Ders zili çaldı. Öğrenciler, öğretmenler, veliler, servisler, kurslar derken herkes için düzen geri geldi. Okullar hemen okuma listelerini verdi. Kitaplar hemen alındı. Çocuğun gözüne sokuldu. Bütün sene okuyacağı kitapları bir anda gören çocuk ister istemez bir çekindi. Bu kitap dedikleri de neydi? Bütün yaz görmemişti. Üç aşağı beş yukarı çok üzgünüm ki durum bu…

Maalesef okuma alışkanlığı okul verdiği listelerle sınırlandırılmış çerçevede kazandırılmıyor. Rol model olmadan, araştırmadan, çocuğunuza aldığınız veya okuldan verilen kitapları okumadan bu pek mümkün değil. Bizlere çok iş düşüyor, evet ama bu işin matematiği bu. Benim çocuğum sevmiyor demek kolaycılık. Bunu seçebilirsiniz. Kitap okuyup ne olacak matematik çalışsın da diyebiliriz. Ama sistem bize gösterdi ki okumayan çocuğun sınavda başarılı olma şansı yok.

Ben de işleri biraz sizler adına kolaylaştırmak için bir liste hazırladım. Çocuklar bunları sever mi, bence sever…

Yaş ve sınıf aralığı özellikle net bir şekilde yazmak istemedim. Çünkü her çocuğun okuma ritmi farklıdır. Hala resimli çocuk kitabı okuyan ben kesinlikle kitap yaşlarına karşıyım.

Keyifli okumalar diliyorum.

Anaokulu ve İlk Okuma Kitapları

Sıradan Bir Geko

Yazar: Wendy Meddour

Çizer: Carmen Saldaña

Yayınevi: Uçanbalık Yayıncılık

Geko Piko ormandaki en özel hayvan olduğunu sanıyor. Öyle olmadığını öğrenince neler mi oluyor?

Wendy Meddour’ın yazıp Carmen Saldaña’nın resimlediği Sıradan Bir Geko, okurlarını bir yağmur ormanına götürüyor. Yeşil rengin bin bir türlü haline tanık oluyoruz.  

Herkes özeldir. Aynı zamanda herkes sıradandır. Kitap bireysel farklılıklarımızla böbürlenmenin yersizliğine dikkat çekiyor. Farklıkların bizi üstün kılmayacağı gibi bizi ayrıştırmayacağını da anlatan güzel bir okuma deneyimi.

 “Vrrak!” dedi bir anda, kütükte oturan bir şey. Fıtı fıtı diye kanat çırparak uçup geçti     gökyüzünden bambaşka bir şey. Ama gariptir ki Piko hiçbirini fark etmedi! Yoksa Piko, ormandaki en iyi kamufle olan hayvan değil mi? 

Okunmak İstemeyen Kitap/Gerçekten Okunmak İstemeyen Kitap/ Kesinlikle Okunmak İstemeyen Kitap

Yazar: David Sundin

Yayınevi: Hep Kitap

Elinize aldığınız bir kitap okunmamak için her türlü zorluğu yaparsa siz ne yaparsınız?

Sözcükler değişir, ağırlaşır, kapanır, sayfalar simsiyah olur. Ama siz okumak zorundasınızdır. Çünkü çocuğunuz ısrar etmektedir. Kitap elinden geleni ardına koymaz. Kim pes edecek, kim direnecek bu işin sonu ne olacak?

Bu kitapları tasarım harikası olarak görüyorum.

Bir anda kapanan ve sonrasında ne olacağını bilmediğin sayfalar çocuklar için dinamik ve eğlenceli.

Arada yandan, tersten okumalara da hazırlıklı olun!

Serinin üçüncü kitabını hala okuyorsanız bu başkaldırı için size kocaman alkış!

Dört Nala Koşan Anne

Yazar: Jimena Tello 

 Yayınevi: 1001 Merak Yayınevi

Çocuklar için okul anneler için koşturma sezonu açıldı. Her yaşta çocukla keyifle okunacak, empati gücünü arttıracak bir kitap. Koşturmacalar, muhteşem çizimler ve sürprizlerle dolu bir kitap. “Bir sabah alarm çalmadı.”

Büyükler kendilerini görmek için, çocuklar eğlenmek için bu kitabı okumalı.

