Özellikle insan hakları konusunda yaptığı çalışmalarla gerek yurtiçinde gerek yurtdışında ödüller alan, ömrünü önce bu toprakların sonra tüm dünya topraklarının üzerinde yaşayan ezilenlere, ötekileştirilmişlere, emekçilere, kadınlara, öğrencilere adayan Akın Birdal’ın kaleme aldığı “Yolu Beklenenler”, onun seksen yıla yaklaşan mücadelesinin emareleri olan öykülerden oluşan bir kitap.
1948 yılında Niğde’de doğan Akın Birdal’ın yetmiş yedi yıllık ömrü, bu toprakların yaşının on katı kadar fazla olan kadim dertleriyle mücadele ederek geçti. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bölümü mezunu olan Birdal, öğrencilik yıllarında kendini aktif siyasetin içinde buldu. Niğde Gençlik Derneği Başkanlığı ve Ziraat Mühendisleri Birliği ile Ziraat Mühendisleri Odası’nda yöneticilik yapan Birdal, Türk Mühendis Mimar Odaları Birliği gibi sivili toplum kuruluşlarında çalışmalarını sürdürdü. Yüksek lisansını Gazi Üniversitesi İşletme Bölümü’nde yapan Akın Birdal, KÖY-KOOP Merkez Birliği’nde Eğitim Örgütlenme ve Halkla İlişkiler Daire Başkanlığı, KÖY-KOOP Niğde Birlik Başkanlığı, KÖY-KOOP Merkez Yönetim Kurulu’nda yer aldı. 1977 yılından, 12 Eylül askeri cuntasına kadar Halkevleri Merkez Yürütme Kurulu’nda görev yaptı. 1980 darbesiyle tutuklanarak bir yıl Mamak Cezaevi’nde tutuklu kaldı. 1986 yılında İnsan Hakları Derneği’nin kuruluşunda yer ala Birdal, 1992 yılında kadar derneğin Genel Sekreterliği’ni, 1999 yılına kadar da başkanlığını yaptı. Uluslararası İnsan Hakları Birlikleri Federasyonu’nda da üç dönem Genel Başkanlık görevini üstlenen Birdal, Türkiye İnsan Hakları Vakfı’nın kurucularından biri oldu. 1998 yılında uğradığı silahlı saldırıda ağır yaralandı. 1 Eylül Dünya Barış Günü sebebiyle yaptığı konuşma yüzünden tedavisi sürüyor olmasına rağmen iki yıl Ulucanlar Cezaevi’nde kaldı. İçişleri Bakanlığı’nın uyarısıyla İHD Genel Başkanlığı’ndan istifa etti. İnsan haklarıyla ilgili birçok ödüle layık görülen, kooperatifçilik ve insan hakları üzerine sayısız makalesi bulunan Akın Birdal’ın A7 Kitap etiketiyle yayımlanan “Yolu Beklenenler” adlı kitabı da bu zamana kadar verdiği mücadelelerin birer meyvesi olarak nitelendirebileceğimiz öykülerden mürekkep bir metin.
Toplamda dokuz öyküden oluşan “Yolu Beklenenler”, okuru, özellikle Türkiye’nin son yüz yılında yaşanan insan hakları ihlalleri, resmi ve gayrı resmi ötekileştirme politikaları, bunların sonucunda ortaya çıkan ölümlerle, katliamlarla, resmi ideolojinin katı tutumumun toplumsal yansımalarıyla yüzleşmeye çağıran bir kitap. Akın Birdal, bir tren kompartımanında birbirinden farklı yolculuların hikâyeleriyle başladığı kitabında, mezhep farklılıkları yüzünden aşklarını ayakta tutmaya çalışanlara, birer utanç vesilesi olması gereken cezaevlerinin, devlet eliyle birer “anıt”a dönüştürülmesine, gayrimüslimlerin uğradıkları soykırımlara, mübadelelere, linçlere kadar bu topraklarda vicdan sahibi her yurttaşın üzerinde düşünmek zorunda olduğu konular üzerinde geziniyor. Akın Birdal’ın bu konuları içeren öykülerinin içine yerleştirdiği anekdotlarla, yaşanan zulmün boyutları da gözler önüne serilirken, Birdal her şeyden önce bir insan, bir aktivist ve bir yazar olarak tüm insanlığı iliğine kadar sömüren bu çarklara bu defa kalemiyle baş kaldırıyor.
edebiyathaber.net (12 Mart 2025)
