Sirkeci Garı trenleri özlese de eski canlılığından çok şey kaybetmemiş. Altındaki Marmaray istasyonu sayesinde hâlâ oldukça hareketli. Gar girişinin sol yanında bembeyaz bir pankart sanki dikkati çekmek istemiyormuş gibi duruyor. Dikkati çekmek istemiyor dememin nedeni pankartın esas olarak beyaz bir boşluktan oluşması. Üstteki dörtte birlik bölümde “14. Uluslararası Dergi Günleri” yazısı yer alıyor, onun altında düzenleyici ve sponsorların logoları yan yana dizilmiş, altında el yazısı ile “Hoş geldiniz!” Grafiker boş alanları ve dikkati çekmemeyi seviyor sanırım. Neyse ki bu çekingen duyuruya rağmen bilenler geliyor. Çünkü artık sosyal medya çağındayız ve tim bilgiler ve duyurular oradan ulaşıyor.
Etkinliği soldan sağa yazılış sırasıyla, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, Dergibir Dünya Dergiler Birliği, Fatih Belediyesi, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ve TİKA Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı düzenlemişler. Üç devlet kuruluşu, bir belediye ve bir dernek… Görkemli bir etkinlik beklemek normal.
İlk “Dergi Günleri” 2010’da yapılmış. On dört yıldır aralıksız sürdürülmesi bile bir başarı işareti olarak görülebilir. Yıllar önce ziyaret ettiğimde garın salonlarından birinde yapılıyordu etkinlik ve çok daha az dergi vardı. Şimdi soldaki peron boyunca uzanan stantlarda gerçekleştiriliyor. Etkinlik büyüyüp gelişmiş. Bu da iyi bir gösterge.
12-15 Ekim 2023 tarihlerinde Sirkeci Tren Garı’nda gerçekleştirilen “14. Uluslararası Dergi Günleri”nde dergi stantlarının yer aldığı perona girmeden önceki geniş alanda ziyaretçileri üç büyük stant karşılıyor. Normal dergi stantları çok daha küçük. Sağda Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, solda Albayrak Medya ve tam karşımızda Turkuvaz Medya Grubu var. Etkinliği düzenleyen kuruluş olarak İletişim Başkanlığı’nın baş köşeyi alması normal karşılanabilir mi bilmiyorum. Stantta yayınladıkları kitapları ücretsiz olarak dağıtıyorlar. Albayrak Medya ve Turkuvaz Medya Grubu’na ise neden böyle bir ayrıcalık tanınmış bilemiyorum. Doğan Burda, Demirören gibi dergi grupları ise etkinlikte yer almamış. Gelmediler mi çağırılmadılar mı bilmiyorum. Ama etkinliğin belli bir zihniyet içinde şekillendirildiğini standları gezmeye başlayınca anlıyorsunuz. Örneğin Türkiye’nin en büyük medya gruplarından olan ve birçok dergi yayınlayan Turkuvaz Medya yayınladığı tüm dergileri sergilemiyor. Kadın, erkek, moda, hobi dergileri yok.
Sanırım Dergibir’in üye yapısı etkileyici olmuş. Dergibir Dünya Dergiler Birliği’nin bünyesindeki dergiler çocuk, gençlik, okul, edebiyat-sanat, içtimai dergiler ve fanzinler olarak sınıflandırılmış. Örneğin listelerinde Turkuvaz’ın Şamdan, Vogue, Esquire gibi dergileri yok ama Muhit, Lacivert, Lokma var ve standtta sergileniyor. Sabit Fikir de listede ama Turkuvaz standında göremedim. (Dergilerimiz – DergiBir).
Zaten Dergibir’in listesini göz önüne almazsanız “14. Uluslararası Dergi Günleri” katılımcılarının nasıl belirlendiğini çözmeniz kolay değil. Çünkü çocuk, gençlik, okul, edebiyat-sanat, içtimai dergiler ve fanzinler dediğinizde de etkinlikte yer bulamamış birçok dergi aklınıza gelecektir. Örneğin Türkiye’nin en büyük gazete ve dergi dağıtımcısı olan Turkuvaz Dağıtım Pazarlama’nın dağıttığı dergiler listesinde Edebiyat bölümündeki 221B, Bavul, Kafa, Masa, Notos, Ot, Sadece Şiir gibi dergiler yer almıyor. (Turkuvaz Dağıtım Pazarlama | Dergiler (tdp.com.tr).
Ben okur olarak başta Türkiye’nin en eski dergisi Varlık olmak üzere, Kitap-lık, Sözcükler, Cogito, Sanat Dünyamız, Birikim, Ecinniler, Milli Mecmua, Söğüt, Kayıp Kayıt, Psike Art, Buz Dokuz, Türk Dili, Çağdaş Türk Dili, Sincan İstasyonu, Natama, #Tarih, Atlas, Toplumsal Tarih gibi dergilerden en azından bazılarını görmek isterdim. Bu haliyle “Uluslararası Dergi Günleri” Dergibir’in üyeleriyle sınırlı kalmış oluyor.
