Deniz Çıkılı’nın kaleme aldığı “Kayıp Kıtanın Keşfi”, Türkiye’de Hint Müslümanları denince akla sadece Milli Mücadele yıllarında, ülkemize maddi yardımlarda bulunan Hint Alt Kıtası’nın tarihini sosyokültürel olarak inceleyen ve alanında sayılı kaynaklardan biri olma özelliğini taşıyan bir kitap.
Deniz Çıkılı 1990 yılında Kayseri’nin Yahyalı ilçesinde dünyaya gelmiş. İlköğrenimini İstanbul’da tamamlayan Çıkılı, 2008 yılında Üsküdar Halide Edip Adıvar Lisesi’nden, 2012 yılında da Ankara Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun olmuş. Geçtiğimiz yıl Kocaeli Üniversitesi’nden “1857 Hint Ayaklanmasında Ulemânın Rolü” başlıklı teziyle yüksek lisansını bitiren yazar, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Yabancı Diller Yüksek Okulu’nda öğretim görevlisi olarak çalışıyor. “Muhammed b. Âdem el-Kevseri”den 40 Hadis Şerhi –Evlilik Üzerine”, “Muhammed Taki Osmâni’den Eşrefiyye Sohbetleri” eserlerini dilimize kazandıran Deniz Çıkılı, Ketebe Yayınları’ndan çıkan “Kayıp Kıtanın Keşfi” kitabında, şimdiye kadar Milli Mücadele döneminde Anadolu’ya maddi yardımda bulunarak hatırlanan Hint Alt Kıtası’nı, 10. yüzyıldan başlayarak 20. yüzyıla kadar geçirdiği süreci, siyasî, dinî, ilmî, sanat, mimarî, sosyal ve kültürel alanlarla inceleme alıyor.
Kitaba “Hint Alt Kıtası”nın coğrafi olarak nereleri kapsadığını, hangi medeniyetlerin içine dahil olduğunu tanımlayarak başlayan Deniz Çıkılı, bölgenin geniş tarihi hakkında detaylı bir bilgilendirme yapıyor. 1858 yılında İngilizlerin sömürgeleştirmesi neticesinde Hindistan’la beraber ortaya çıkan Pakistan’ın, bir ihtilaf olarak iki ulusa bağlanması olayına detaylı bir yer ayrılan kitapta, Sati geleneği de tüm yönleriyle ele alınıyor. İngilizlerin Hint Alt Kıtası’ndaki dönemin mevcut eğitim sistemine müdahale ederek bir halkın geleceğiyle oynamasını Deniz Çıkılı’nın yorumlarıyla aktaran kitapta, Alt Kıta’daki Osmanlı amirali Seyid Ali Reis’in ilginç anıları da ülkeyi dışarıdan bir gözle değerlendirme fırsatı sunuyor. Şah Banu Davası, Hint Alt Kıtası’nda Dârülharp Tartışmaları, Hindistan’da ‘Hilafetin Kureyşliliği’ Tartışmaları gibi Hint Alt Kıtası’ndaki sosyokültürel atmosfer için önem taşıyan ancak pek bilinmeyen olayları sayfalarına taşıyan kitap, bunların toplamından bir Hint Alt Kıtası “bütünlemesi” ortaya çıkarıyor.
“Kayıp Kıtanın Keşfi”nde, epeyce mesai harcadığı belli olan Deniz Çıkılı’nın, tarihî olaylara, kişilere verdiği önem ve bunlara kattığı yorum, Hint Alt Kıtası’nın, neden “kayıp kıta” olarak anıldığı hakkında yeterli fikir sahibi olmamızı sağlıyor. Konuyla ilgili pek fazla kaynak bulunmaması açısından değerlendirdiğimizde ise; iki ülke arasında çok çok eskilere giden bir ilişkinin varlığı su yüzüne çıkıyor.
edebiyathaber.net (4 Ekim 2023)
