Berna Kahraman’ın kaleme aldığı “Leyla ile Robot”, tamamı yapay zekâ tarafından görselleştirilmiş renkli hikâyesiyle miniklere arkadaşlığı, keşfetmenin zevkini ve öğrenmenin önemini anlatan nitelikli bir çocuk kitabı.
Teknoloji artık sadece yetişkinlerin değil çocukların dünyasında da epeyce yer kaplıyor. Bu durum sadece çocukların, ebeveynlerinin telefonlarından, tabletlerinden oyun oynamak, kendilerini meşgul edecek videolar izlemekten ibaret değil. Öğrenme aşamasındaki çocuklar, dijital çağın sonsuz evreni içinde kendilerine yarattıkları bambaşka dünyalarda kendilerini geliştirme, hayatları için faydalı şeyler yapabilme kabiliyetine sahipler. Özellikle dijital çağın, internetin bu kadar gelişmesiyle birlikte hayatımıza giren yapay zekânın nimetlerinden yararlanma konusunda birçok yetişkinden daha fazla yetiye sahip çocuklar, dijitalleşmenin en üst seviyesi olarak gösterebileceğimiz yapay zekâ sayesinde, sanal robotlarla iş birliği yaparak gerek okul hayatlarında gerek de okuldan arta kalan zamanlarını yararlı bir şekilde değerlendirme imkânına sahip olabiliyorlar. Doğru yönlendirmeyle birlikte “teknolojinin kötü emellerine” alet olmadan, onu işlevsel bir biçimde kullanarak kendilerini geliştirebiliyorlar.
Teknoloji, dijitalleşme, internet çağında yaşayan çocukların gündelik hayatlarına çocuk edebiyatının sessiz kalması da pek mümkün değil elbette. Miniklerin teknolojiyle olan maceraları onlara içinde bulundukları durumu anlatırken aynı zamanda kendilerini tanıma, yaptıklarının ne manaya geldiğini anlama gibi konularda minik okurlara faydası dokunan çocuk edebiyatında, Berna Kahraman’ın kaleme aldığı, tamamı Mustafa Karagülmez tarafından yapay zekâ ile görselleştirilmiş, A7 Kitap etiketiyle yayımlanan “Leyla ile Robot” bu türün son örnekleri arasında gösterilebilir. Gerek derslerinde gerek de derslerinden arta kalan zamanlarında hayli aktif bir çocuk olan Leyla’nın okuldaki robotuyla geçirdiği bir günü konu edinen “Leyla ile Robot”, arkadaşlığın, keşfetmenin ve zamanı kaliteli geçirmenin önemine değinen, minik okurlar için yazılmış bir kitap.
Bilgisayar dersinde, kendini sınıfın robotuna kod yazmaya kaptırmış, zamanın nasıl geçtiğini fark etmemiştir. İşini bitirip arkasına dönüp bakar ve sınıfta ondan başka kimsenin kalmadığını görür. Robotun “Off” düğmesine basıp kapattıktan sonra sınıftan çıkacakken sınıfın robotunun kendisine seslenmesiyle bir an için duraksar. Yalnız bir çocuk olan Leyla, gününün kalan kısmını kendisiyle birlikte geçirmesi için robotu da yanına alarak okuldan ayrılır. İkisi birlikte önce tenis dersine giderler. Her halinden antrenmanlı olduğu belli olan Leyla’yla maç yapan robot en sonunda pes ederek, “Robot çok çalıştı,” der ve takatinin tükendiğini anlatmaya çalışır. Tenis dersinden sonra ikili eve gider. Mutfaktaki sağlıklı yiyeceklerden yiyerek zorlu tenis maçından sonra kaybettikleri enerjiyi geri alırlar.
Robot’a iyice ısınan Leyla bu kez onu piyano dersine sokar. Piyano hocasının gösterdiklerini bana mısın demeyip dur durak bilmeden çalan Leyla’nın bu performansı karşısında Robot yine kollarını kaldırıp, “Robot çok çalıştı,” cümlesini kurarak yorulduğunu belirtir. Piyano dersinden sonraysa oyun odasına geçerler. Çünkü Leyla’nın Çince oyun saati gelmiştir. Robot bu kez hâlinden hayli memnun kalır çünkü o da Leyla’yla birlikte Çince öğrenmiştir ve çok da eğlenmiştir. Bu fasıl da sona erdikten sonra Leyla’nın ödevlerini yapma zamanıdır ve ikisi birlikte önce matematik sonra da Türkçe ödevlerini yaparlar. Ödevler bittikten sonra Leyla yaz boyunca kullanacağı kelimeleri öğrenmek için bir de İngilizce film izler. Ancak Robot çoktan yorgunluktan bitap düşmüş ve sızmıştır. Artık oyun saati gelmiştir. Robot’un “On/Off” düğmesine basıp tekrar açan Leyla’ya, Robot’un cevabı gecikmez: “Robot çok çalıştı.” O anda Leyla da çok yorulduğunu fark eder. Robot’un üstünü örter ve iki arkadaş mışıl mışıl uykuya dalar.
“Leyla ve Robot”, minikler için akıcı ve eğlenceli bir okuma deneyimi sunmakla beraber, yazar Berna Kahraman’ın dozunu iyi ayarladığı teknoloji konusunu, onların ilgisini kitabın amacının olduğu tarafa gayet iyi bir ayarla çekmeyi başarıyor. Kitaptaki görsellerin tamamının yapay zekâyla oluşturulmasının, kitabın içeriğine uygun düşmesi ise öyküyü bütünlüklü bir hale getiriyor. “Leyla ve Robot”, hayli dengeli, amacına uygun kaleme alınmış, hedef kitlesinin dikkatini çeken bir kitap.
edebiyathaber.net (10 Ocak 2025)
