Gazeteci, yazar, belgeselci Ümit Kıvanç yeni bir kitaba imza attı: O Meslek Bunalımda. Kitabın alt başlığı konusunu çok iyi özetliyor: Gazeteciliğin Kendine, Neoliberalizm ve Sanal Âlemin Basına Ettikleri.
P24 Medya Kitaplığı’nın beşinci kitabı olarak yayımlanan O Meslek Bunalımda, gazetecilik mesleğinin karşı karşıya olduğu tehlikeleri yerele hapsolmayan küresel bir perspektifle ele alıyor.
Bu tehlikelerin nesnel ‘’dış’’ bileşenleri var; bir yandan da meslek kendi iç dinamiklerinden, bizzat meslek “erbabı”ndan kaynaklı son derece öznel bir bunalım yaşıyor.
Ümit Kıvanç, bu öznel bunalımı “es geçmemek” gerektiğini kitabın en başında vurguluyor:
“Gazeteciliği ve basın kavramını, ‘medya sektörü’ne dönüştürülüveren iş alanında yozlaştırıp rayından çıkaran medya patronları ve yöneticileri, kendi kendilerini pop yıldızları ya da çürük meyve kakalayan manav haline getiren gazeteciler bizzat mesleğin bunalımının müsebbipleri arasındadır. Bunu bilmek, unutmamak, her şeyden önce bunalımdan kurtulma yolları ararken hayatî.”
Bu kayıttan sonra, bunalımın nesnel sebeplerini irdelemeye yöneliyor Kıvanç. İnternetin gazeteciliği kârlı bir iş olmaktan çıkaran etkisi; dünyanın çeşitli ülkelerinde gücü ele almaya başlayan popülist-faşizan hareket ve liderlerin gazeteciliğe savaş açmış olması; “yalan haber” fenomeni; basının bağımsızlığının giderek tamamen sona erişi; yaşadığımız şiddetli ve aralıksız enformasyon sağanağı altında algı, yorum, çıkarsama, muhakeme gibi şemsiyelerimizin paramparça oluşu; gazetecilerin birer PR ajanına dönüşmesi; yanlış bilgilenmeden post-truth (gerçek sonrası) kavramının egemenliğine uzanan süreçte ‘’haber’’ dediğimiz şeyin, ‘’gazeteci’’ dediğimiz kişinin varolmaya devam edip edemeyeceği; sosyal medyanın birincil haber kaynağına dönüşmesi ve tabii, trollerin dünyası…
O Meslek Bunalımda bütün bu başlıklarda dünyada devam eden tartışmayı, gelişmeleri, araştırmaları göz önünde tutarak sözünü söyleyen bir kitap. Bir tavır, bir duruş kitabı, ama aynı zamanda gazetecilik üzerine düşünen herkes için yaşadığımız âna dair zengin bir bilgi kaynağı olma niteliği taşıyor.
Ümit Kıvanç’a göre, yaşanan öznel bunalıma ve nesnel tehditlere rağmen devam eden ‘’mesleği hakkıyla sürdürebilme kaygısı’’ gazeteciliğin sınırlarını aşan bir öneme sahip.
“Mesleği hakkıyla sürdürebilme kaygısı, isteyelim istemeyelim, dünya üzerinde insan toplumlarının çoğulcu, demokratik düzenler içerisinde, özgürlükleri ve adaleti tadarak yaşayabilmesi gayesiyle kader birliği etti. Farkında mıyız?” diye soruyor Kıvanç; bunun farkında olmamızı istiyor, bunun farkında olmamıza yardımcı bir kitap sunuyor bizlere.
Mütevazı ama aslında çok da ulvî bir manifestoyla, sahici bir dilekle bitiriyor sözünü:
“’Gerçek-sonrası’ diye bir şey yok. ‘Alternatif olgu’ diye bir şey yok. Gerçeği bulmak, ona sahip olmak diye bir şey de yok. Hakikat arayışı var.
Gazetecilik hakikat arayışında insanın elfeneri, dürbünü, büyüteci olsun. Bazen çapası, kazması, bazen defteri kalemi olsun.”
Ümit Kıvanç’ın O Meslek Bunalımda: Gazeteciliğin Kendine, Neoliberalizm ve Sanal Âlemin Basına Ettikleri kitabını, P24 Medya Kitaplığı’nın bütün diğer kitapları gibi gazetecilere, gazetecilik öğrencilerine, gazetecilik okullarının kütüphanelerine ücretsiz olarak ulaştıracağız.
Kitabı temin etmek isteyenler [email protected] adresine yazabilirler.
Kaynak: T24 (3 Temmuz 2017)
