Söylem anlatı bilimi çalışmalarıyla tanınan Oktay Yivli’nin bu alandaki son kitabı olan Öykü Nasıl Okunur: Modern Öykü ve Yöntem, Günce Yayıncılık tarafından okura sunuldu.

“Öykü Nasıl Okunur kitabı özellikle modern öykü türü için bir okuma/çözümleme yöntemi önermekle birlikte uyarlanmak koşuluyla aynı kuramsal çerçevenin öteki kurmaca anlatı türlerine de uygulanması olası gözükmektedir. Çalışma kendini, söylem anlatı bilimi alanıyla sınırlandırdığından içerikten çok, içeriğin biçimde yeniden kazandığı anlam ve görünümlerle ilgilenmiştir. Bu bağlamda olmak üzere olay örgüsünün ne anlattığı değil nasıl anlatıldığı, karakterin eylem içindeki durumu değil anlatma ve görmeyle ilişkisi, olayın zamanı değil anlatmanın zamanı önemsemiştir. Yine biçim ve söylem düzeyinde kalarak modern öyküde alt-tür tartışmasına girişilmiş, anlatıyı oluşturan bileşenler üstünde durulmuş, doğal bir dil gibi öykülemede kendini dayatan bir gramer saptanmış ve kavramlaştırılmıştır. Kitaptaki tüm kavram ve kuramsal yaklaşımlar Cumhuriyet döneminin başından itibaren ve daha çok da günümüz öyküsünden alınan örneklerle birlikte sunulmuştur. Böylece öykü üstüne düşünenler ve öykü okurları için yararlı olduğu kadar eğlenceli bir çalışma ortaya konabilmiştir.”

 

Kitap aşağıda sıralandığı üzere sekiz ana bölümden ve çeşitli alt başlıklardan oluşmaktadır:

1.Tür: Dramatik öykü, Melodramatik öykü, Mektup öykü, Mizahi öykü, Teatral öykü, Portre öykü, Röportaj öykü, Anı öykü, Günce öykü, Tezli öykü, Kehanet öyküsü, Deneme öykü

2.Kompozisyon: Kapalı form, Açık form, Yarı açık form, Teryüz edilmiş form, Çevrimsel form

3.Anlatan Ses: Kavramsal anlatıcı, Deneyimsel anlatıcı, İtirafçı anlatıcı, Tanık anlatıcı

4.Görüş Biçimi: Bütüncül görüş, Panoramik görüş, Merkezcil görüş, Periferik görüş

5.Öykülemenin Yapısı: Zaman dizinsel öyküleme, Doğrusal olmayan öyküleme, Çerçeveli öyküleme, Paralel öyküleme

6.Öyküleme Zamanı: Art zamanlı öyküleme, Eş zamanlı öyküleme, Erken zamanlı öyküleme

7.Anlatı Birimleri: Salt anlatı, Hızlandırılmış anlatı, Sahne, Tablo, Yorum balonu, Boşluk

8.Öyküleme Grameri: Temel öyküleme kipi, İkincil öyküleme kipi, Geçiş kipi, Erken anlatma kipi, Özetleme kipi, Betimleme kipi, Yorumlama kipi

edebiyathaber.net (3 Nisan 2020)