Amerikalı bilim insanı ve patofizyoloji profesörü Benjamin Bikman’ın yazdığı Neden Hasta Oluruz? kitabı, birçok kronik hastalığın müsebbibinin insülin direnci olduğunu savunan ve buna karşı alınacak basit önlemlerle hastalıkların üstesinden gelinebileceğini bilimsel veriler ışığında ve anlaşılır bir dille okura açıklamaya girişiyor.
“HASTAYIZ. Dünya genelinde, bir zamanlar çok nadir görülen hastalıklarla mücadele ediyoruz, birçok durumda da mücadeleyi kaybediyoruz. Her sene, bütün dünyada yaklaşık olarak 10 milyon kişi kanserden, neredeyse 20 milyon kişi kalp hastalığından ölüyor. Global olarak bir diğer 50 milyon kişide Alzheimer hastalığı ve hemen hemen yarım milyar kişide diyabet var. Bunlar gibi hastalıklar giderek yaygınlaşırken diğer, o kadar ölümcül olmayan rahatsızlıklar da artmakta. Dünya çapında yetişkinlerin yaklaşık %40’ı kilolu veya obez. Ayrıca, 45 yaş üstü erkeklerin neredeyse yarısında testesteron seviyesi optimal düzeyden düşük ve kadınların neredeyse %10’u âdet düzensizlikleri ve kısırlık sorunu çekiyor. Alakasız görünebilmelerine rağmen bu rahatsızlıkların hepsi ve fazlasının ortak bir yanı var: çeşitli derecelerde insülin direnci soruna neden olmakta veya durumu kötüleştirmekte…”
Evet, doğru. Hepimiz hastayız! Gazetelerde, gün içinde yayınlanan haber bültenlerinde, internet sitelerinde mutlaka en az bir tane hastalık haberine rastlıyoruz. “Uzmanlar tarafından önerilen…” diye sonlanan hastalıklarla ilgili bu haberlerde sorun genel olarak modern çağ insanın düzensiz yaşamına çözüm ise “Az ye, bol su iç, hareket et!”e bağlanır. Peki günümüzdeki hastalıkların sebebi gerçekten bütün gün ekran başında oturmak mı, fast food mu, stres mi? Alakası elbette var ancak Amerikalı bilim insanı ve patofizyoloji profesörü Benjamin Bikman, Nurdan Soysal çevirisiyle Say Yayınları’ndan çıkan Neden Hasta Oluruz? Kitabında çok daha önemli, sorunun kökenine inen bir sebebe işaret ediyor: İnsülin direnci. Kitaptaki bilgilerin detayını okura saklayarak Bikman’ın insülin direnciyle hastalıklar arasında kurduğu bağlantıyı özetlemeye çalışalım.
‘Çoğu Kronik Hastalığın Kökeninde Yatan Gizli Salgın Hastalık Nedir ve Onunla Nasıl Savaşılır?’ alt başlığıyla yayınlanan Neden Hasta Oluruz?’u Bejamin Bikman üç ana kısma ayırmış. “Problem: İnsülin Direnci Nedir ve Neden Önemlidir?” başlıklı birinci kısımda insülini, biz, normal insanların anlayabileceği bir dille tanımını yapan Bikman, bu ‘gizli düşmanın’ ‘inine’, yani hücreye kadar inerek insan vücudundaki dengesini istatistiksel veriler ve basit örneklerle açıklıyor. Yine insülinin sebep olabileceği hastalıklarla bağlantısı da bu kısımda ele alınan konulardan biri. İkinci kısım olan “Sebepler: Bizi İlk Önce İnsüline Dirençli Hale Getiren Şey Nedir?”de ise insülin direncinin altında yatan sebeplere göz atan yazar, son kısım “Çözüm: İnsülin Direnciyle Nasıl Mücadele Ederiz?”de de kolay ve her an ulaşılabileceğimiz yemek tarifleri, bizi yormayacak basit fiziksel egzersizler, sigara, stres gibi temel önerilerle insülin direncinin önüne geçmenin ya da onu en aza indirmenin yollarını sunuyor.
Bir zamanlar ‘zengin hastalığı’ diye geçen (yazar refah vebası olarak da adlandırıyor) insülin direnciyle mücadelenin imkansız olmadığına ve bu mücadeleyle de birçok hastalığın önüne geçilebileceğini somut bir biçimde anlatan Neden Hasta Oluruz?, çok fazla bilinmeyen bu ‘sorun’u yakından tanımak ve ona karşı alabileceğimiz önlemleri bilmek açısından hayli önem taşıyor.
edebiyathaber.net (23 Haziran 2022)
