Sanat tarihinin ender yapıtlarından biri olan Osman Hamdi Bey’in Kaplumbağa Terbiyecisi’nin Suna ve İnan Kıraç Vakfı Oryantalist Resim Koleksiyonu’na dahil olmasının 15. yılında hazırlanan Osman Hamdi Bey: Bir Osmanlı Aydını başlıklı kitaba, Pera Müzesi mağazasından ve kitabevlerinden ulaşmak mümkün.

Pera Müzesi Yayınları’nın, 19. yüzyılın yetiştirdiği, kültür-sanat alanında öncü roller üstlenmiş bir kişilik olarak Osman Hamdi Bey’i inceleyen yeni kitabı, Mustafa Cezar, Edhem Eldem ve Metin And başta olmak üzere çeşitli araştırmacıların çalışmalarından yararlanarak, dönem tanıklıklarıyla zenginleştirilmiş bir yaşam öyküsü sunuyor. Osmanlı yenileşme ve batılılaşma sürecinin başlıca aktörlerinden Osman Hamdi Bey’in yaşamından ve sanatından farklı ayrıntıları mercek altına alan kitap, eser incelemeleri ile birlikte, Osman Hamdi Bey’in ressam kimliği üzerine değerlendirmeler içerirken, onu sadece ünlü bir sanatçı olarak değil; müzeci, arkeolog, bürokrat, tiyatro yazarı, hatta roman kahramanı gibi az bilinen yönleriyle de tanıma yolunda bir adım atmaya çağırıyor.

Bilinmeyen yönleriyle Osman Hamdi Bey

Hem çok tanınmış bir isim olan, hem de çok yönlü kişiliği ve farklı uzmanlık alanları ile sıra dışı bir portre çizen ve merak uyandıran Osman Hamdi Bey’in yaşamındaki dönüm noktalarını, sanatından ayrıntılarla aktaran kitap, yaşam öykülerine ilgi duyan okurlar ve sanatseverler için keyifli bir içerik sunuyor. İstanbul doğumlu sanatçının kariyerini şekillendiren Paris, Bağdat, Viyana gibi önemli duraklar; kuruluşunda ve yönetiminde başrolde olduğu köklü kültür kurumları Müze-i Hümayun (İstanbul Arkeoloji Müzesi) ve Sanayi-i Nefise Mektebi (Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi); başyapıtı Kaplumbağa Terbiyecisi ve diğer önemli çalışmalarından ayrıntılar, kitapta yer alan konular arasında bulunuyor. Metinlere, sanatçının aile fotoğraflarından ünlü tablolarına ve az bilinen çizimlerine kadar özenle seçilmiş görsellerin eşlik ettiği kitapta, Osman Hamdi Bey ve dönemiyle ilgili daha fazla okuma yapmak isteyenler için seçme kaynakçaya da yer veriliyor.

Türk resminde yeni bir soluk

Paris’te aldığı sanat eğitiminin ardından Avrupa başkentlerinde düzenlenen başlıca sergilere resim gönderen Osman Hamdi Bey, anıtsal boyutlu figür çalışmalarıyla Türk resmine yeni bir soluk getirir. Figürlü sahneleri, dönemin batılı oryantalist ressamlarının eserleriyle üslupsal benzerlikler içerse de, Doğu’yu içeriden gözlemleyen sanatçının oryantalizmi, yaklaşım olarak batılı ressamlardan ayrılır. Osman Hamdi Bey’in resimlerinde, kimi zaman oryantalist eserlerde anlatımın güçlü bir ögesi olarak ortaya çıkan şiddet ve erotizm gibi unsurlar yer almaz; Osmanlı giysileri içindeki figürler doğulu bir mekânda, doğulu nesnelerle çevrelenmiş olarak gösterilir. Sanatçının eserleri arasında, oryantalist sahnelerin yanı sıra aile çevresinden kişilerin portreleri ve özellikle Gebze ve Eskihisar’dan manzaralar önemli yer tutar.

Sanatçıyı ve eserlerini daha yakından tanıma imkânı sunan Osman Hamdi Bey: Bir Osmanlı Aydını adlı yayın, Pera Müzesi mağazasında ve kitabevlerinde sanatseverlerin beğenisine sunuluyor.

edebiyathaber.net (2 Temmuz 2019)