Lord Acton’ın “Tarih Üzerine Bir Ders” adlı kitabı, Kerem Başer çevirisiyle VakıfBank Kültür Yayınları tarafından yayımlandı.
Tanıtım bülteninden
VakıfBank Kültür Yayınları (VBKY) İngiliz tarihçi Lord Acton’ın 1895’te Cambridge Üniversitesi’nde yaptığı açılış konuşmasını Türkçe’de ilk kez yayımlıyor. “Tarih Üzerine Bir Ders” adındaki kitapta Acton, “Modern tarih, muhteşem bir bedele her bir parçası paha biçilemez, deneme yoluyla öğrenmememiz gereken derslerle doludur” diyor.
VakıfBank Kültür Yayınları, tarih alanındaki çalışmalarda adı sıkça geçen, İngiliz düşünce tarihinin önemli isimlerinden Lord Acton’ın günümüzden 125 yıl önce Cambridge Üniversitesi’nde yaptığı açılış konuşmasını okurla buluşturuyor. Çevirisini Kerem Başer’in yaptığı kitapta, bir tarihçinin bilgiye nasıl ulaşması gerektiğini anlatan Acton, “Tarihçiye bir şahit gibi muamele edilmelidir ve samimiyeti saptanamazsa ona inanılmamalıdır. ‘Suçluluğu ispat edilene kadar kişi masum sayılmalıdır’ vecizesi tarihçi için geçerli değildir” sözlerini kaydediyor.
Lordlar Kamarası, Kraliçe’den onursal ödül…
Liberal düşüncenin ve tarihçiliğin önemli ismi Lord Acton, tam adıyla John Emerich Edward Dalberg-Acton, 1st Baron Acton, 1834’te Napoli’de doğdu. Alman, İtalyan ve İngiliz aristokrasisine mensuptu, özel eğitiminin yanı sıra Münih’te tarih, felsefe ve ilahiyat eğitimi gördü. Sonraki süreçte Lordlar Kamarası’nda görev yapan Acton, gazeteci, yazar ve editör olarak uzun yıllar çalışmalar yürüttü. Kraliçe Victoria’dan, Oxford, Cambridge ve Münih üniversitelerinden onursal ödüller alan Lord Acton denince akla gelen en parlak metinler, Antik Çağ ve Hristiyanlık inancında özgürlüğün tarihi üzerine ortaya koyduğu çalışmalardır. 1895’te Cambridge Üniversitesi Tarih Bölümü’ne atanan Acton’ın burada yaptığı açılış konuşması hafızalara kazındı. “Tarih Üzerine Bir Ders” isimli kitapta ise Acton’ın bu konuşması yer alıyor.
Bütüncül bir Avrupa yaklaşımı
Acton, kitapta modern dünya tarihini Kolomb, Machiavelli, Erasmus ve Luther gibi isimlere atıfla 16’ncı yüzyıldan başlatıyor. Asırlara yayılan bu dönemi kitap boyunca bütüncül bir Avrupa yaklaşımıyla aktarıyor. Bu yeni deneyimin tarihe bakış ve tarihçilik mesleği açısından ortaya çıkardığı değişimi sorgulayan Acton, “Eğer bizden önce bizim yaşadığımız topluma büyük ölçüde benzeyen toplum mensuplarının öğretilerinden ve örneklerinden faydalanmayı bilmiyorsak, modern tarih, muhteşem bir bedele her bir parçası paha biçilemez, deneme yoluyla öğrenmememiz gereken derslerle doludur” diyor.
Acton, modern tarihe yüklediği önemi ise şu sözlerle anlatıyor: “Ne onun çeşitli zenginliklerinde ısrar ederek, ne öncesiyle ilişkisini keserek, ne değişimin kalıcılığı ve artan tempodan ötürü ne de görüşün inanç, bilginin görüş üzerindeki artan hâkimiyeti dolayısıyla meşrulaştırıyorum. Ama bizim hakkımızda anlatılan hikâyenin, kendi yaşamımızın, boş vermişliğe terk edilmemiş çabaların, hâlâ ayaklara dolanan ve insanların canını acıtan problemlerin bir kaydı olması savıyla bunu yapıyorum.”
edebiyathaber.net (3 Nisan 2020)
