İstanbul’a edebiyat müzesi yakışır | Metin Celâl

Türkiye Yazarlar Sendikası’nın elli yıllık tarihinde 22 yıldır süren bir “TYS Edebiyat Müze- Belgeliği” mücadelesi var. 2002 yılında şair, mimar Cengiz Bektaş’ın başkanlığı sırasında Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yapılan bir protokolle TYS Edebiyat Müzesi ve Yazın Belgeliği, Yıldız Sarayı Arabacılar Dairesi’nde açıldı. TYS Edebiyat Müzesi ve Belgeliği, belgelik ve kitaplık olarak iki bölümden oluşuyordu. … Read more

Yazarlar örgütlenmeyi neden sevmiyor? | Metin Celâl

“4 Şubat 1974’te 70 şair ve yazarın ilk toplantısıyla Türkiye Yazarlar Sendikası kuruldu. Sendika’nın ilk amacı, yazarlığı iş edinmiş kişilerin emeğini sermayeye karşı korumak ve hukuki, sosyal, kültürel, ekonomik temel hak ve özgürlükleri savunmaktı” diye yazıyor TYS’nin internet sitesinde. (Türkiye Yazarlar Sendikası Tarihçesi — Türkiye Yazarlar Sendikası). İki darbe arasında kurulmuş bir sendika. 12 Mart … Read more

“Bu kitabı daha önce okumuştum” | Metin Celâl

Geçen yıl başıma ilginç bir şey geldi. Viktor Glass’ın, Goethe’nin İnfazı İş Bankası Kültür yayınlarından çıkmış. Goethe ilgimi çeken büyük bir usta. Edebiyatçılığının yanında devlet adamlığı da var. Weimar’da dükün danışmanlığını yaparken yaşanan bir olayı romanlaştırmış Glass. Konu şöyle; 1783 kışı. Genç Johanna Katharina Höhn, Weimar’daki bir değirmende hizmetçidir. En ağır işleri yapmasına, donmuş nehirden su … Read more

41. İstanbul Kitap Fuarı’ndan hangi kitapları alacağım? | Metin Celâl

41. Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı, 2-10 Kasım 2024 tarihleri arasında Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi’nde gerçekleştirilecek. Fuarın bu yılki teması “Çocukluk Şenliktir!” Onur yazarı Yalvaç Ural. Onur konuğu ülkesi, Azerbaycan. 1000 ‘i aşkın yayınevi ve sivil toplum kuruluşunun katılımıyla binlerce yazar ve yeni kitapları okurlarla buluşacak. Bu da yeni okuma serüvenlerine adım atmak anlamına geliyor. … Read more

Frankfurt Kitap Fuarı, büyüme mi, değişim mi? | Metin Celâl

Uluslararası Frankfurt Kitap Fuarı 16 – 20 Ekim tarihleri arasında 76. kez gerçekleştirildi. Üç yıllık pandemi arasından ve vize engelini de aşarak Frankfurt’a gitmeyi başardım. Frankfurt Kitap Fuarı (FKF) her zaman yenilenen, değişen, gelişen bir etkinliktir. Zaten başka türlü de 76 yıl yaşaması mümkün olmazdı. Ben de fuarın 1988’den beri yaşadığı gelişimin, değişimin tanıklarındanım. 76. … Read more

“Türkiye’de editör var mı?”  | Metin Celâl

“Virgülüne bile dokundurmayan yazar”lardan geçilmezdi bir zamanlar. Her anlamıyla çok iyi kitaplar yazdıklarına, hiç hata yapmadıklarına inanır kitaplarının virgülüne bile dokunulamayacağına inanırlardı. Siz ısrarlı çıkar, kitabındaki hataları gösterirseniz sinirlenir, manalı manalı bakar ve “Türkiye’de editör var mı?”  diye sorarlardı. Yani editör olsa kitaplarına dokunduracaklardı ama yazık ki editör yoktu(!). Çok değil yirmi yıl öncesinden söz … Read more