Dergi Günleri 14 yıldır sürdürülüyor ama bir internet sitesi yok, etkinlik alanında da bilgi paylaşan bir pano ya da stant veya görevli yoktu ya da ben ulaşamadım. Dergibir’in standında ise katlanmış bir A4 kağıttan oluşan ve derneği tanıtan bir broşürden başka bir şey bulamadım. Derneğin internet sitesinde ise çok az bilgi var. O nedenle etkinliğe katılan dergilerin listesini de bulamadım. Aynı şekilde Dergi Günleri kapsamında söyleşi, panel, sergi gibi etkinlikler yapılıyorsa onların da bilgisi yok.
Dergi Günleri adının önünde “Uluslararası” ibaresi var ama hangi yabancı dergilerin katıldığını da öğrenmek mümkün değil. Sadece Yeni Şafak’ın haberinden “Geçen yıl fuara katılan üç Filistinli dergi, bu yıl işgalci İsrail’in Gazze’ye gerçekleştirdiği saldırılar sebebiyle katılım gerçekleştiremedi. Fuarda dergi ekibine ayrılan stantlar boş bırakıldı. Bunun üzerine gelen ziyaretçiler stantlara onların yanında olduklarını ifade eden notlar bıraktı” bilgisine ulaşıyoruz (Fuara katılamayan Filistinli dergilerin standları ziyaretçi akınına uğradı: Dualarını yazıp bıraktılar | Aktüel Haberleri (yenisafak.com). Stantlarda birkaç Arapça dergi gördüm ama bunlar uluslararası katılımcılar mıydı yoksa Türkiye’de yaşayan Arapların ya da Türk yayıncıların Arapça yayınları mıydı, bilemiyorum. Tabii ki uluslararası olmak için sadece Arap katılımcılar yeterli değil. Diğer dillerde yayınlara ise rastlamadım.
14 yıldır sürdürülen ve dergicilik gibi göz ardı edilen bir yayın türünü tanıtmak, desteklemek amacıyla yapılan böyle bir etkinlik bence daha profesyonel ve kapsayıcı olmalı. Tür ve zihniyet anlayışı ayrımına girmeden Türkiye’de yayınlanan tüm dergilere yer vermeye çalışmalı. “Uluslararası” olmanın hakkını vermeli, Dünya’nın en önemli dergileri, onların yayıncıları, editörleri yer almalı. Şimdiki haliyle “Uluslararası Dergi Günleri” Dergibir’in çabaları ve üyeleri ile sınırlı kalmış gibi görünüyor. Afişlere, pankartlara adlarını koyan, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ve TİKA Türk İşbirliği neden görevlerinin büyüklüklerine, isimlerinin ağırlıklarına uygun bir katkı ve destekte bulunmuyor, bu kıymetli etkinliği geliştirip adına layık hale getirmiyor merak etmemek elde değil.
Öte yandan “dergicilik öldü” kanısı hakimken ve kitapçılarda, gazete bayilerinde pek dergiye rastlayamazken bu kadar çok derginin çıkıyor olması çok ilginç ve sevindirici. “14. Uluslararası Dergi Günleri”nde standlarda gördüğüm dergiler şöyle; Şecere, Yolcu, Nisyan, Şahin, Alparslan, Yedirenk, Ceviz Ağacı, Dem, Cihannüma, Nizam, Misak, Mefkure, Genç Dünya, Bağlar, Telve, Osmanlıca, İrfan Mektebi, Diyanet, Geçerken, Tiptik, Sütun, Hark, Mızmız, Çizinti, Piyan, Kırk Akıl, Belagat, Sıyrık, Meymenet, Bibliyofil, Savruk, Küttab, Panorama, Hisdüşüm, Butimar, Vefa, Hemhal, Tomurcuk, İklim, Genç Atölye, Hodri Meydan, Bedreka, Sanki, Son Kıvılcım, Haki, Aras Edebiyat, Barbar, Şiar, Köprü, Bizim Aile, Hece, Hece Öykü, Edebiyat Ortamı, Beşinci Mevsim, Can Kardeş, Aşkar, Genç Yorum, Şiraze, Ayasofya, Tezkire, Heybe, Mukadderat, Sosyoloji Divanı, Özne, İhtilal, Reyhan, Seferber, Somuncu Baba, İsıq, Füyuzat, Siyer, İktibas Çizgisi, Sürgün, İnsicam, Müstehak, Enderun, Söz&Kalem, Nisanur, İnzar, Hayal Bilgisi, Doğu Ekspresi, Vuslat, Medeniyet, Baran, Köklü Değişim, Samah, Enver, İktibas, Haksöz, Aynen, Litros Sanat, Salıncak, Genç Öncüler, Düş Peşinde, Sarmaşık, Olağan, Dil Edebiyat, Mostar, Umran, Semerkand, Mavi Fidan, Altınoluk, Dem, 1868, Ulak, Köprü, İkinci Kat, Muhit, Lacivert, Go, Minika, Aktüel Tarih, Z Raporu, Motto, Bilge Çocuk, Nihayet, Gerçek Hayat, Cins, Derin Tarih ve Post Öykü.
edebiyathaber.net (18 Ekim 2023)
