Dünyada yaşayan yazarlar arasında en üretken kalemler olarak bilinen Stephen King ve John Grisham geçtiğimiz 29 Nisan günü karşılıklı çevrimiçi bir sohbet yaptılar.

Haber bu.

Sohbet yazarlık üzerine geçti. Amerikan kitapçılarının bir vakfı (Bookseller Industry Charitable Foundation) var, etkinlik bu kuruma bağış toplamak amacıyla yapıldı. Stephen King de başında belirtiyor bunu. Bağışlar, koronavirüs salgını altında kitapçıların sağlık harcamalarından başlayıp kira, çalışanlar ve diğer acil finansal durumlarına yönelik düşünülüyor.

Bağımsız kitap ekonomisi, bir birikim ekonomisi olmayıp güncel bir geçim ekonomisidir, bu yüzden de kırılgandır. Yeterli güvence ise hiçbir zaman olmaz. Dünyanın neresinde olursa olsun bu böyledir. Amerikalı yazarlar bunun bilincinde ve kitapçıların arkasında durmaya çalışıyorlar.

Kişileri, içeriği ve eylemselliği bakımından önemli bir olay bu. Lakin ben bu olayın başka bir veçhesi üzerinde duracağım. O da etik meselesi.

Yazar etiği akla gelecektir; işte aklı başında iki yazar, doğruluk, ödev, yükümlülük gibi deontik kavramlara dayalı bir eylem gerçekleştirmişler. (Bir araya gelmeleri zaten büyük bir olay ya.) “Eylem merkezli” etiktir bu. King ve Grisham bunun gereğini yerine getiriyorlar.

Ama olayda daha fazlası var; areatik (erdem temelli) kavramlar akla geliyor.

Bizzat Stephen King tarafından Youtube’a yüklenen video da izlenince “eyleyen merkezli” etik örneğine şahit oluyoruz. Yani çağdaş etikteki “ne tür insan olmalıyım” yönelimli.

Daha fazla hatalı ifade kullanmadan felsefeden uzaklaşalım. Yalın olarak söyleyelim: Stephen King ve John Grisham, bize “nasıl yazar olunacağı” ile birlikte “nasıl insan olunacağını” da gösteriyorlar. Konumları ve imkânlarına bakmadan kalenderce, kibirden arınık, hoşlukla.

Bu iki muhterem bizim Eyüp Bahariye Mevlevihane’sine takılmış olamazlar herhalde.

Amerikan rahatlığı mı..?

Şöyle bağlayalım:

Erdem temelli çağdaş yazar etiğinin aşkınlıkla ilgisi vardır. İnsanî, medenî incelikler gerektirir başta. Çok satarken de yapılabilir bu.

Adnan Özer – edebiyathaber.net (4 Mayıs 2020)