Dr. Richard Brown ve Dr. Patricia Gerbarg tıp dünyasından gelen bilim insanları. Brown Columbia Üniversitesi’nde, Gerbarg New York Tıp Fakültesi’nde; bu kurumların psikiyatri bölümlerinde öğretim üyeliği faaliyetlerini sürdürüyorlar. İki değerli araştırmacının birlikte kaleme aldıkları kitapları Nefesin Şifa Veren Gücü, kısa bir süre önce Omega Yayınları tarafından dilimize kazandırılmış. Metnin giriş bölümünde, hep birlikte çıkacağımız nefes yolculuğunun bize ne gibi katkılar sağlayacağı konusunda ipuçlarına yer veriliyor: Stresin üstesinden gelme, enerjimizi artırma, zihinsel odaklanmayı artırma, huzurlu uyku, kendini sevdiklerine daha yakın hissettiren sakinleşmeyi sağlama…

Kitabı okudukça, adımları takip ettikçe, anlatılan nefes tekniklerini uyguladıkça bedeninizi daha bir açıklıkla duyumsuyorsunuz. Üstelik telefonunuz vasıtasıyla Qr kodunu okutup nefes çalışmalarının ses kayıtlarına da ulaşabiliyorsunuz. Bu sayede, kitapta anlatılan teknikleri adım adım tecrübe etmeye can atıyorsunuz. 

Yazarlar sözlerinin ilk duraklarında birinde insan bedeninin, “hücresel düzeyden başlayarak tepeden tırnağa kendisini iyileştirme gücü”nden (s. 13) bahsediyorlar. Dokularımız her gün yenileniyor. Öte yandan modern yaşamın içimize saldığı kaygılardan dolayı olumsuz duygularımızın tetiklendiği anları sık sık yaşıyoruz. Brown ve Gerbarg stresin kalp damar hastalıklarına, obeziteye, iltihaplanmaya neden olmakla kalmayıp fiziksel sağlığımızı da olumsuz etkilediğini hatırlatıyorlar bize.

Araştırmacılar, insanlık tarihi kadar eski nefes çalışmalarının yüzlercesinden, herkesin güvenle yapabileceğini bildiklerini kitaba taşımışlar. Onların deyişiyle, Batılılar nasıl ki yogaya bir tür “egzersiz” ve “rahatlama aracı” olarak ilgi duyuyorlarsa, kitapta dile getirilen nefes çalışmaları da bu pratik amacı önceliyor aslında. Nitekim bahsedilen üç temel nefes çalışmasını (Senkron Nefes, Dirençli Nefes, Nefesi Bedende Gezdirme) öğrendiğinizde “Bütünsel Nefes” adı verilen uygulamayı da yapabilir hale geliyorsunuz. Gerçekten de Bütünsel Nefes uygulamasının zihinsel/fiziksel sıkıntılarınızı hafiflettiğini gözlemleyebiliyorsunuz. Çoğu insan gibi geceleri uyur uyanık hallerim pek olur. Kitaba başladığım ilk gün, yatmadan önce “Senkron Nefes” çalışması yaptım; uzun zamandır duyumsamadığım kadar huzurla uykuya dalmakla kalmayıp deliksiz de bir uyku çektim. 

Brown- Gerbarg, insanların büyük çoğunluğunun, zihin ve beden çalışmalarına saatler harcayamayacak kadar yoğun meşguliyetler içinde yaşadıkları gerçeğinden yola çıkmışlar ve üç temel nefes çalışmasını, Bütünsel Nefes adını verdikleri tek bir çalışmada toplamışlar. Böylece nefes çalışmalarının etkinliğini en üst seviyeye taşımayı arzularken çalışma süresini de minimize etmeyi hedeflemişler. Uygulamaları deneyimlerken karşılaşabileceğiniz sorunları da ele almışlar; yeri geldiğinde tavsiyelerde bulunmuş, yeri geldiğinde uyarılarını sıralamışlar. Kitabın sonunda yer alan uygulama tablo/çizelgeleri ise okuyucular için ellerinin altında bulundurabilecekleri bir kılavuz işlevi görüyor. 

“Bedenin tüm otomatik işlevleri arasında yalnızca tek bir tanesi istemli olarak ve kolayca kontrol edilebilir, o da nefes alış ve verişimizdir. Nefesin hızını, derinliğini ve düzenini istemli şekilde değiştirmek suretiyle, bedenin, solunum sisteminden beyne gönderdiği mesajları da değiştirebiliriz.” (s. 53)

“Gerilimimizi atmanın, sinir sistemimizi dengelemenin ve kişisel yaşamımızı ahenklendirmenin ne kadar çok yeni yolunu bulursak, sağlıklı değişimler yaşama ihtimalimiz de o kadar yükselir.” (s. 71)

“Nefesin Şifa veren Gücü, olumsuz duyguların üstesinden gelmenizde size yardımcı olacak ve daha yaratıcı, çevrenizle daha yakından ilgili ve daha sevgi dolu olabilmeniz için sizi özgür kılacak.” (s. 80)

Kitapta dünyanın farklı bölgelerinde yaşanan kitlesel felaketlerin psikolojik etkileri üzerine yürütülmüş araştırmalar ve felaket bölgelerinde gruplarla yapılmış nefes çalışmalarının sonuçları üzerine açıklamalara da yer verilmiş.

Gerbarg ve Brown yıllardır süregiden araştırmalarında ve yürüttükleri programlarda, pek çok insanın, nefes çalışmaları sonrasında ilişkilerinde yaşadıkları sorunları anlayıp çözmelerini sağlayacak iç görüler edindiklerini gözlemlemişler. İnsanların, bu sorun çözme kapasitelerindeki genişlemeyi, nefes çalışmaları sırasında beynin farklı kısımlarının, aralarında, “problem çözme” konusunda daha iyi iletişim kurmasına bağlıyorlar ve ekliyorlar: Hakiki benliğimize ve başkalarıyla bağlantılı olma hissine geri dönmenin yolunu nefes-zihin-beden uygulamalarıyla bulabiliriz.

“İlişkilerde mutluluk, işimizde mutluluk ve olduğumuz kişi olmaktan duyduğumuz mutluluk… İşte hayat aynen böyle bir şey olmalıdır.” (s. 153)

Kaynak:  Nefesin Şifa Veren Gücü, Brown, Richard P.-Gerbarg, Patricia L., Çev: Funda Sezer, Omega, 2021, 1.baskı.

Hatice Balcı – edebiyathaber.net (4 Haziran 2021)