“Ben Okurum”un yeni bölüm konuğu Ömer Türkeş

Deniz Yüce Başarır, storytel.tr sponsorluğunda hazırladığı podcast serisi “Ben Okurum”un yeni bölümünde edebiyat eleştirmeni Ömer Türkeş ile birlikte, çağdaş Norveç edebiyatının en önemli isimlerinden Dag Solstad’ı ve yazarın Mahcubiyet ve Haysiyet adlı kitabını masaya yatırıyor.

“Bugün mahcup olma diye bir kavramı hiçbirimiz kullanmıyoruz, dilimizden kayboldu. Çünkü düşüncemizden çıktı. Ar, haya, haysiyet, mahcubiyet, bu tür duygular, kavramlar yitti gitti. Bu kavramları artırabilirim,” diyen Türkeş, yazarın romanı yok olmuş bu iki önemli kavram üzerine kurduğuna dikkat çekiyor. Solstad’ın, insanların haysiyetlerini çiğnetmedikleri, mahcup olmayı bildikleri bir dünyanın peşinde olduğunu söyleyen Türkeş “Dag Solstad gerçek bir entelektüel. Çok geniş bir yerden kuşatıyor olaylarını. Çok küçük kitaplar gibi ama o karakterlerin etrafında ördüğü kozası çok karmaşık ve çok derinlikli,” yorumunu yapıyor.

İkili, çağdaş Norveç edebiyatının en önemli isimlerinden Dag Solstad’ı konu edinen sohbetin odağına yazarın Türkçe’de ilk yayımlanan kitabı Mahcubiyet ve Haysiyet’i alıyor ama her zamanki gibi laf lafı açıyor ve yazarın diğer kitapları da kendilerini anımsatıyor. Bu bölüm, Solstad’ın yeni çağın getirdikleriyle uyum sağlayamayan, hayal kırıklığı içindeki kahramanlarını sevenler ya da dünyanın gidişatından çok da memnun olmayanlar için biçilmiş kaftan. Elbette Mahcubiyet ve Haysiyet’ten güzel alıntıların eşliğinde…

“Aynı hayal kırıklıklarıyla yaşayan çok fazla insan vardır”

Ömer Türkeş, Dag Solstad’ın kahramanlarını “70’li yıllarda Norveç’in radikal sol hareketine katılmış; kendileri çok öne çıkmasa bile o harekete, Marksizm’e inanmış fakat sonraki yıllarda hayatın değişmesiyle, savruluşlarla, kapitalizmin kendini yeniden inşa etmesiyle ve Norveç zaten çok zengin bir ülke olduğu için, bu insanların siyasi tezlerinin biraz havada kalmış olması nedeniyle hayatın dışına düşmüş, hayal kırıklıklarına uğramış ve en sonunda mutsuzlukla sürdürdükleri bir hayatları olmuş insanlar,” diye anlatıyor. Türkeş “Bu doğrudan doğruya Solstad’ın kendisinin ve kuşağının bir hesaplaşması. Biz de aynı yıllarda benzer bir siyasi mücadeleyi yaşamış bir ülkeyiz. Dag Solstad metinlerindeki insan tipine yakınlık duyacak çok fazla insan vardır, aynı hayal kırıklıklarıyla yaşayan,” diyor ve ekliyor: “Bakınız ben kendim.”

“En azından şunu hissettiriyor: yalnız değilsiniz!”

Dag Solstad’ın en büyük başarılarından birinin, son derece pasif, kenara çekilmiş bir karakterden roman kahramanı çıkartabilmesi olarak görülebileceğini söyleyen Ömer Türkeş sözlerine “İyi edebiyat okumak istiyorsanız Dag Solstad’ın metinlerinin hepsini öneririm. Mutlaka hikayesinin içine girmeniz bile ille gerekli değil, pasajlar ve paragraflarda öyle insanı yakalıyor ki bunu kendinizle empati yapabileceğiniz bir metne dönüştürüyor. En azından şunu hissettiriyor: yalnız değilsiniz!” diye devam ediyor.

Yayıncılık dünyasının deneyimli ismi Deniz Yüce Başarır, “Ben Okurum” adlı podcast serisinin her bölümünde farklı bir konukla birlikte farklı bir kitaba odaklanıyor. Kitaplar üzerine bir arkadaş sohbeti tadında ilerleyen ve aynı zamanda bilgilendiren podcast’te Başarır, kitabın ona hissettirdiklerini anlatırken yazarıyla ilgili anahtar niteliğinde bilgiler vermeyi de ihmal etmiyor. Storytel Türkiye’nin sponsorluğunda hazırlanan “Ben Okurum”un tüm bölümlerine Storytel, Spotify, Apple Podcasts, Podtail, CastBox ve Simplecast’ten ulaşılabilir.