Çocuk kitaplarında çocuklara her konu anlatılmalı mı? Evet. Yöntemine, diline uygun olmak koşuluyla yeryüzünde insanı ilgilendiren her konu çocuklara da anlatılmalı. “Felsefe Dizisi” başlığı altında yapılıyor aslında. Çok da güzel yapılıyor. Fakat bana göre yeterli değil. Öyküde, romanda, şiirde de anlatılmalı.
İnsanı ilgilendiren ve çocuğa anlatılması en zor konu ‘ölüm’ sanırım. Sonrasında da ‘göç’ konusu olabilir. Yazılışı ve söylenişi çok basit olsa da taşıdığı duygu yükü çok ağır. Tarihten bugüne coğrafyamızda yaşananları düşününce daha bir somutlaşıyor sözcüğün taşıdığı anlam. Bendeki somut anlam ise Aylan Bebeğin cansız bedeniyle özdeş. ‘Göç’ sözcüğünü duyduğum anda gözümde canlanan o fotoğraf karesi. Yıllar geçti ama o kare canlılığını yitirmedi.
Böylesi zor bir konuyu çok başka bir biçimde anlatansa David Nel-Lo, “İvo Hamam’ın Günlüğü” adlı kitapta. İvo Hamam yani bir tür hamamböceği. Ailesi ile yaşlı ev sahipleri Bayan Atril’in evinde mutlu mesut yaşamaktadır. Ama Bayan Atril günün birinde hayatını kaybedince bütün yaşamları değişir. Hamam ailesi evin yeni sahipleri orayı ilaçlamadan önce evi terk etmek zorunda kalırlar. Onları bekleyen yolculuk ise biraz karanlık ve zorlu olacaktır. Şehir kanalizasyonundan geçerek bundan sonraki yuvaları olacak Apolo Otel’e giriş yapan Hamam ailesi ile birlikte İvo, hayatlarının bu yeni sayfasında dünya üzerinde özgürce hareket etmenin zorluklarını ve eşitlik duygusunu keşfediyor.
Hamamlar’ın sakin, hoş ve eğlenceli yaşamları bir anda alt üst oluyor. Tıpkı göçe zorlanan halkların yaşamı gibi.
Bir gecede değişen yaşamdan söz ediliyor kitapta, karakterler hamamböceği olsa da. Kitabın sonundaki şu satırlar başta sözünü ettiğim “göç” sözcüğünün ağırlığını ortaya koyuyor. “Ne tam olarak nereye gittiğimizi ne de yaşamak için güzel bir yer bulup bulamayacağımızı biliyorduk; bildiğimiz tek şey yolculuğun uzun ve tehlikeli olacağıydı. Gecenin köründe ilerlerken gökyüzüne baktım. Küçük Ayı’yı ve bir sürü başka yıldızı gördüm. Düşündüm ki belki de bir gün gelecek ve biz artık kaçmak zorunda kalmayacağız çünkü kimsenin kimseyi başka yere sürmek istemeyeceği topraklara varacağız. İşte o gün ‘yurdumuza kavuştuk’ diyebileceğiz.”
Dinozor Çocuk tarafından yayımlanan ve Beatriz Castro’nun çizimleriyle süslenen kitabı İspanyolca aslından çeviren Özgül Erman. Yazara gelince; 1959 yılında Barselona’da dünyaya gelmiş ve ilk kitabı 1994’te yayımlanmış. O zamandan bu yana hem küçük hem de büyük okurları için kırktan fazla esere imza atmış. Pek çok ödül sahibi olan yazarın “İvo Hamam’ın Günlüğü” adlı kitabı da “Edebe Ödülü”ne değer görülmüş.
David Nel-Lo, karakter olarak hamamböceklerini seçerek ilginç bir tercihte bulunmuş. Çocuklar içinse uygun bir tercih olmuş bu. Kitap boyunca okurunun duygusunu sömürme niyeti göstermemiş, yüreğinin derinliklerine acı salmamış. Finalde sözünü söylemiş ve geçmiş.
edebiyathaber.net (24 Nisan 2023)
