Seçkin Zengin’in yayıma hazırladığı Seçkin Poetikalar serisinden “Mehmet Sadık Kırımlı” kitabı şair ile yapılmış söyleşilerden, yaşamı ve şiiri hakkında yazılmış yazılardan oluşuyor. 

Zengin’in aynı seriden tanıttığı diğer şairler ve onlara ilişkin yayıma hazırlanmış diğer kitaplarından bazıları: Yusuf Alper, Mustafa Demircioğlu, Dilek Değerli, Mustafa Ergin Kılıç, Aslıhan Tüylüoğlu, Ruhsan İskifoğlu, Hüseyin Çiftçi, Fuat Çiftçi, Âşık Veysel, Ahmet Erhan…

Sadık Kırımlı’nın şiirle yolculuğunun ele alındığı kitapta sırasıyla Oğuz Tümbaş’ın, Hilal Karahan’ın, Fuat Çiftçi’nin, Aslıhan Tüylüoğlu, Celal İnal’ın yazıları yer alıyor.

Sadık Kırımlı şiire nasıl yöneldiğini şu sözlerle anlatıyor kitapta: “Birinci neden, şiiri bana sevdiren Türkçe öğretmenim Beyhan Güley’in ısrarla şiir yazmamı söylemesi ki bu benim için bir vasiyet arz etmesidir. Çünkü o bana hem edebiyatı hem de şiiri sevdiren bir eğitimciydi…” Sadık Kırımlı, Beyhan öğretmenin yönlendirmesini iyi ki değerlendirmiş. Birbirinden yetkin ürünler vererek edebiyatımızı ve imge dünyamızı zenginleştirmeye başlamış, çalışmalarını o günden bugüne hiç bırakmamış. Ancak bir dönem var ki uzun yıllar şiirden uzaklaşmış. Ülkemizin çalkantılı döneminde 1972’de Yelken dergisinde çıkan bir şiiri nedeniyle hakkında dava açılmış. Bunu kısa bir hapislik izlemiş ve ardından izlemeler başlamış. Uzaklaşma işte böyle bir sürecin sonucu. 

Kitaptaki söyleşiler ve derinlikli portre anlatımlarıyla şairin çocukluktan getirdikleri, yaşamdan damıttıkları, bunların şiirine yansımaları açık bir şekilde görülebilmekte. Örneğin, zorlu yol olan şiir yazmaya nasıl başladığını şöyle özetliyor şair Kırımlı. “Olgunlaşma aşamasında meyvenin tadı buruk olur ama değeri yüksek olur. Ben de bu söze kanıp yola çıktım ki hiç değilse bir deneyim kazanmak istedim…”

Aslıhan Tüylüoğlu onun yaşamının dönemeçlerini anlattığı yazısında şairin farklı alanlardaki eserlerine, çalışmalarına da dikkat çekiyor. Fotoğrafçılığa olan merakı, yazdığı pek çok radyo oyunu, dergilerde yayımlanmış eleştiri ya da felsefi içerikleri yazıları bir kez daha okura anımsatılıyor. 

“Dünyada çarpan, büyüyen ve kımıldayan ne varsa Kırımlı dizelerinde boy gösterir Kırımlı toplumsal gözlemciliğinin de katkısıyla bilinci ve duyarlılığı okurla buluşturur,” diyor Fuat Çiftçi kitapta yer alan “Ağacına Küsen Yaprak” kitabı hakkındaki yazısında. 

Sadık Kırımlı’nın şiirini ince ince ele almış olan Hilal Karahan, şairin son dört kitabını, söyleşilerini denemelerini dikkate alarak hazırlamış yazısını. Akademik çalışma titizliğiyle mercek altına alınan eserler bağlamında Sadık Kırımlı’nın şiirine ışık tutulurken, şairin duygu dünyasının kapısı da aralanmış. Örneğin, şairin dizelerine düşen hüznü şöyle yorumluyor Karahan.

“eteği kısaldı günlerin. cam

ve aynada birden çoğaldı hüzün. (Güz Kuşatması, 1)

Hüzün hemen tüm şairlerde sık görülen bir tema olmakla birlikte, Kırımlı’nın şiirinde keder, karamsarlık gibi negatif duygularla birlikte değildir. Bu şiirlerde hüzün bir tür geriye bakış, geçmişle yüzleşme ve yaşadığından ders alma olarak öne çıkar… Diğer şairlerin tersine, Kırımlı’yı hüzün hayata yaklaştırır, ona bilgelik ve tevazu kazandırır.”

Karahan’a göre “onun şiiri isyankâr değildir. Hüznü de sevinç gibi, diğer tüm güzel duygular gibi sevgiyle bağrına basar…”

 Onun şiirlerinde çocukluk önemli bir temadır. Karahan şairin annesine ilişkin duygularını şöyle anlatır: “Kırımlı’nın annesine olan hayranlığı, neredeyse ulvi bir aşk derecesindedir…”

“sen ki; yeni doğan bir çocuktun

her yanın taze süt kokulu

gül pembesiydi değdiğin yer!.. erguvan

giysili zaman örtüsüydü

ellerin. (Gün Kesiği. 47)”

Sadık Kırımlı’nın şiirini toplam altı başlıkta inceleyen Karahan, yazısını, “Umarım, bu yazı, onun şiirini inceleyecek akademik çalışmalar bir vesile olur,” dileğiyle bitiriyor. Ona katılmamak mümkün değil. Dilerim en kısa zamanda bu çalışma yapılır ve biz de ders notu okur gibi okuruz o çalışmayı.

İzmir’in ve ülkemizin özgün şairlerinden olan ve şiiriyle dünyayı kucaklayan Mehmet Sadık Kırımlı’nın şiirinin yüklendiği duyarlılığın, görselliğin inceliğin tadına varmak isteyenler için Seçkin Zengin’in hazırladığı kitap çok iyi bir kaynak. 

Kaynak: Hazırlayan: Seçkin Zengin, Seçkin Poetikalar – Mehmet Sadık Kırımlı, Şiiri Özlüyorum Kitaplığı

edebiyathaber.net (20 Aralık 2021)