2024 Nobel Edebiyat Ödülü’nü kim kazanır? | Metin Celâl

Nobel ödülleri mevsimi geldi. Arka arkaya Nobel ödüllerini kazananlar açıklanıyor. Nobel Edebiyat ödülünü kazananın da 10 Ekim Perşembe günü öğle saatlerinde belli olacağı duyuruldu. Her yıl olduğu gibi bu yıl da kimin ödülü kazanacağı konusunda tartışmalar sürüyor. Bahislerde bulunuluyor. Uluslararası bahis şirketleri futbol ya da basket maçlarına ya da olimpiyatlara olduğu gibi Nobel edebiyat ödülü … Read more

Her yeniden çeviri gerçekten çeviri mi? | Metin Celâl

Klasik eserlerin yaklaşık 50 yılda bir yeniden çevrilmesi gerektiği söylenir.  Bizde de sık rastlanan, üzerinde konuşulan bir konu yeniden çevirilerin gerekliliği. Bu konunun bugünlerde yeniden tartışmaya açılmasının nedeni de İngilizceye “yeniden” yapılan Homeros çevirileri. Bu yeni çevirilerin tartışıldığını duymuştum ama konuyla ilgili yazılanlardan haberim Everest Yayınları Yayın Yönetmeni, deneyimli çevirmen Saadet Özen’in bir Tweet’i sayesinde … Read more

Edebiyat ve şiir dergilerine neden ulaşamıyoruz? | Metin Celâl

Türkiye’de en zor şey sanırım bir dergiye ulaşmak. Eskiden Anadolu’da, taşrada yaşayanlar dergilere ulaşmakta zorlanırdı, şimdi büyükşehirlerde, İstanbul, Ankara ya da İzmir’de yaşayanlar da dergilere ulaşamıyor.  Eskiden gazete bayileri dergi satardı. Dağıtım şirketleri dergiler için şartları çok ağırlaştırdığı için gazete bayileri yaygın olarak varken bile edebiyat dergileri onlarda satılmaz hale gelmişti. Şimdi zaten gazete bayisi … Read more

Kitap kapaklarından kendi tarihini okumak | Metin Celâl

80’lerin başında Cağaloğlu’nda çalışmaya başladığımda yayıncılık tipodan ofsete geçiş evresindeydi. Bazı dergiler ofset tekniği ile basılıyor, kitaplarda ise kapak ofset basılıp iç baskı tipo yapılıyordu. Henüz ofset baskıyı kolaylaştıracak masaüstü yayıncılık gereçleri icat edilmemişti. Kitapların içi klasik yöntemle linotip dizgi makinelerinde satır satır kurşuna diziliyor, satırlar bağlanıp sayfalar yapılıyordu. Kitapları dizmek de basmak da hem … Read more

“33 Yılda Bir Çıkan Mizah Dergisi” | Metin Celâl

Benim mizahçı ve karikatüristlerle yolumun kesişmesi 1985-86’ya rastlıyor, o tarihten önce iyi bir mizah dergisi okuruydum, başta Gırgır olmak üzere yayınlanan tüm mizah dergilerini izlerdim. Faruk Şüyün Güneş gazetesinin sanat sayfasını yönetirken ben de sayfaya yazılar yazıyordum. Limon dergisi de aynı binadaydı. Güneş’e gidip gelirken Limon yazar ve çizerleriyle de tanışmıştım. Onların bulunduğu kata çıkar, … Read more

Şair ve yazarların imza kampanyaları ne işe yarıyor?  | Metin Celâl

Eskiden kâğıda yazılmış bir metin olurdu. Bu kâğıt elden ele gezdirilir, metindeki görüşlere katılanlar altına adlarını yazar, imzalarını atarlardı. Yani hukuki sorumluluğu olurdu ve resmi bir dilekçe halini alırdı imza metni. İnternetin icadından sonra bu iş dijital hale geldi. E-posta yoluyla imza toplamak hatta bir internet sitesinden bir metni imzaya açmak mümkün. İnternet üzerinden, tek … Read more