Bir sanatçı için en büyük gurur kaynağı, yaptığı işi, ortaya çıkardığı eseri daha fazla kişinin beğenisine sunmak ve yapıtını daha çok insanın izlemesi, dinlemesi ya da görmesi. Bu açıdan heykeltraşlar çok farklı bir sergileme alanlarına sahipler. Özellikler de anıtsal eserler ve heykeller yapan sanatçılar şanslı sayılabilirler. Çünkü ortaya çıkardıkları eserler yıllara meydan okuyarak bulundukları şehrin en gözde mekanlarını süsler.
Böyle heykellerden birine örnek olarak 1949 yılında Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de yapılan ünlü şair Nizami Gencevi’nin anıtını gösterebiliriz. Bu eser ünlü Azerbaycan heykeltraşı Fuad Abdurrahmanov tarafından yapıldı. Yıllar geçmesine rağmen bulunduğu yerde Azerbaycan kültürü, sanatı ve milli değerlerinin bir simgesi olarak gelip geçen nesillere hitap etmeye devam ediyor.
Söz konusu anıtın sanatçısının Fuad Abdurrahmanov olduğunu söyledikten sonra bir de bu ismin Azerbaycan için çok şey ifade ettiğini belirtelim. Çünkü sadece bir heykeltraş değil. Fuad Abdurrahmanov aynı zamanda Azerbaycan milli heykeltraşlığının kurucusu olarak kabul ediliyor. Abdurrahmanov sadece Azerbaycan’da değil, Orta Asya coğrafyasında da ünlü bir isim. Çünkü yaptığı eserler günümüzde Özbekistan’dan Tacikistan’a, Rusya’dan Moğolistan’a kadar birçok büyük şehrin meydanı ve ünlü sanat galerisini süslemeye devam ediyor.
Fuad Abdurrahmanov kimdir?
Birkaç gün önce Azerbaycan’ın Şeki şehri Haydar Aliyev Merkezi’nde düzenlenen “Monumental həyat” (Anıtsal Hayat) isimli belgesel bir filmin tanıtım gösterimine katıldım. Bu belgesel film, Azerbaycan’ın ünlü ressamı ve heykeltraşı Fuad Abdurrahmanov’un (1915-1971) hayatı ve eserlerini anlatıyor. Peki, Fuad Abdurrahmanov kimdir?
Fuad Abdurrahmanov, Azerbaycan milli heykeltraşlığının kurucusu olarak adlandırılıyor. 1915’te Azerbaycan’ın Şeki şehrinde doğan Abdurrahmanov, 1929-1932 yıllarında Bakü’de A. Azimzade Azerbaycan Devlet Ressamlık Okulu’nda ve 1935-1939 yılları arasında Leningrad’da (şimdiki St. Petersburg) Repin adına Leningrad Resim, Heykeltıraşlık ve Mimarlık Enstitüsünde okumuştu. Genç yaşta yaptığı eserleri ile dikkat çeken bu sanatçının Azerbaycan, Rusya ve Orta Asya’da birçok ünlü eseri var.
Fuad Abdurrahmanov’un Azerbaycan’da 1946 ve 1949’da sırasıyla Gence ve Bakü’de yaptığı Nizami Gencevi heykelleri, 1961 Semet Vurgun anıtı, 1960 Özgür Kadın heykeli, en iyi anıtsal eserleri olarak kabul ediliyor. Buna ek olarak “Çoban” isimli heykeli Moskova Tretyakov galerisinde sergileniyor. Ayrıca Moğolistan’da bununan ve bu ülkenin ünlü isimleri Sühbatur ile Çoybalsan büst heykelleri, Tacikistan’da şair Rudeki ve Özbekistan’daki İbni Sina heykelleri, Abdurrahmanov’u geniş bir coğrafyada ünlü yapan anıtsal eserleri. Bu eserlerinden dolayı birçok ödüle layık görülmüştü.
Azerbaycan da kendi milli ve kültürel değerlerini yaşatma ve gelecek nesillere ulaştırma adına çalışmalar yapıyor. Bundan dolayı uzun bir çalışma sonucu “Monumental həyat” (Anıtsal Hayat) isimli belgesel hazırlandı. Bu film beş farklı ülkede çekildi ve Azerbaycan milli heykeltraşlığının kurucusu Fuad Abdurrahmanov’un anısını ölümünden 50 yıl geçmesine rağmen yaşatmaya ve yeni nesillere anlatmaya çalışan önemli bir çalışma. Filmin proje rehberi milletvekili Cavanşir Feyziyev, yapımcısı Namig Hüseynov ve yönetmeninin Samir Kerimoğlu olduğu bilgisini de verelim.
Şeki şehri Haydar Aliyev Merkezi’nde Azerbaycan milletvekili ve parlamentonun kültür komitesi üyesi Cavanşir Feyziyev’in katkıları ve organizasyonu ile bahsettiğimiz filmin tanıtımı yapıldı. Bu organizasyonun dikkat çeken başka bir özelliği ise bu toplantıya Fuad Abdurrahmanov’un daha 1930’lu yıllarda Leningrad okuduğu sırada evlendiği ilk eşinde olan torunu Vladimir Abdurrahmanov ve ailesinin de katılması. Abdurrahmanov’un Azerbaycan’dan uzakta olan ailesi de uzun yıllar sonra onun kültürel mirası ile tanışma imkanı buldu. Abdurrahmanov’un doğduğu Şeki şehri, Bakü’deki eserlerini görme ve Azerbaycan’da bulunan ünlü heykeltraş Abdurrahmanov’un arkabaları ile bir araya gelme fırsatı elde ettiler. Programın sonunda ise müzik dinletisi oldu.
edebiyathaber.net (1 Haziran 2022)