Su

Yazar: Olga Fadeeva

Yayınevi: Koç Üniversitesi Yayınları

Su. Onun sayesinde yaşama başladı. Onsuz yaşayamıyoruz. Peki neden kıymetini bilmiyoruz? Farkındalık yaratacak bir kitap. Ağaç yaşken eğilir.

Kitap sonunda etkinlikler mevcut. Öğretmenler için ayrıca faydalı bir kaynak olabilir.

Mamut

Yazar: Anna Kemp

Yayınevi: Pearson

Anna Kemp’in en bilinmeyen kitaplarından.  Ya da şöyle yazmalıyım. Köpekler Bale Yapamaz ve Gergedanlar Krep Yemez kadar ünlü değil. Şu anda baskısı da yok sanırım. Peki neden listeye aldım? Kitabın konusu bir Mamut kocaman bir şehirde ailesini arıyor. Uyum, denemeler ve çözüm bölümü ile bir kahramanın yolculuğu kurgusu okuduğumuz kitap çok da eğlenceli.

Okula yani bilmediği bir ortama uyum sağlamaya çalışan çocuklar Mamut kitabında kendilerini bulacaklar. “Dünyadaki tek Mamut ben miyim?”

Bölüm Bonusu: Hayalimiz Mavi Yolculuk

Yazar: Karen Fung

Yayınevi: Kumdan Kale Yayınları

Bir martı rahat günler geçirmeyi planlayan salyangoz ve karıncayı bir maceraya ikna edebilecek mi?

Rahat bir hayatı bırakmak herkese göre değildir.

Mavinin her tonunu göreceğimiz bir macera. Yaz tatilinden çıkıp okula hayatına dalan çocukların yüreklerine cesaret ve umut tohumları atıp onu denizin sularında yıkayan bir kitap.

İlkokulun başı değil sonu değil ortaları.  İkiler ve üçler için

Bir Hikayesin Sen

Yazar: Bob Raczka

Yayınevi: Kronik Kitap

Hepimiz birbirimize benziyoruz. Ama aslında bu benzerliklerle rağmen çok da farklıyız. Biriciklik kavramı etrafına duygular, doğa, toplum iletişim gibi temaların sarıldığı bir kitap.

Biliyorum farklı olmak adına pek çok kitap var. Belki de bu temadan sıkıldınız ama bence daha da daha da çok anlatılması lazım. Çünkü bu sayede zorbalık, şiddet hatta savaşlardan kurtulabiliriz. Birbirimizi anlamak, farklılıklarımızı olduğu gibi kabul etmekten geçiyor.

Bitlerimi Geri Verin!

Yazar: Pierre Elie Ferrier

Yayınevi: Günışığı Kitaplığı

Eğlence ve zıtlıklarla örülmüş metne eşlik eden resimlerde en az metin kadar eğlenceli. Fantastik bir kurgu ama bir o kadar gerçek. Steril ortamlarda büyütülen bir çocuk, can sıkıntısı ve biraz bit. Kitabın formülü bu.

İçindeki sözcük oyunları çocuklar için hatta büyükler için de çok eğlenceli. Bir çırpıda okunacak sonrasında neden bitti ki dedirtecek bir kitap.

R’nin Şarkıları

Yazar: Nazlı Deniz Güler

Resimleyen: Oğuz Demir

Yayınevi: Kırmızı Kedi

Kızımın en sevdiği kitaptı. Bir zamanlar yani eskiden. Çok da eski değil. Kitap bir seri olmasa da başka versiyonları da var. L’nin Listeleri. B’nin Kelimeleri. D’nin mektupları. Onları da sevmişti kızım. Bu yazıda bir liste olduğuna göre kendimize göre değil, çocuklar için kitaplar seçtim. Bu kitabı çok seveceklerini düşünüyorum.

Ruru biraz kekeme. Korkuttuğunda gerildiğinde heyecanlandığında artan bu durumdan sizce nasıl kurtuluyor? Cevabı kitapta ama bence tahmin ettiniz.

