Rebia Arif’in “Kadın Tipleri” adlı romanı Everest Yayınları etiketiyle yayımlandı.

Tanıtım bülteninden

Cumhuriyet dönemi İzmir’inde, Yeni Asır gazetesinde yayımlanan tefrika romanlarında kadınların sosyal haklarından, ekonomik bağımsızlıklarından, taşrada yaşayan kadınların sıkıntılarıdan, çocuk yoksulluğu ve eğitim hakkından bahseden bir kadın yazar: Rebia Arif…

“Hayır, çocuk değilim baba, evet tekrar ederim, hayatımı başkalarının iflasına veya emirlerine bağlamaktansa kendi azim ve irademle parçalanmayı tercih ederim.”

Kısa ömrüne bugün dahi hatırlanan bir mücadele sığdıran Rebia Arif’in, sadece 1934 yılında tefrika edilen Kadın Tipleri isimli romanı 1935’te kitaplaştırıldıktan sonra bir daha baskısı yapılmadı.

Şimdi, edebiyat araştırmacısı akademisyen Yağmur Yıldırımay‘ın özenli çalışmaları sonucu 1935 baskısı esas alınarak hazırlanan Kadın Tipleri, Everest Yayınları’ndan Sevdagül Kasap‘ın editörlüğünde okuyucuyla yeniden buluşuyor: Döneminde erkeklere mahsus görülen meslekleri kadınların icra ettiği bu romanda, kadınların “iradeleri, düşünceleri, zembereği kuran erkeğin” elinde değil.

• Erken Cumhuriyet döneminde hayatına İstanbul’da başlayıp İzmir’de devam eden gazeteci-yazar Sencan’ın hayatını anlatan bu romanda  mücadele eden, aklıyla ilerleyen başarılı kadınların yanında modern olmayı yanlış anlayan tipler görürüz. Sencan, tüm bunların ortasında kadınları “kurulan kadın; bıkan, bıktıran kadın; yapan, yaptıran kadın” diye tiplere ayırdığı “Kadın Tipleri” isimli romanını yazar. 
• Gazete yazılarında ısrarla kadınların seçilme hakkını, kendi kaderlerini tayin etme gücünü vurgulayan Rebia Arif’in bu romanı, İzmir’deki kadınların dönemindeki mücadelesine de ışık tutuyor.

İzmirli yazar Rebia Arif’in kitaplaşan tek romanı Kadın Tipleri (1935), Cumhuriyet’in ilk zamanlarında İstanbul’da işe başlayıp İzmir’de devam eden gazeteci-yazar Sencan’ın hayatını merkeze alır. Romanda, döneminde erkeklere mahsus görülen meslekleri kadınlar icra eder ve “iradeleri, düşünceleri, zembereği kuran erkeğin” elinde değildir. Karakterler arasında mücadele eden, aklıyla ilerleyen başarılı kadınların yanında modern olmayı “yanlış anlayanlar da” vardır. Sencan, bu ortamda hemcinslerini “kurulan kadın; bıkan, bıktıran kadın; yapan, yaptıran kadın” diye tiplere ayırdığı “Kadın Tipleri” romanını yazar. Rebia Arif’in kurgu katmanlarıyla inşa ettiği bu romanı, döneminin kadın mücadelesine, kendine tayin ettiği alana ve kıstaslarına dair fikir de veriyor.

Kökü kesik bir ağaç gibi ayakta kuruyan ve buna rağmen yaşadığını zanneden milletlerin uyuşuk ruhlarını en ziyade kadınların istikbale kol bağlayıp bekleyişinde aramalı.

edebiyathaber.net (28 Temmuz 2023)