Amara Yayıncılık’ın ‘Alternatif Hareketler Dizisi’nin ilk kitabı olan “Zapata – Meksika’da Köylü Devrimi” raflardaki yerini aldı.

Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu (EZLN), 1 Ocak 1994’te silahlı isyan başlatarak Meksika’nın San Cristobal de Las Casas eyaletine bağlı belediyeleri işgal edip özerklik ilan etti.

Ancak Soner Torlak’ın deyişiyle “salyangozun uzun yürüyüşü” bu tarihle başlamadı. Bu ‘uzun yürüyüş’, Mayaların İspanyol sömürgecilere karşı verdiği yüzlerce yıllık direniş ile filizlendi.

Torlak, bu uzun tarihi kısaca şöyle özetliyor: “Mayaların 1524’te sömürgecilerin saldırılarına karşı başlayan direnişi, yüzyıllara yayılır ve son Maya devleti ancak 1901 yılında Meksika devletinin işgaliyle ortadan kaldırılabilmiştir. Ancak sömürgeci mirasın modern taşıyıcısı olan modern Meksika devleti, bu sefer 1910 yılında yirminci yüzyılın ilk halk devrimi olarak tarihe geçecek olan Zapata önderliğindeki köylü devrimine gebedir.”

Öyle ki Emiliano Zapata liderliğindeki isyancı köylülerin, toprak reformu talebiyle başlattığı silahlı mücadele 1911 yılında diktatörlüğü yıkar ve en radikal toprak reformu planı ilan edilir.

Zapata, pusuya düşürülerek öldürüldüğü 1919 yılına kadar ise köylülerin yaşadıkları topraklara sahip olmaları için silahlı mücadele yürütür.

Emiliano Zapata ve onun sadece silahlı devrim düşüncesi değil, “toprak ve özgürlük” kavramlarının ancak bir arada var olabileceğine dönük kavrayışı ve köylülerin kendi topraklarında özyönetim hakkına sahip olmasını da içeren felsefesi bugün EZLN’nin ilham kaynağıdır.

Öyle ki kendilerine Zapatista demeleri ve Zapatistaların lideri Marcos’un kendisine “Kumandan yardımcısı / Subcomandante” unvanını uygun görmesi de bu nedenleydi; asıl kumandan Zapata’ydı.

Kaynak: Gazete Karınca (17 Ağustos 2017)