Gabriele Clima ismi özellikle genç okurlar ya da gençlik edebiyatı seven okurlar için tanıdık gelecektir. Daha önce Mırıldanan Çocuk isimli kitabı yine Genç Timaş etiketiyle yayımlanan yazarın Güneşten Sonra (Il Sole Fra le Dita) romanı da Esma Fethiye Güçlü çevirisiyle çıktı.
Güneşten Sonra kısacık ancak duygusal anlamda ağır bir roman. Daha en başta oldukça kötü bir öğretmen figürüyle karşılaşıyoruz. Dairo’yu çürük elma olarak tanımlayan, onun dünyasını daha da karartmaya ant içmişçesine işler yapan müdür Delfrati ve tüm bunları umursamaz görünen Dario. Müdür Delfrati, Dario’yu biraz cezalandırmak biraz da aklını başına getirmek amacıyla gönüllü yardım hizmetleri için çalışmaya zorlar. Bu çalışmanın kapsamı, Dario’nun dezavantajlı öğrencilere yardımcı olmasıyla sınırlıdır. İşte Dario ve Andy bu şekilde tanışır. Andy, o güne kadar ona her konuda yardımcı olan Elisa’dan memnun gibi görünse de bu ikili çok kısa bir sürede birbirlerinin hayatını değiştirecektir.
Dario, küçük yaşta babası tarafından terk edilmiş bir çocuk. Dairo’nun anıları arasında gezinmesinden babasının çok harika bir baba olduğunu çıkarıyoruz, bu durum okuru iyice meraklandırıyor haliyle. Bu kadar mükemmel bir baba çocuğuyla yeterince ilgilenmekten aciz bir anneye neden bıraktı çocuğunu? Romanın önemli bir kısmında sebebini bilmiyoruz, muhtemelen çok kötü, çok önemli bir şey oldu ve Dairo’nun babasının başka çaresi kalmadı. Dario’nun annesi var bir de onu sadece seyreden, ona sevgi gösteremeyen bir anne… Gabriele Clima bunu bilinçli mi yapmış bilemiyorum fakat toplumun terk edilen kadına bakışını Dario’nun annesine bakışından rahatlıkla görüyoruz. İlgisiz anne, belki de babası annesine tahammül edemediği için Dario’yu da geride bırakmak zorunda kalmıştır.
“Denizin üzerinde yükselen güneşe baktı. Sıcak gökyüzünde yusyuvarlak turuncu bir top gibiydi. Aklına İngilizce kitabından güneş resmi geldi. Resmin altındaki sun kelimesinin biraz daha altında güneş yazıyordu. İngilizcede güneş anlamına gelen sun kelimesiyle oğul anlamına gelen son kelimesinin aynı şekilde telaffuz edildiğini hatırlayınca geçmişte güneş ve oğul kelimelerinin aynı kelimeler olabileceğini düşündü. Sonuçta bir oğul babası için güneş gibidir. Ya da tam tersi. Dario da babası için güneş olmayı istemişti, evet bunu bütün yüreğiyle istemişti. Ama işler yolunda gitmemiş babası kendi güneşini başka bir yerde aramak zorunda kalmıştı.”
Andy’ye gelirsek, tekerlekli sandalyede bakıma muhtaç olmasından dolayı herkes Andy’ye etrafında olan biteni anlamıyormuş gibi davranıyor, bakıcısı da dahil. Dario ise diğerlerinin aksine Andy’yi anlıyor, aralarında kimsenin anlamadığı türden bir iletişim şekli gelişiyor. Fakat Dario, bir anda her şeyi alt üst edebilecek bir şey yapıyor. Okuldan, Andy’yi de alıp çıkıyor, babasının yanına gitmeye karar veriyor. Andy şikayetçi görünmese de Dario’nun yaptığı şey suç. Romanın bu kısmı özellikle, didaktik mesaj vermekten uzak, bu da gerçekçiliğini kuvvetlendiriyor.
Dario’nun babası sürekli Dario’nun zihninde, bazen anılarıyla, bazen bir hayal gibi. Bunun bir yanılsama olduğunu Dario geç de olsa anlıyor, bunu anlamasını babasıyla görüşmesi sağlasa da Andy ile olan ilişkisi ona bu konuda yol gösteriyor.
“Bir ağacın gövdesine yaslandı. Vücudunun bir alerjiye tepki veriyormuş gibi davrandığını hissediyordu. O an düşünebildiği tek şey oradan çok uzaklara gitmek, koşarak uzaklaşmak, kaçmaktı. Ama buraya gelirken de bunu yapmıştı zaten. Kaçmış, kendini burada bulmuştu. Bahçelere gelmişti. Burada sandığı gibi villalar, altın zilli kapılar yoktu. Bir baba da yoktu.”
Güneşten Sonra, hacmine rağmen, hem toplumun engelli bireylere bakışındaki çarpıklıkları hem de kendini arayan, o arada ağır travmasıyla yüzleşen bir gencin duygu durumunu doğru yansıtan iyi bir kitap. Bu tarz kitapları sadece genç okurlara hitap ediyor diyerek sınırlandırmak istemiyorum çünkü eminim Dario’nun dünyasına girmek, yaşadıklarını anlamlandırma süreci ve sonrasında uyanışı pek çok okura iyi gelecektir. Baba oğul ilişkisi edebiyatta sık okuduğumuz temalardan biri. Dario adına üzgün olsam da yazarın bakış açısı, kurguyu işleme biçimi olarak Güneşten Sonra sevdiğim bir kitap oldu. Kitabın sonundaki notlar da aslında kitabın tamamen kurgu olmadığını anlatıyor, Andrea’nın eğitim sürecinde yaşadıklarından ve yaşama sevincinden ilhamla yazılması, Andy’nin gerçek olması beni ayrıca etkiledi.
Kaynak: Güneşten Sonra, Gabriele Clima, Çeviren: Esma Fethiye Güçlü, Genç Timaş, 176 Sayfa, Temmuz 2022
edebiyathaber.net (29 Temmuz 2022)
