Sabit Fikir Yılın En İyi 50 Romanı Seçkisi’nde 1 numara Colson Whitehead imzalı Yeraltı Demiryolu oldu.

Kurmaca dalında Pulitzer Ödülü (2017), Amerika Ulusal Kitap Ödülü (2016), Arthur C. Clarke Ödülü (2017), Zora Neale Hurston/Richard Wright Ödülü (2017), Man Booker aday adayı (2017) YILIN KİTAPLARI, The New York Times, Amazon, Wall Street Journal, Washington Post, Time, NPR, Goodreads, Oprah’s Book Club, …

Amerikan edebiyatının en yeni yıldızı Colson Whitehead’den yayımlanır yayımlanmaz çağdaş klasikler arasında anılan cesur ve sarsıcı bir roman: Yeraltı Demiryolu (çeviren: Begüm Kovulmaz). Whitehead, Amerika’nın adeta bağırsaklarını deştiği bu romanında “rüya” ülkesinin geçmişine uzanıyor ve okurunu uzun zaman terk etmeyecek ilham verici bir mücadele öyküsü anlatıyor. Dünyada bir başına kalmış bir kadının, Cora’nın dünyaya kafa tutma öyküsü bu; öldürmeyip güçlendiren darbelerin, birer nişan gibi taşınan yara izlerinin ve zamanı gelince ya ödenen ya da ödetilen bedellerin öyküsü. Öyle bir öykü ki, çağın karanlığında pırıl pırıl parlıyor ve dört bir yanı saran kötülüğün bataklığında kaybolan ruhlara kuzey yıldızı misali yön gösteriyor.

Whitehead’in romanı Amerika’ya getirilen ve köleleştirilen bir kadının, Ajarry’nin öyküsüyle başlıyor ve oradan bir başka kadına, Cora’nın serüvenine uzanıyor. Cora, Amerika’yı bir ucundan diğerine kat ediyor, ne var ki manzara, aradan zaman geçse bile pek değişmiyor. Whitehead’in dâhiyane icatlarıyla Yeraltı Demiryolu, bir düşü gömmeye yetecek soruların ağır yanıtlarını Amerika toprağına ince ince işliyor ve akıllardan silinmeyecek bir okuma tecrübesi vaat ediyor.

Eleştirmenlerden tam not alan, çoksatarlar listelerinde aylar boyunca bir numarada kalan ve ödüllere doymayan Yeraltı Demiryolu, Sefiller’den Sevilen’e uzanan bir yelpazede yer alan engin çağrışımlarıyla son yılların en önemli ve en çok ses getiren kitaplarından biri.

Colson Whitehead kimdir?

1969 yılında New York’ta doğdu. Harvard Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra yeniden New York’a yerleşti ve Village Voice’da yazmaya başladı. 1999 yılında çıkan Intuitionist (Asansör adıyla Doğan Kitap tarafından yayımlanmıştır) adlı romanını, büyük beğeni toplayan John Henry Days, Sag Harbor, Apex Hides The Hurt ve Noble Hustle gibi kitapları izlemiştir. Guggenheim ve MacArthur Deha Bursu’na layık görülmüş; Dos Passos Ödülü, Whiting Yazar Ödülü, Young Lions Ödülü gibi nişanlarla onurlandırılmıştır. Whitehead, aralarında Columbia, Vassar ve Princeton’ın da yer aldığı pek çok üniversitede yaratıcı yazarlık dersleri vermiştir. Algan Sezgintüredi’nin çevirisiyle yayımladığımız sıra dışı romanı Bölge Bir’de, insanları birer ‘leş’ haline getiren bir salgının ardından çöken Amerikan toplumunu ele alır. Büyük ses getiren ve listeleri altüst etmekle kalmayıp edebiyat eleştirmenlerinden de tam not alan Yeraltı Demiryolu, yazara kurmaca dalında Pulitzer’i, Arthur C. Clarke Ödülü’nü ve Ulusal

Kitap Ödülü’nü kazandırdığı gibi Andrew Carnegie Madalyası’nı da getirmiş ve tüm dünyada muazzam bir ilgi uyandırmıştır. Amerika tarihi uyarınca ‘yeraltı demiryolu’ kuzeye kaçan kölelerin yol üzerinde barındıkları güvenli yerlere yönelik bir ifadedir; gelgelelim bu romanda tarihtekinden daha farklı bir görünüm kazanır ve olaylar onun etrafında gelişir. Whitehead, tarihsel olayları fantastik unsurlarla harmanlamış ve sarsıcı olduğu kadar sürükleyici bir romana imza atmıştır. Yeraltı Demiryolu, bir kadının onu yok etmeye kararlı dünyada verdiği ölüm kalım mücadelesini ta bugüne yansıyan adaletsizliklerin, insanlık suçlarının ışığında ele alır. Bu sarsıcı ve sorgulayıcı roman, NY Times’dan Amazon’a, Goodreads’e, NPR’a, The Wall Street Journal’a uzanan bir yelpazede yer alan tüm mecralar tarafından Yılın En İyi Kitapları arasında anılmıştır. Colson Whitehead’in bu metni, Amerika’nın temellerinde yatan insanlık suçlarını ele alma biçimi ve günümüz dünyasında halen çözülmemiş ayrımcılık, üstünlükçülük ve ırkçılık gibi meselelere bütünsel yaklaşımıyla da göz doldurmuştur.

New York Times, Harper’s, New Yorker gibi mecralarda halen yazmakta olan Whitehead, çağdaş Amerikan edebiyatının özgün ve benzersiz seslerinden biridir ve New York’ta yaşamaktadır.

edebiyathaber.net (28 Kasım 2017)