Amerikan edebiyatının sivri dilli bilgesi Kurt Vonnegut biri Türkçeye ilk kez çevrilen üç kitabıyla Can Yayınları’nda.

Can Yayınları, Amerikan edebiyatının sivri dilli bilgesi Kurt Vonnegut‘un üç kitabını yayımladı: Kör Nişancı, Maymun Evine Hoş Geldiniz ve Galápagos. Kitapların üçü de Handan Balkara’nın yetkin çevirisiyle Türkçede.

Kara mizahı, hicivli dili ve eşsiz hayal gücüyle 20. yüzyılın en önemli yazarları arasında yer alan Vonnegut, Time’ın deyimiyle, “George Orwell, Dr. Caligari ve Flash Gordon’ı tek vücutta birleştiren bir yazar… ahlaklı bir soytarı, deli bir biliminsanı.”

Maymun Evine Hoş Geldiniz kitabının önsözünden:

“Kurt Vonnegut, Jr.ın kısa eserlerinden oluşan bu retrospektif sergiye hoş geldiniz – Vonnegut hâlâ ziyadesiyle aramızda ve ben hâlâ ziyadesiyle Vonnegut’um. Almanya’da bir yerde, Vonne adında bir akarsu var. Tuhaf adımın kaynağı orası işte. 

1949 yılından beri yazarım. Kendi kendini eğitmiş bir adamım. Başkalarına yararı dokunabilecek şeyler yazmak gibi bir iddiam yok. Yazdığım zaman, sözümona ne olmam gerekiyorsa o olurum. Bir metre seksen sekiz santim boyundayım ve yaklaşık doksan kilo geliyorum. Yüzdüğüm zamanlar hariç, elime koluma hiç hâkim olamam. Yazma işini o emanet et yığını yapar.

Ama suyun içindeyken bana doyum olmaz..”

Kör Nişancı, masumiyetin yok edilişine tüyler ürpertici, trajikomik bir bakış. Şampiyonların Kahvaltısı’ndan aşina olduğumuz Midland City’de yaşanan bir dizi felaketin ortasında –çifte cinayet, şömine raflarında ölümcül oranda radyasyon, kayıp bir kelle, nötron bombasıyla yok edilen bir şehir– Rudy Waltz, namı diğer Kör Nişancı, okuru budalaca bir mutluluk arayışına çıkarıyor.  Ömrü boyunca bir çocukluk hatasının kefaretini ödemeye çalışan Rudy’ninki, Kurt Vonnegut’a özgü bir suç ve ceza hikâyesi. 

Maymun Evine Hoş Geldiniz, romanlarıyla bilinen yazarın öykü türünde de ne kadar büyük bir usta olduğunun göstergesi. Bir yanda yazarın her zamanki esprili dili, absürtlükler ve hiciv, öte yanda daha sade anlatılar, banliyö öyküleri ve trajediler… Maymun Evine Hoş Geldiniz, Vonnegut’un kaleminin ne kadar geniş bir yelpazede gezinebildiğinin çarpıcı bir kanıtı. Her zaman özgünlüğüyle anılan yazarın, aynı zamanda Amerikan öykü geleneğinin bütün birikimini nasıl özümsediğini de görmemizi sağlayan bu kitaptaki öykülerin ortak noktası, başta otorite olmak üzere tüm insanlığa karşı eleştirel bir yaklaşım.

Vonnegut severleri yazara bir kere daha hayran bırakacak olan Maymun Evine Hoş Geldiniz, onunla yolu yeni kesişen okurlar için de güzel bir tanışma fırsatı.

Vonnegut, Galápagos’ta o eşsiz mizah anlayışıyla yörüngesini şaşmış dünyayı masaya yatırıyor ve bizlere felaket ânında ilk kurtarılacakların neler olduğunu hatırlatıyor.

Her şey bir milyon yıl önce, MS 1986’da koca beyinli atalarımızın Galápagos Adaları’nda mahsur kalmasıyla başlar. Dünya bir felaketin pençesinde cebelleşirken Galápagos ahalisi sadece insan soyunu sürdürmekle kalmayacak, yepyeni bir ırkın, küçük beyinlilerin ortaya çıkmasına da öncülük edecektir. Peki bu “geri evrim”e bir milyon yıl boyunca tanıklık eden anlatıcımız kim dersiniz?  Elbette Kurt Vonnegut evreninin vazgeçilmezi, ünlü bilimkurgu yazarı Kilgore Trout’un oğlunun hayaleti!

KURT VONNEGUT, 1922’de, Alman asıllı anne babanın oğlu olarak Indianapolis’te dünyaya geldi. Cornell Üniversitesi’nde kimya okurken orduya yazıldı ve II. Dünya Savaşı’nda yer aldı. Dresden’de tutsak düştü ve bombardımandan, tutukevi olarak yeraltındaki bir mezbaha kullanıldığı için kurtuldu. Bu tecrübesi, en meşhur romanlarından Mezbaha No. 5’in yanı sıra başka birçok eserine konu oldu. Savaştan sonra Chicago Üniversitesi’nde antropoloji yüksek lisansı yapmaya başladı. Gazetecilik ve reklamcılık gibi çeşitli işler yaparken yazmayı sürdürdü. Chicago Üniversitesi’nin Kedi Beşiği’ni yüksek lisans tezi olarak kabul etmesi üzerine 1971’de mezun oldu. Diğer eserlerinin arasında Şampiyonların Kahvaltısı, Galápagos, Kodes Kuşu, Mavi Sakal ve Allah Senden Razı Olsun, Bay Rosewater sayılabilir. Savaş karşıtı söylemini hayatı boyunca sürdüren Vonnegut, 2007’de New York’ta öldü.

edebiyathaber.net (23 Haziran 2016)