Ahmet Mithat Efendi’nin Felatun Bey ile Rakım Efendi adlı İstanbul romanı, Prof. Dr. Mehmet Kanar tarafından yayıma hazırlanan yeni baskısıyla Ayrıntı Yayınları’ndan çıktı.
Tanıtım bülteninden:
Batılılaşmayı yüzeysel olarak yorumlamış Batı hayranı bir mirasyedi olan Felatun Bey ile hem Doğu hem Batı kültürünü özümsemiş, kendini yetiştirmiş, çalışkan ve tutumlu Rakım Efendi üzerinden Osmanlı’da değişen insan tiplerini yer yer mizahi bir yaklaşımla ele alan roman, aynı zamanda modernleşmeye dair doğruları ve yanlışları da ortaya koyuyor.
Ayrıntı Yayınları’nın bugüne kadar Sabahattin Ali, Halid Ziya Uşaklıgil, Namık Kemal, Hüseyin Rahmi Gürpınar, Mehmet Rauf,Ahmet Rasim, Cemil Süleyman, Selahattin Enis ve Samipaşazade’nin eserlerini yayımladığı Türkçe Klasik dizisi, Ahmet Mithat Efendi’nin Felatun Bey ile Rakım Efendi adlı romanıyla devam ediyor. Doğu dilleri ve Türkoloji üzerine çok önemli çalışmaları bulunan Prof.Dr. Mehmet Kanar’ın, eserin 1875 yılında İstanbul’da basılan nüshasını esas alarak yayıma hazırladığı çalışmada, Farsça tamlamaların ve anlaşılması güç kelimelerin günümüzdeki karşılıkları köşeli parantez içinde italik olarak verilirken açıklanması gereken yerler de dipnotlarda belirtiliyor.
Felatun Bey ile Rakım Efendi bir İstanbul romanıdır. Felatun Bey’in kişiliğinde Batı hayranı bir mirasyedi canlandırılmıştır. Rakım Efendi, kendini yetiştirmesini bilen, hem Doğu hem Batı kültürünü özümsemiş, kendi el emeği ile geçinen, ailesine bağlı bir kahraman tipidir. Romanda bu iki tip karşılaştırılırken mekân olarak İstanbul’un Beyoğlu, Salıpazarı ve Kâğıthane semtleri seçilmiştir. Romanda konunun geçtiği dönemde esirlik düzeni varlığını sürdürmektedir.
Yazar sürekli olarak romanın içindedir ve okurla konuşur. Bu durum Ahmet Mithat Efendi’nin eserlerinin bir özelliğidir denilebilir.
AHMET MİTHAT EFENDİ (1844-1912) HAKKINDA
Gazeteci, romancı, yazar, yayıncı.
Öğrenimini Vidin, Tophane, Niş’te tamamladı. Mithat Paşa’nın Tuna valiliği sırasında Rusçuk’a gitti. Vilayet Mektubî Kalemi’nde memurlukla hayatına başladı. Mithat Paşa tarafından desteklenerek gazetecilik hayatına girdi. Yine hamisinin Bağdat’a atanması üzerine Bağdat’a gitti. Zevrâ gazetesinin müdürlüğünü üstlendi. Burada tanıştığı ve aralarında Osman Hamdi Bey’in de bulunduğu bazı kişiler sayesinde Doğu ve Batı kültürlerine daha fazla aşina oldu. 1871 yılında İstanbul’a gelerek Ceride-yi Askeriyye’nin baş yazarlığına getirildi. Tahtakale’deki evinin altında kurduğu matbaa ile yayıncılığa atıldı. 1873 yılında Rodos’a sürüldü. Burada kaldığı üç yılda telif ve eğitim faaliyetlerinde bulundu. 1878yılında Tercüman-ı Hakikat gazetesini çıkarmaya başladı. İkinci Abdülhamit devrinde himaye görerek başka görevlere de getirildi. Darülfünun, Medresetülvâizin ve Darülmuallimat’ta tarih dersi verdi. Eserlerinde elinden gelebildiği kadar okuyucuyu bilgilendirmeye çalışan bir ansiklopedist olarak göründü. Altmış kadar eseri bulunan yazarın kitaplarının belli başlıları: Letâifi-i Rivâyat (25 kitap, 1870-1893), Hasan Mellah (1874), Hüseyin Fellah (1875), Felâtun Bey’le Rakım Efendi (1875), Paris’te bir Türk (1876), Müşahedat (tefrika 1891), Ahmed Metin ve Şirzad (1892),Üss-i İnkılab (1877-1878), Avrupa’da Bir Cevelan (1890).
Ahmet Mithat Efendi hakkında geniş bilgi ve bibliyografya için bkz. M. Orhan Okay, Ahmed Midhat Efendi DİA, II/100-103.
PROF. DR. MEHMET KANAR HAKKINDA
Prof. Dr. Mehmet Kanar, 1954 yılında Konya’da doğdu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde Doğu Dilleri ve Türkoloji eğitimi aldı. Aynı fakültenin Doğu Dilleri ve Edebiyatları Bölümü’nde akademik kariyer yaptı. 2007 yılından bu yana Yeditepe Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde öğretim görevlisi olarak ders vermeyi sürdürüyor. Mehmet Kanar’ın gramer, sözlük, tenkitli neşir, dil öğretim seti, araştırma, sadeleştirme, çeviri, öyküleştirme çalışmaları çeşitli yayınevleri tarafından yayımlanmıştır. Sâdi-i Şirâzî, Şeyhî, Golamrizâ E’vânî, Muhammed-i İsti’lâmî,Sâdık Hidâyet, Samed Behrengi, Franz Babinger, F.W. Hasluck ve Helmut Ritter Mehmet Kanar’ın Türkçeye kazandırdığı klasik ve modern şair ve yazarlar arasındadır.
Mehmet Kanar’ın yayınevimizden yayımlanan kitapları:
Mevlânâ, Mesnevî; Hâfız-ıŞirâzî, Dîvân; Ferîdüddîn Attâr, Esrârnâme ve İlâhînâme;Fahreddin Es’ad-i Gorgânî, Vîs ile Râmîn; Fuzûlî, Dîvân; SohrâbSepehrî, Sekiz Kitap (Bütün Şiirleri); Sâdık Hidâyet, Kör Baykuş,Seçme Eserler; Ali Muhammed-i Efgânî, Ahu Hanım’ın Kocası; MehmetRauf, Eylül; Ahmed Şamlu, Yüreğimin Kışlarında (Bütün Şiirleri); Sâdî-iŞirâzî, Gülistan; Bâkî, Dîvân. Kanar ayrıca Ayrıntı Türkçe Klasik dizimizde yer alan çok sayıda kitabın da editörüdür.
edebiyathaber.net ( 7 Ağustos 2024)
