Nevâl es-Sâdevî’nin “Havva’nın Saklı Yüzü” adlı kitabı, Ayşecan Ay çevirisiyle Ayrıntı Yayınları tarafından yayımlandı.
Tanıtım bülteninden
Havva’nın Saklı Yüzü, ilk olarak 1977’de Arapça yayımlandı, İngilizce çevirisiyse 1980’de piyasaya çıktı. Kitap çıkar çıkmaz başarı yakaladı ve Arap toplumunda kadın çalışmalarının başlıca ders kitaplarından biri haline geldi. O zamandan bu yana Arap kadınları uluslararası arenada sivrilmiş ve toplumdaki statülerini iyileştirmeye yönelik önemli bir ilerleme kaydetmişlerdir. Fakat ne yazık ki Nevâl es-Sâdevî’nin kitabında gündeme getirdiği konuların pek çoğu bugün de geçerliliğini korumakta. Kitabı okumak, tam da bu nedenle, otuz yıl önce ne kadar gerektiyse bugün de o kadar gerekiyor.
Havva’nın Saklı Yüzü, Nevâl es-Sâdevî’nin külliyatında bir dönüm noktası ve Batılı bir okur kitlesiyle ilk buluşmasıdır. Kitap Arap dünyasında muazzam bir hiddetle karşılandı. Yazarı eleştirenler, onun Arap kadınları tasvirinin Arap dünyasına ilişkin kalıplaşmış yargıları ve önyargıları pekiştirdiği iddiasıyla ona ateş püskürdüler. Sözümona “ahlak bekçileri” için bir nefret nesnesi haline geldi, sürekli ölüm tehditlerine ve tacizlere maruz kaldı. Arap kadınları ve dünyanın dört bir yanındaki kadınlar, Nevâl es-Sâdevî’nin geleneklere karşı çıkışına ve sıra dışı cesaretine çok şey borçlu. Nevâl es-Sâdevî, Havva’nın Saklı Yüzü ve diğer kitapları vasıtasıyla bir diyalog başlattı ve değişime dair tek umudumuz da bu türden bir açıklık ve diyalogda.
Nevâl es-Sâdevî
Dünyaca ünlü bir yazar, romancı ve hem Mısır hem de Mısır dışında etkin bir kadın hakları savunucusudur. 1931 yılında Kahire’nin uzak bir köyünde dünyaya gelen Sâdevî ilk romanı Diary of a Child Called Souad’ı on üç yaşındayken yazdı. Alışılmadık bir biçimde, o, erkek ve kız kardeşleri birlikte eğitim aldılar. Psikiyatri ihtisası yaparak 1955’te Kahire Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun olduktan sonra iki yıl boyunca tıp doktoru olarak görev yaptı.
1963’ten 1972’ye kadar Mısır hükümeti için Halk Sağlığı Eğitimi Genel Müdürü olarak çalıştı. Bu süre zarfında New York’taki Columbia Üniversitesi’nde okuyarak 1966’da Halk Sağlığı alanında yüksek lisans derecesini aldı. Gelgelelim, 1972’de politik baskı sonucu hükümetteki işini kaybetti. Kurucusu olduğu ve üç yılı aşkın bir süre editörlüğünü yaptığı Health dergisi kapatıldı.
Sâdevî 1973 ve 1978 yılları arasında Fen Edebiyat Yüksek Enstitüsü’nde çalıştı. Arap kadınları üzerindeki tahakküme dair, kendisini üne kavuşturan kitaplarını, kurmacanın yanı sıra kurmaca olmayan eserlerini de bu sırada yazmaya başladı. En ünlü romanı Woman at Point Zero 1973’te (Sıfır Noktasındaki Kadın, Çev. Selma Demiröz, Metis Yay., 2017) Beyrut’ta basıldı. Onu 1976’da God Dies by the Nile, (Tanrı Nil Kıyısında Öldü, Çev. Nesrin Oral, Belge Yay., 1999) izledi. 1977’de ise Arap kadınları üzerine olan çalışması The Hidden Face of Eve (Havva’nın Saklı Yüzü, Çev. Ayşecan Ay, Ayrıntı Yayınları, 2019) yayımlandı.
Nevâl es-Sâdevî, 1981’de Başkan Enver Sedat’ın tek parti yönetimini alenen eleştirdi ve akabinde tutuklanarak hapse atıldı. Sedat’ın suikastından bir ay sonra salıverildi. 1982’de kurduğu Arap Kadınları Dayanışma Derneği 1991’de yasadışı ilan edilerek kapatıldı. Sâdevî, Mübarek rejimi boyunca birkaç yıl sürgünde yaşamış, Duke University ve Washington State University dahil olmak üzere, ABD ve Avrupa üniversitelerinde ders vermiştir. Sâdevî Mısır’a 1996’da döndü ve 2004’te Mısır’daki başkanlık seçiminde insan hakları, demokrasi ve kadınlara daha fazla özgürlük zemininde adaylığını açıkladı. Fakat 2005 Temmuzunda, hükümetin devam eden zulmü nedeniyle adaylığını geri çekmek zorunda kaldı.
Nevâl es-Sâdevî, çalışmalarıyla geniş bir uluslararası tanınırlık kazanmıştır. Sâdevî başka pek çok üniversitenin yanı sıra York, Chicago’daki Illinois, ayrıca St. Andrews ve Tromso Üniversiteleri ile Universidad Nacional Autónoma de México’dan fahri doktora almıştır. Sahip olduğu çok sayıda ödülden bazıları 2003 yılında aldığı Premi Internacional Catalunya, 2004 yılında aldığı Avrupa Konseyi Kuzey-Güney Ödülü, 2011 yılında aldığı Yılın Kadınları Ödülü (Birleşik Krallık), 2012 yılında aldığı Sean MacBride Barış Ödülü (İrlanda) ve 2013 yılında aldığı Fransa Ulusal Liyakat Nişanı’dır. Kitapları dünya çapında kırkı aşkın dile çevrilmiştir.
edebiyathaber.net (12 Mart 2019)
