Öyle bir roman okudum ki…

Okuduğum bir roman mıydı? Bundan emin değilim. Düşünüyorum…

Yazar emin mi?

“Kendi hayatımızı anlatmanın imkânsızlığı hakkında bir kitap” diyor kitabından bahsederken, Gospodinov.

“Bir romandan nelerden bahsedilmesini beklemeyiz? Tuvaletlerden mesela. Sineklerden. Bitkilerin üreme biçimlerinden. Gündelik hayatın sıradan detaylarından. Bunlar her ne kadar ‘doğal’ şeyler olsalar da romanlara girmeyecek kadar yersiz ya da önemsiz görünürler genelde.”

Kitabın arkasından bu satırlar.

Bu kitapta bolca tuvalette geçen zaman var. Hatta ev tuvaleti ve umumi tuvalet arasındaki farklar üstüne bile yazılmış.

Bir kitap tuvaletlerden bahsediyorsa roman mıdır?

Ya sineklerden…

Peki ya İncil?

“Tanrı Kitap’ın(İncil) daha başında, daha Yaratılış’ta şunu söylüyor: ‘Verimli olun, çoğalın! Yeryüzünü doldurun ve denetiminize alın; denizdeki balıklara, gökteki kuşlara, yeryüzünde yaşayan bütün canlılara egemen olun.’ Ah, ne kadar mutlu ediyor bizi bu denetiminize alın ifadesi.”

“Sinek İncili nasıl geliyor kulağınıza? 1.4. böylece (Tanrı) sinekleri kendi suretinde yarattı. Ve onları yarattıktan sonra onları kutsadı: ‘Verimli olun, çoğalın. Yeryüzünü doldurun ve denetiminize alın; denizdeki balıklara, gökteki kuşlara, yeryüzünde yaşayan bütün canlılara egemen olun.” yazıyor Gospodinov.

“Lükstü, sütlüydü Tanrı, eriyordu.”

Bu durumda Doğal Roman, felsefik bir roman mı? Düşünüyorum.

“Dünya birdir ve roman onu birleştirir. Başlangıçlar verilmiştir, kombinasyonlar sayısızdır.” demiş, Gospodinov. Ve eklemiş, “O öykü toplar ama kendi öyküsü yoktur.”

Georgi Gospodinov şair olarak yazın hayatına başlamış. Sofya Üniversitesi’nde Bulgar filolojisi okumuş. Dilimize çevrilen Doğal Roman ve Hüznün Fiziği romanları Metis Kitap’tan çıkmış. İlk kez okuyorum Gospodinov. “Birinin ‘Bu roman güzel çünkü tereddütlerle örülü.’ demesini isterdim.” demiş, Doğal Roman’dan bahsederken.

Kitabın kahramanı aynı zamanda anlatıcı. Filodem’den bir alıntı yapıyor. “Aşık olmuşum. Kim olmamıştır ki…”

Anlatıcının karısı, boşanmak istiyor. “Fazlalık aşk sonra nereye gider, onu silip süpüren kimdir, çöpü kim atar, çöp kutusu nerededir…” diye soruyor.

Boşanıyor, eşya paylaşımı yapılıyor. Ama “Ondan bazı rüyalarımı ve bir kaç ıvır zıvırımı hala almadım.” diyor. Boşandıktan sonra toplum hayatındaki tüm değerleri bırakıyor. Hem de aklını kaybetmişçesine. “Dondurma satıcısı olup her kış iflas edeceğim.” diyor, saplantılarında boğulurken.

‘Gospodinov Aşkı’ diye bir kavram varmış.  Gospodinov okuyup aşık olanlar bu yeni kavramla tanışırlarmış. Bu sanal ama yürekten bağlı bir aşkmış . Bu kavramla tanıştığım için çok mutluyum. Hüznün Fiziği’ni de en kısa sürede okumak istiyorum. E aşkımı durmadan tazelemem şart.

Doğal Roman’ı elinize aldığınızda ilk olarak 78. sayfaya sonra da 96. sayfayla başlayan bölümlere göz gezdirin.

Tırnak içine alarak yazdığım satırları başka, Doğal Roman’dan diğer aforizmalar:

“Akla hayale sığmayan bir şeye nasıl tepki gösterirsin? Ne yapabilirsin?”

“Çok geç farkına varıyoruz, artık baştan çıkarıldıktan sonra.”

“Her geçen gün karın gözlerinin önünde anneye dönüşüyor, sense çocuğun babası olamıyorsun.”

“Sadece bayağı olan ilgimi çekiyor. Başka hiç bir şey beni o kadar eğlendirmiyor.”

“Hiç kimse rüyasından bir şey alıp getirememiştir. Rüyanın çıkışında görünmez bir gümrük vardır, orada her şeye alı konulur.”

“İnsanlar varolduklarını ispatlamak için birbirlerinin resmini çekiyorlar.” Kinks

“Çocukluğumuzda sevildiğimiz kadar asla sevilmeyeceğiz.”

“Çocukların vatanı yoktur. Onların vatanı çocukluktur.”

“İsimler isimlendirilmiş olanı kendileri yaratır.”

“Keşke kelimeleri unutan birini bulabilsem de onunla muhabbet etsem.” Chuang Tzu

“Gazetenin arkasına geçip insanların ne konuştuğunu dinliyorum, sohbetlerinin içinde çözülüyorum, kahvenin içindeki küp şeker gibi.”

“Kafatasımın içindeki sineğin bir çıkışa ihtiyacı var.”

“Çünkü yüzbaşı binbaşıdan daha korkunçtur.”

Ceren Erginsoy – edebiyathaber.net (20 Haziran 2019)