Endişe Ağacı

Yazar: Marianne Musgrove

Yayınevi: Altın Kitaplar – Çocuk Romanı Dizisi

Bu kitabı okul listelerinde görmek mümkün. Ben biraz daha değişik kitaplar yazmak için çıkmıştım bu yola. Bu satıra kadar da başarılı olmuştum ama Endişe Ağacı klişelerden uzak listemi bozdu. Ona kayıtsız kalamadım.

“Bir şeyin sihirli olmaması, içinde sihir barındırmadığı anlamına gelmez.”

Kitabın kahramanı anlayacağınız üzere endişeli bir çocuk. Onun yardıma koşansa bir büyükanne. Büyükannelerin olduğu kurguları nedense çok seviyorum. Sanki daha bir sıcak mı oluyor?

Pako Yunke Okulda

Yazar: Cesar Vallejo

Yayınevi: Nesin Yayınevi

“Annesi Pako’yu bırakıp gitti. Pako adım adım avlunun ortasına ilerledi. Elindeki kitabı, defteri ve kurşunkalemi vardı. Pako korkuyordu çünkü ilk kez bir okula gidiyordu; daha önce hiç bunca çok çocuğu bir arada görmemişti.” Okula başlangıç haftası kitap önerisi listesindeki temaya en uygun kitaplardan biri.

1960 yılından beri Peru ilkokullarda okutulmakta olan bir kitapmış. Nesin Yayınları 2017 yılında basmış. Benim de yeni aldığım kitap listeye hızlı adımlarla girdi. Biraz üzücü. Ama oku listelerinde bolca Sadako kitabını görmekte olduğumuzdan onun yanında gül suyu denilebilir. Azıcık ağladığım doğrudur.

Bölüm Bonusu: Harika Bir Uçurtma

Yazar: Tülin Kozikoğlu

Yayınevi: İletişim Yayınları/Doğan Çocuk

Kitap İletişim Yayınları’ndan 2019 yılında basılmış. Bazı sitelerde stoklarda mevcut. Ancak kitap Doğan Çocuk tarafından bu sene mayıs ayında tekrar basılmış. Kahramanımız Peri çarşıda gördüğü uçurtmayı ne olursa olsun annesine aldırmaya kararlı.

Çocuklarla çarşıya çıkmak bazen bazı aileler için kabustur. Herkesin bildiği sahne yere yatmış ve almak istediği bir şey için tutturan bir çocuk. Peri o kadar değil. Ancak tüketim toplumunun şaka yollu anlatıldığı bu öykü istekler mi ihtiyaçlar mı sorusuna güzel bir öneri.

İlkokulu biterken ortaokul başlarken…

Köprünün Altındaki Aile

Yazar: Savage Carlson

Yayınevi: Beyaz Balina Yayınları

1959’da Newbery Onur Ödülü’ne layık görülen bir kitap…

Ödüllü kitapları kıymetli buluyorum. Ödül aldıysa bir hikmeti vardır diyorum. Bu da yeğenimin en sevdiği kitaplardan biri. Kendisi çok kitap okumayı sevmez ama bu kitap güzelmiş öyle demişti bana. Aile, Paris sokakları, soğuk, iyilik üzerine sıcak bir öykü.

Armand, bir evsizdir. Soğuktan donsa da bu öyküde görürüz ki kalbi donmamıştır. Hayatına birden giriveren üç küçük çocuk ve Armand’ın sevgi dolu kalbinin hikâyesi.

Aileyi tanımlayan şey sevgidir. Üç küçük ve anneleri Armand için hiçbir şey ifade etmiyordu. Çünkü aile değillerdi. Ama sevgi her şeyi değiştirdi. Aile olmak ve sevgi kavramı üzerine uzun uzun konuşulacak bir kitap. Bir de Paris sokakları…

Babam Süt Peşinde

Yazar: Neil Gaiman

Resimleyen: Skottie Young

Yayınevi: Tudem Yayınları- Çocuk Kitapları Dizisi

Neil Gaiman çok sevdiğim bir yazar. Bu kitabını mı yoksa Odd ve Ayaz Devleri isimli kitabını mı alsam listeye kararsız kaldım. Kızım bunu daha çok seviyor diye bunu yazmaya karar verdim. Ama ben diğerini sevdiğim için kitap hakkında yazmak yerine seçim sürecini aktarıyorum. Babam Süt Peşinde okurken çok eğleneceğiniz bir kitap.

