Pinokyo’nun yazarı Carlo Collodi’nin “Korkak Kumandan” adlı kitabı ilk kez Türkçede

Mart 10, 2012

Pinokyo’nun yazarı Carlo Collodi’nin “Korkak Kumandan” adlı kitabı ilk kez Türkçede

Carlo Collodi adını duyan herkesin yüzüne bir gülümseme oturacaktır eminim. Hatırlamayanlar için ipucu versem; yalan söyleyince burnu uzayan, dünyanın en ünlü kuklasının yazarı desem. Hep bir ağızdan Pinokyo’nun yazarı dediğinizi duyar gibiyim.
Yazın hayatına 1847 yılında başlayan İtalyan gazeteci, yazar Collodi’nin asıl adı Carlo Lorenzini’dir. Lorenzini, yoksul bir ailenin çocuğu olarak Floransa’da dünyaya geldi. Gençliğinde ilahiyat okulunda okudu, ama Avusturya’ya karşı sürdürülen mücadelede Risorgimento (Yeniden Yükseliş) hareketini desteklemek için gazeteciliğe başladı. Ünlü takma adı Collodi, annesinin doğduğu yerin adıdır. Edebiyat çalışmalarına hiç ara vermemiş olmasına karşın, 1875’e kadar önemli bir başarı sağlayamadı. 1875’de, Floransalı bir yayınevi için Perrault’nun masallarını İtalyancaya çevirdi. Bu çeviri çalışmasıyla çocuk edebiyatının büyülü dünyasıyla yakından ilişkilenmesini sağladı. Perrault çevirileriyle başlayan çalışmalarının doruk noktasını Pinocchio (Pinokyo) oluşturacaktı. 1881 yılında Giornale dei bambini’nin [Çocuk gazetesi] ilk nüshasında “Bir kuklanın hikâyeleri” başlığıyla Pinokyo’yu yazmaya başladı, Gazetede yayınlanan Pinokyo hikâyelerini 1883’te Le avventure di Pinocchio – Storia di un burattino [Pinokyo’nun Maceraları – Bir Kuklanın Hikâyesi] başlığı altında bir kitapta toplayarak yayınladı. Pinokyo kitabıyla Collodi’yi tüm dünya tanıdı, dünyanın birçok diline çevrilen sevimli kuklanın macera dolu romanı Collodi’yi çocuk yazınının unutulmazları arasına soktu.
Collodi’nin ülkemizde tanınması 1944 yılında Ragıp Önel’in Pinokyo Bir Kuklanın Hikâyesi’ni dilimize kazandırmasıyla başlar. Birçok yayınevi Collodi’nin kitaplarını çevirterek defalarca yayınlar.
Bu yazıya konu olan kitap “Korkak Kumandan” kendisi de bir çocuk kitabı yazarı olan Filiz Özdem tarafından ilk kez dilimize çevrildi, Emine Bora tarafından resimlenen kitap 2012 yılının şubat ayında Yapı Kredi Yayınlarının Doğan Kardeş serisinde yayınlanarak okuyucunun beğenisine sunuldu.
Pinokyo’nun yaratıcısı Collodi, Korkak Kumandan isimli kitapta bütün derdi cesaret gösterisi yapmak olan bir çocuğun, kahramanımız Leoncino’nun hikâyesini kaleme almıştır.
Leoncino (Aslancık), 10 yaşında yakışıklı bir çocuk. Leoncino, çok renkli bir çocukluk geçirir, oyuncaklarla dolu neşeli bir hayatı vardır. Tatillerde amcasının büyük çiftliğine gider, orada kendi yaşına yakın olan 5 kuzeniyle oyunlu, eğlenceli günler geçirir. (o dönemde de çocuk oyunlarının ana temasında savaş var) 6 kafadar sabahları erkenden uyanarak kahvaltılık kumanyalarına alarak ormanın içlerine savaş oyunları oynamak için yola çıkarlar. Savaş oyununa o kadar motive olurlar ki ormana girmeden, uygun bir yerde oturup kahvaltılıklarını yerken aralarından birisi mutlaka gözcü tayin edilir. Gözcüler etrafı kollarken çoğu zaman aç kalır. Diğerleri gözcünün kahvaltısını da afiyetle yer. Ama bu gözcülük olayı uzun sürmez. Gözcülük sırası yedi yaşını doldurmamış borazancı Arnolfa’ya gelir. Arnolfa yarım saat sonra kendi payını yemek için kahvaltı yapılan yere gittiğinde her şeyin kırıntısına kadar yendiğini görür. Aç kalmıştır. Avazı çıktığı kadar ağlayarak bağırır. Bu olaydan sonra gözcülük kalkar ve 6 kafadar yemeklerini birlikte yerler.
Savaş oyununun düşmanı ormanın içindeki 100 yıllık ulu çınar ağaçlarıdır. Kahramanımız Leoncino bu savaş oyunlarında General rütbesiyle katılır. Ormana oyuna gittikleri bir gün ulu çınarların yakınlarında, çalılar arasında sesler gelir. Çalıların oynadığını gören General Leoncino çok korkar, arkasına bakmadan ormandan kaçar. Kahramanımız çok korkmuştur. Onu kaçıranın küçük bir kaplumbağa olduğunu öğrendiklerinde diğerlerinin alay konusu olur.
Yaşadığı bu olayda korkak damgasını yiyen Leoncino cesur bir savaşçı olduğunu ispatlamak için bir sürü girişimlerde bulunur. Maceranın devamını kitaptan keyifle okuyabilirisiniz.
Sevilen yazarın ülkemizde ilk kez yayınlanan bu kitabında, çocuklara; cesaret, korku, doğa, arkadaşlık, paylaşım, doğruluk temalarını maceralı ve eğlenceli bir dille anlatımına Filiz Özdem’in titiz çevirisi, Emine Bora’nın neşeli çizgileri ortak olmuş. Çocukluğumuzda hepimizin cesaret sınavlarından geçtiği, yaşadığımız çevrede en kahraman olmak için olmadık maceralara giriştiğimiz aklıma gelince hepimiz hayatımızın bir zamanında Korkak Kumandan olduğumuz gerçeğiyle karşı karşıya kalıyor insan.
Çocuklukta cesurluğun önemli bir tema olması ve yazarın bunu naif bir dille ele alarak hikâyeleştirmesi çocuklar için faydalı bir eseri ortaya çıkarmış. Dünya edebiyatına klasik yazar olmak kolay değil. Carlo Collodi’nin Pinokyo dışında kitabını okumayan hem büyüklere hem küçüklere tavsiye edeceğim eğlenceli bir kitap.
Korkak Kumandan Collodi’nin Yapı Kredi Yayınları tarafından yayınlanan 5. Kitap İlk dört kitap; Ben Çocukken-Maskeli Şenlik, Büyümüş de Küçülmüş, Pembe Maynun Pepe, Pinokyo’nun Maceraları –Bir Kukla Hikâyesi.
Aydın İleri – edebiyathaber.net (10 Mart 2012)

Yorum yapın