Adnan Özyalçıner’in biyografisinde “öykücü, romancı, deneme yazarı, masal yazarı, araştırmacı” yazar ama daha önceki bir yazımda söylediğim gibi o edebiyatın çalışkan işçisidir. Derlemeler, antolojiler hazırlamış, çeviri yapmış. Dergicilik, yayıncılık, editörlük, düzeltmenlik, gölge yazarlık, gazetecilik, köşe yazarlığı yapmış. Yazarların örgütlenmesi, kooperatif kurması için çalışmış, yazar örgütlerinde uzun yıllar görev yapmış. Halen Türkiye Yazarlar Sendikası başkanı. 

Adnan Özyalçıner’in doksan yılını konuşma fikri Adana’da çıktı. Fuarın ilk günü, Tahir Şilkan, Çetin Yiğenoğlu ve Adnan ağabey ile Edebiyatın Yüz Yılı panelinde konuşmuş, akşam yemekte sohbete devam etmiştik. Masada Zeynep Oral, Süreyya Filiz, Tüyap Kitap fuarları ekibinden Sunay Girgin, Gözde Ocak Baştımar ve diğer arkadaşlar da vardı. Adnan Özyalçıner’le her buluşmada kuşkusuz söz bir şekilde Sennur Sezer ablamıza gelir. 

Adana Mehmet Baltacı Fotoğraf Müzesi 1970’lerden beri fotoğrafçılık yapan Mehmet Baltacı’nın 2007’de vefatından sonra onun koleksiyonu esas alınarak kurulmuş. Baltacı, Adana Fotoğraf Amatörleri Derneği (AFAD) başkanlığı da yapmış simge isimlerden. Özellikle Adana’nın tarihi ve kültürel özelliklerini yansıtan fotoğraflar çekmiş. Bunları düzenli bir şekilde saklayarak 10 bin fotoğraflık dev bir arşiv oluşturmuş. Bu fotoğraflar ve Zeynep Oral gibi önemli destekçilerin yaptığı birçok bağışla 2008’de müze açılmış. Müzede, Mehmet Baltacı’ya ait 145 kişisel fotoğraf makinesi koleksiyonu, 4942 adet film negatifi, 622 adet basılı fotoğraf, 710 adet 6X6 dia , 366 adet kartta dia ve 7.000 adet dijital ortama aktarılmış fotoğraf ile sanatseverlerin bağışladığı 140 adet fotoğraf makinesi bulunuyormuş. Büyük bir koleksiyon ve Adana’nın tarihinin görsel belleği. 

Türkiye’nin ikinci fotoğraf müzesi olarak kayıtlara geçen müze Adana Valiliği İl özel idaresinin, Abidin ve Arif Dino’nun dedesi Adana Valisi Abidin Paşa’nın 1881-1983 tarihleri arasında Askeri Rüştiye olarak yaptırdığı binayı restore ettirmesiyle yerini bulmuş ama anlaşılan ömrü uzun olamamış. Müze şu anda kapalı görünüyor. Nedenini birilerinin araştırıp soruşturmasında fayda var. 

Zeynep Oral Adana’daki fotoğraf müzesinin akıbetini sorunca Adnan ağabey Sennur ablayla o müzeyi ziyaret etmelerini anımsadı. Sohbet oradan Adnan ağabeyin Sennur ablayla nasıl tanıştığına geldi. 50 kuşağı olarak “a” dergisini çıkarmalarına, dergiye kendi adının baş harfini nasıl isim yaptırdığına kadar vardık. 

Adnan ağabey hem en küçük ayrıntıları anımsayan güçlü bir belleğe sahip hem de çok hoş sohbet. Her anısını hoş bir anekdot olarak adeta fıkra tadında tatlı tatlı anlatıyor. Güldürüyor, hüzünlendiriyor. 