Kahvaltıda süt yoksa baba evlerinin hemen köşesindeki bakkala gidip alabilir. Peki süt almaya giden baba saatlerdir nerede? Başına ne geldi diye düşünmeyin. Uzun bir süre sonra gelen baba tüm yaşadıklarını kitapta anlatacak. Pek inanılası değil ama eğlencesi de orada.

Hayal gücünün sınırı olmadığını çocuklara ispat etmek için gereken kitap!

Çözüm Bakanlığı

Yazar: Sanne Rooseboom

Yayınevi: Can Çocuk Yayınları

Çözüm Bakanlığı zorbalık temasını işleyen bir kitap. Etrafındaki zorbalara kayıtsız kalamayan bir çocuğun yardım etmek için uğraşmasını anlatıyor. Zorbalık işlenmesi güç ama anlatılması gereken bir konu. Kitap konuyu ele alış biçimi ile dikkat çekici.

Ben istiyorum ki bu tür kitaplar çocuklara ilham olsun. Zorbalık bir kitapla çözülecek konu değil elbette. Ancak bu kitaplar arttıkça biz ve çocuklarımız öğrenecek. Parmak sallamayla, cezayla değil okuyarak öğrenmek ne kıymetli olur.

Sınıf ortamında bu tarz durumlar yaşayan öğretmenler için de faydalı bir kitap olduğunu düşünüyorum.

Uçan Sınıf

Yazar: Erich Kästner

Resimleyen: Walter Trier

Yayınevi: Can Çocuk Yayınları

Okula dönüş kitapları olarak başlık atınca bu kitabı da anmadan olmazdı. Hababam Sınıfı kitabının Almanya versiyonu. Tabi öyle benzerlikler filan yok yanlış anlaşılmasın. Sadece aynı sevimli, haylaz yatılı okul öğrencileri.

Kästner’in ‘Yazdığım en iyi kitap’ dediği Uçan Sınıf, ince bir hüzün ve bolca mizahla kaleme alınmış bir başyapıt.

Pal Sokağı Çocukları ile de nedense benzettiğim bu kitap dayanışma ve arkadaşlık konularına güzel bir örnek.

Kayıp Kitap Avcıları 1 Peter Pan’ın İzinde

Yazar: Pierdomenico Baccalario / Eduardo Jauregui

Yayınevi: Domingo Yayınevi

Macera, fantastik, gizem dolu bir kitap. Ya Peter Pan kitabı değişseydi? Onu düzeltmek için ne yapardınız? Hop diye kitabın içine atlar mıydınız? Bu nasıl mümkün olabilir ki? Ne çok soru sordum. Hepsi kitabın içinde. Keyifle okunacak bir kitap.

Kaptan Kanca’nın lazer tabancası kullanması sizce normal mi? Haklısınız çok tuhaf. İşte kitap bu tuhaflıkları çözme macerası.

Klasik eserleri sevdirecek bu maceraları okuduktan sonra emin olun çocuklar Peter Pan’ı okumak isteyecek. Varolmayan Ülke her zaman ilgi çekici.

Serinin ikinci kitabı Dört Buçuk Silahşörler’de de kahramanlarımız bilin bakalım hangi kitabın içinde?

Bölüm Bonusu: Asılı Dağ’ın Kâhini

Yazar: Vladimir Tumanov

Yayınevi: Günışığı Kitaplığı

Kraliçeyi Kurtarmak ve Haritada Kaybolmak kitaplarının yazarının son romanı. Truva Kralı Piriam ve Hekuba’nın kızı ve kehanetlerine hiç kimsenin inanmadığı bir kadın kâhin olarak bilinen Kassandra’dan esinlenen kitap bizi yine yazarın sonsuz hayal gücü ile bir maceraya sürüklüyor.

İnsan doğa ilişkisi, toplumsal dışlanma, çıkarları için her şeyi yapabilecek yöneticiler konularını bir kasaba ortamında anlatan kitap bir Fareli Köyün Kavalcısı hikâyesi.  

Kassandra, on ikinci doğum gününe uyandığı sabah, yıllar sonrasından gelen gizemli bir mektup bulur. İşte macera böyle başlar…

Görüşmek üzere…

edebiyathaber.net (25 Eylül 2024)