Koç Üniversitesi Yayınları Tefrika Dizisi, Reyhan Tutumlu ve Ali Serdar editörlüğünde devam ediyor. Selim Nüzhet Gerçek imzalı “Meçhul Kuvvetlere Kurban” romanını günümüz Türkçesine Reyhan Tutumlu ve Ali Serdar, Latin harflerine Bilge Sönmez aktarmış. Kitapta sadeleştirilmiş metinle orijinal metin art arda yer alıyor. Titizlikle çalışılmış, dupduru metinler.

1922 yılında İleri gazetesinde 24 tefrika olarak yayımlanan metnin, Türk edebiyatındaki polisiye roman geleneğinin bir parçası olduğunu, Reyhan Tutumlu ve Ali Serdar’ın kitabın başında yer alan “Fantastikten Polisiyeye: ‘Timsahlı İğne Cinayeti’nin Esrarı” başlıklı yazısından öğreniyoruz. Yazıda yer alan bilgiler oldukça ilgi çekici:

“…Selim Nüzhet Gerçek’in Ahmet Kâmil takma adıyla yayımladığı Meçhul Kuvvetlere Kurban ele aldığı temalar, anlatım tarzı göz önünde bulundurulduğunda hayli ilginç bir yapıttır.

… Öte yandan romanın olay örgüsü gizemler üzerine kuruludur: Görgü tanıklarıyla dolu bir evde, kimsenin olmadığı, kilitli bir odada işlenen ‘timsahlı iğne cinayeti’.

…Timsah başlı Mısır tanrısı Sobek, sfenks, mumyalar gibi Mısır mitolojisine ve kültürüne ait öğeler romanda gizemin yaratılmasında ve atmosferin oluşturulmasında önemli rol oynar. Bu açıdan bakıldığında Mısır mitolojisine ait gizemli güçler Türk edebiyatında yeni bir temadır.”

Yazıdan Selim Nüzhet Gerçek’in “Türk matbuatının ilk tarihçisi”, “ilk derleme müdürü” olarak anıldığını da öğreniyoruz. Gazeteciliğinin yanı sıra basın tarihi ve tiyatroya ilişkin kitaplar yazmış, çeviriler, derlemeler yapmış. 

Romandaki kapalı oda cinayetini çözüme kavuşturmak kolay değil. Polis teşkilatı bir yere varamayınca İhsan Avni devreye giriyor. Mısır gizemleri, hipnotizma gibi konularda çalışan İhsan Avni, beklenenin aksine gayet akılcı ve sakin bir karakter. Önüne çıkan pek çok şaşırtıcı olaya rağmen meçhul kuvvetlere dair inançlara kapılıp kalmıyor. Bütün ihtimalleri göz önünde tutan, titiz bir araştırmacı. 

İhsan Avni ile birlikte katilin meçhul kuvvetler mi yoksa insan mı olduğunu merak ederek ilerliyoruz. Şüphelerimiz sürekli yer değiştiriyor. Ta ki gizemi çözene dek. Cinayetin arka planındaki olaylar da sürprizli.

Romanı heyecanla okudum. Yazarın çok iyi bir edebiyatçı olduğunu düşünüyorum. Hiç uzatmadan, merakı diri tutarak yazdığı için. Keşke daha fazla İhsan Avni polisiyesi yazsaymış.

Karakterler de birbirinden ilgi çekici. Özellikle Şaire Hanım. Saygı duyulan, toplantılara çağrılan, şiirleri yayımlanan, güçlü ve bağımsız bir kadın.

Sayfalar ilerlerken dönüp orijinal metinle karşılaştırdığım anlar okuma zevkimi artırdı. Osmanlıca sözcüklerin Türkçe karşılıklarını keşfetme şansı buldum.

Bambaşka bir okuma deneyimi kazanmak isteyen polisiye ve gizem meraklılarına öneriyorum.

Tefrika Dizisi’nden çıkan diğer kitaplar da ilginizi çekebilir. Yine polisiye türündeki Kesik Baş Cinayeti’ni de severek okumuştum.

Kitabın başında yer alan “Tefrika Dizisi Hakkında” başlıklı yazıdan dizinin öyküsünü öğrenebilirsiniz.

edebiyathaber.net (10 Mart 2022)