O akşam yemeğinde sohbet bir de 90 yaşındakilere gelmişti. Cevat Çapan için Sözcükler dergisinin hazırladığı özel sayıdan söz etmiş, Turgay Fişekçi’nin hatırşinaslığını da takdirle anmıştık. Bunu üzerine Adnan Ağabey, kendisinin de doksan yaşına vardığını söyleyince ben de “bu doksan yılı konuşalım” diye teklif ettim. Bursa Kitap Fuarı’nda bir etkinlik yapalım diye sözleştik, araya deprem felaketi girdi ve tüm planlar gibi bu toplantıyı da erteledik. Kısmet İzmir’eymiş.  

25. İzmir Kitap Fuarı dört yıl aradan sonra 11-19 Mart arasında Gaziemir’deki yeni fuar merkezinde gerçekleştiriliyor. Fuarda 300’e yakın yayınevi ve sivil toplum kuruluşu yer alıyor ve 150’ye yakın kültür etkinliği, 500’den fazla yazar da imza günü gerçekleştirecek.  

Fuar İzmir çağdaş fuarcılık anlayışına uygun dev bir yapı ama şehire uzaklığıyla da eleştiriliyor. Oysa İzmir öylesine sınırsız büyümüş ki şehir merkezi neresi anlamak mümkün değil. Fuar sayesinde tanıdığım Gaziemir son yıllarda sanayinin ve ticaretin geliştiği bir bölge olarak ortaya çıkmış. Sanayi ve ticaret merkezi olmasının yanı sıra yerleşim yeri olarak da dikkati çekiyor. 2021’de 138 bin nüfus tespit edilmiş. Tabii ulaşım için İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Tunç Soyer’in desteği önemli. Hafta sonu fuara yoğun ilgi vardı. Soyer’in direktifiyle otobüs seferleri daha sıklaştırılırsa bu ilgi daha da artacaktır.  

“Adnan Özyalçıner’in 90 Yılı” başlıklı söyleşimiz fuarın ilk günüydü. İlgili bir okur topluluğuna karşı hoş bir söyleşi gerçekleştirdik. 

Adnan ağabey doğma büyüme İstanbullu. Ama Boşnak kökenli bir ailenin evladı olduğunu da özellikle belirtiyor. Eyüp Ortaokulu’nda öğrenciyken okul kompozisyonları dışında yazmaya başlamış. lk öyküsünü ortaokul öğrencisiyken Eyüp Camisi’nin avlusunda karşılaştığı bir dilenci çocukla ilgili kaleme almış. Savaş yıllarına denk gelen çocukluk ve ilk gençlik yılları maddi sıkıntılar içinde geçmiş. İstanbul Erkek Lisesi’nde öğrenciyken yazmaya devam etmiş. Adnan Özyalçıner’in bir sanat dergisinde yayımlanmış ilk öyküsü 1953’de lisede öğrenciyken çıkardıkları Demet adlı dergide yayımlanan “Bir Yılbaşı Gecesi” olmuş. Kemal Özer ve Ergin Günçe’nin şiirlerinin de yer aldığı bu derginin tüm düzyazıları çeşitli takma adlarla Adnan Özyalçıner tarafından kaleme almış. İlk öykü kitabı Panayır’ı 1960 yılında a Yayınları arasında yayımlamış. Yayınevi, Onat Kutlar, Erdal Öz, Kemal Özer, Demir Özlü gibi arkadaşlarıyla birlikte yayınladıkları “a” dergisinin bir ürünü. Adnan ağabeyin 63 yıllık bir edebiyat yaşamı var. Her anı dolu dolu, sürekli üreterek geçmiş. Halen de tempoyu düşürmeden üretmeye devam ediyor. Sürekli olarak Evrensel gazetesinde yazıyor ve geçtiğimiz günlerde “Yağmurda” ve “Yüzleşmeler” adlı iki kitap birden yayınlattı.  

25. İzmir Kitap Fuarı 19 Mart’a kadar devam edecek. Bu büyük kültür şölenine İzmirlileri bekliyoruz. 

edebiyathaber.net (15 Mart 2023)