Türkiye güzel ve cennet ülkemiz. Her ne kadar Turizm’in gölgesinde kalmış bir Kültür Bakanlığımız olsa bile bu ülkenin kahraman yayıncıları bitmeyen krizlerine ve ilgisizliklere rağmen yükselişlerini inatla sürdürüyorlar.
Türkiye’de yayıncılık yapmak, deveye hendek atlatmaktan daha zor.
Yayıncılık halen bir meslek olarak adlandırılmamış. Mesleki standartları henüz belirlenmemiş. Bir iki üniversite dışında okuyup bu mesleği ele alacak ve imrendirecek fakültesi bile yok. Bütün bu olumsuzluklara rağmen sizlere aşağıda sunacağım rakamlar olağanüstü bir çabanın örneği…
İşte yıllara göre Türkiye’de yayımlanan yeni başlıklı kitapların yılları ve yükseliş trendleri…
1996-9.444, 1997-10.765, 1998-11.322, 1999-11.805, 2000-13.177, 2005-26.000, 2006-28.000, 2007-29.312, 2008-32.432, 2009-31.414, 2010-35.775, 2011-43190
2011 yılında 491 milyon adet kitap üretildiğini görüyoruz. 2010 yılında 408 milyon kitap üretildiğine göre yıllık büyüme %20 civarında. Bu rakamlardan yola çıkarak bazı tespitler yapabiliriz. 2011 yılında 43.190 adet yeni başlıkta kitap yayımlanmış. Yeni yayımlanan başlık sayısındaki %23 oranındaki artış da göze çarpıyor. 2011 yılında yayımlanan kitaplar için yayınevleri 287 milyon adet bandrol satın almışlar. Milli Eğitim Bakanlığı 2011 yılında ilk ve orta öğretim öğrencilerine 204 milyon adet ücretsiz ders kitabı dağıtmış. Toplama baktığımızda 491 milyon adet kitap üretildiğini görüyoruz. Ülkemizin nüfusu son sayımlara göre 72.561.312 kişi bu da demek oluyor ki kişi başına 7 kitap düşüyor. Yayıncılık sektörünün hacmi 1,5 milyar dolar civarında. Korsan kitapları da eklediğimizde toplamda 2 milyar dolarlık bir pazardan söz ediyoruz. Korsanın yayıncıya, yazara, dağıtımcıya, kitapçıya ve ekonomiye olan yükü 500 milyon dolar gibi görünse de aslında bu rakam daha yukarılarda.
ISBN tahsisi yapılmış kayıtlı yayıncı sayısı, 2011 yılı itibariyle 1676 yeni yayıncıya ISBN tahsis edilmiş. Online sisteme geçilen 2007 yılı itibariyle 3 yıllık süreçte ISBN tahsis edilen toplam yayıncı sayısı 8150 olmuş. Bu yayıncılar arasından halen aktif olarak faaliyette olan yayıncı sayısı 8135’tir.
Türkiye’de 6000 kitapçı, 150 dağıtımcı bulunmakta.
Kitapların ortalama satış fiyatları ise şöyle; Okul kitapları, 1.2 USD – Kültür Kitaplar, 10 USD – Akademik Kitaplar, 10 USD.
Ülkemizde 2011 yılında üretilen 43.190 başlık kitap, konularına göre ele alındığında şu şekilde dağılım göstermekte; Genel Konular 531 adet, Felsefe ve Psikoloji 1347 adet, Din 2834 adet, Toplum Bilimleri 13983 adet, Dil ve Dil Bilim 585 adet, Doğa Bilimleri ve Matematik 425 adet, Teknoloji ve Uygulamalı Bilimler 2665 adet, Güzel Sanatlar 1431 adet, Edebiyat ve Retorik 15.034 adet, Coğrafya ve Tarih 3062 adet, Diğer Konular 1293 adettir.
Yayım sektöründeki en dinamik alanlar; Edebiyat, Teknoloji ve Uygulamalı Bilimler, Tarih, Eğitim ve Dini kitaplardır.
Elektronik Yayıncılık sektörü, ülkemizde henüz yeni gelişmektedir. Tüm yayıncılık sektörü içindeki yeri henüz %0,3 civarındadır ama yeni bir alan olmasına rağmen ciddi bir hacim büyümesi içine girmiştir. Sadece 2010 ile 2011 yılları arasında E-Kitap satışları %100’ü aşan bir büyüme yaşamıştır. 2010 yılında ülkemizde yayınlanan e-kitap sayısı 646 iken, 2011’de ilk kez 1000 barajı aşılarak 1314 e-kitap yayınlanmıştır. En çok yayınlanan materyaller E-Kitap ve Web ortamında yayınlanan online dergilerdir. Sektördeki trend, çeşitli donanımlar üzerinden okunabilen e-kitapların hakimiyetini göstermektedir.
Türkiye’de Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü bünyesinde hizmette bulunmuş olan kütüphane sayısı toplam 1137’dir. Bu kütüphanelerin 1059 u halen açıktır. Geçici olarak kapalı bulunan kütüphane sayısı 78’dir. Bu kütüphanelerin 1078’i Halk Kütüphanesi, 45’i Çocuk Kütüphanesi, 14’ü Yazma Eserler Kütüphanesi’dir.
Ülkemizde yapılan kitap fuarları ise; Tüyap İstanbul Kitap Fuarı, İstanbul Beyazıt Kitap Fuarı, Ankara Kitap Fuarı, Ankara Kocatepe Kitap Fuarı, Tüyap İzmir Kitap Fuarı, Tüyap Bursa Kitap Fuarı, Tüyap Adana Çukurova Kitap Fuarı, Tüyap Antalya Kitap Fuarı, Konyaaltı Kitap Fuarı, Kocaeli Kitap Fuarı ve Tüyap Diyarbakır Kitap Fuarıdır. Kitap fuarlarının düzenlenen illerde başarılı geçmesi sevindirici olmakla birlikte halen yetersizdir.
Münir Üstün – Basın Yayın Birliği Başkanı
edebiyathaber.net (10 Mart 2012)
