini garantilerseniz, size sırf bunun için bile âşık olabiliriz doğrusu.
4. Hemen şimdi yazmalarını sağlayın.
Yazdıkları hakkında konuşmalarını değil… Beyin fırtınası yapmalarını değil… Düzenleme yapmalarını değil… Araştırma yapmalarını değil…
Yazmalarını sağlayın.
Sadece yazmalarını…
Yazarlar benim tabirimle “eylemsizlik duvarı” ile karşı karşıya kalır. Yazmaya başlamak bizim için zordur; fakat bunu aştıktan sonra giderek kolaylaşır ve keyif verici olur. Erteleme tekniklerini, özellikle sanki hikâyemiz üzerinde çalışıyormuşuz gibi gösterenleri, kullanmakta pek iyiyizdir; ama bu sadece eylemsizliğimizi arttırmamıza yol açar. Eğer bize yazmak için fazladan bir dürtü verirseniz duvarı aşmak için gerekli ivme ve enerjiye kavuşmamıza yardım etmiş olursunuz.
5. Onlara bir alan verin.
Söz konusu yazarla birlikte yaşıyorsanız yapabileceğiniz en sağlıklı şeylerden biri ona, uygun gördüğü şekilde yapılandırıp dağıtabileceği bir alan tanımak.
Örneğin, ben çalışmak için eksiksiz bir düzene sahip olmalıyım; ama fazladan araç gereçlere ihtiyaç duymam. Dünyanın herhangi bir yerinde düzenli bir yazar masası kurabilirim. Ama bazıları biraz dağınıklık ister. Bazıları alana duygusal olarak bağlanmış olma hissine ihtiyaç duyar. Bazıları en iyi şekilde tamamıyla bir karmaşa içerisinde çalışır. Gerçi karmaşık bir çalışma alanının ne kadar işlevsel olabileceğine dair sınırlar var; babam muhteşem bir adam, fakat ofisi yangın yeri gibi. Yine de tahammül edilemez hal almadığı sürece bırakın yazar, alanını istediği gibi kullansın. Çevresel faktörler duygu durumumuz üzerinde önemli rol oynar ve yazarınız kendini huzursuz hissediyorsa yazamaz. Bu nokta önemlidir.
6. Onları kendileriyle ilgilenmeleri konusunda yüreklendirin.
Yazar olmak çok stresli bir iş ve sosyalleşmek için az vaktimiz olur doğrusu; işin ilginç tarafı genellikle hareketsiz bir yaşam tarzına sahibizdir. Çoğu zaman da kendimizle ruhsal anlamda ilgilenemiyor ve sonuç olarak stres altında eziliyoruzdur. Son teslim tarihine yetişmemiz için baskı yapmaktansa (zaten yeterince hissediyoruz o baskıyı) bizi temel duygusal bakımımız için yüreklendirerek daha büyük bir iyilik yapmış olursunuz.
Duygusal bakım da yine farklı bireylerin farklı şekilde uyguladığı bir şeydir. Benim için bu yoga, derin düşünme ve uzun yürüyüşleri içerir. Başkaları için bu masa tenisi oynamayı, yakın arkadaşlarla vakit geçirdiği hoş bir kahvaltı olabilir. Yazarınızın duygusal durumunu destekleyen ne varsa daha sonra karşısına çıkacak değişik zorluklara karşı dik durmasına yarayacaktır. Bunu da not etmek gerekiyor.
7. Sırtını sıvazlamaktan fazlasını yapın.
Tahminimce bu yazdıklarımı okuma sebebiniz yazar olmak istemenizden ziyade hayatınızda yer alan bir yazara yardım etmek. (Gerçi belki de yazarsınızdır, bu da size yaşamınızı yeniden gözden geçirmeniz anlamında belli avantajlar sağlar doğrusu.)
Yazmak hakkında söyleyecek şeyinizin olmadığını düşünseniz bile yakınınızdaki yazarı, tekrar tekrar yaptığı iş için tebrik etmekle kalırsanız ortaya yeni problemler çıkabilir. Örneğin yazarınız fikrinize duyduğu saygıyı kaybedebilir. Özetle şunu diyebiliriz; destek olmak harika, övmek harika ve yazarınızın yarattığı her şeyi sevmeniz de tamam — ama özellikle neyi sevdiğiniz, neyin sizi pek çekmediği ve buna benzer şeyler hakkında ayrıntılar da sunabilmelisiniz.
8. Onları yalnız bırakın!
Yazarken kendini olayların akışına bırakmak çok nadir gerçekleşen bir şeydir ve inanılmaz değerlidir. Bunu yapabildiğim zamanlar bir oturuşta sayfalarca yazdığımı hatırlarım. Yazarınıza müdahale etmeyin, ona sorular sormayın. Hatta olabildiğince yok olun.
Yapabileceğiniz en destekleyici şeylerden biri, yazarken olayları akışına bırakma durumunu kutsallaştırmak. Biliyorum, onlar bir ekrana odaklanmış yazarken planlarınızı değiştirmek hoşunuza gitmiyor; ama endişelenmeyin. Bu dediğimiz çok sık gerçekleşen bir şey değil zaten. Bazen rahat olmak, her şeyi oluruna bırakmak iyidir.
Robbie Blair – litreactor.com
Çeviren: Gonca Öner – edebiyathaber.net
Not: Sizin düşünceleriniz ne? Yaşamınızdaki yazarlara destek olurken neler işe yaradı? Eğer yazarsanız, başkalarının size destek olmak için yapabileceği en yararlı şeyler nedir? Alta yorum yaparak herkesi bilgilendirebilirsiniz.
edebiyathaber.net (9 Ağustos 2021)
