Berivan Kaya’dan direniş ve inşa şiirleri: Filizlenme Ritmi

Aralık 3, 2024

Berivan Kaya’dan direniş ve inşa şiirleri: Filizlenme Ritmi

Berivan Kaya’nın üçüncü şiir kitabı Filizlenme Ritmi Mayko Yayıncılık tarafından yayımlandı.

Tanıtım metninden

Altı yıl aradan sonra yayımlanan yeni kitapta yer alan şiirler tema, biçim, üslup farklılıklarına göre ayrılmış üç bölümden oluşuyor. Şairin önceki şiir kitaplarının odağındaki eylem ve inşa poetikasının farklı biçim denemeleriyle bu şiirlerinde de sürdüğünü görmekteyiz.

İlk bölüm ‘Milenyum Konuşmaları’ başlığı altında Kaya’nın 12 bölümlük nehir şiirinden oluşuyor. Kuşatılmışlık, sömürü, tek başınalık, umutsuzluk, sosyal yalnızlaşma temalarını bir bütün olarak toplumsal gövdenin sorgulama, direniş ve inşa imgelerine dönüştürüyor Kaya.

Gövde metaforu içerisine yerleştirilen toplumsal duyarsızlık eleştirisi aynı anda içsel bir tartışmaya da olanak tanıyor. Bütüncül semantik yapı, yan tema ve kurgularla diyalektik bağlam içerisinde kurulmuş farklı şiirleri çok çağrışımlı bir düşlem içinde çoğaltıyor. Kaya’nın kendi deyimiyle, insanın canlı eylemindeki lirizmin toplumla ve iradi dönüşümle olan praksis sesini ve bağını görünür kılmaya çalışıyor.

İkinci bölüm ’İstanbul’un 21’inci Yüzyılında’ başlığı altında sekiz şiirden oluşuyor. Kaya’nın; ‘milenyum konuşmalarının iç sesini İstanbul ölçeğinde daha görünür ve mikro boyutlara taşıdığı söylenebilir. Neoliberalizm çağının getirdiği küresel aynılaşmayı ve tahribatı, İstanbul gibi merkez bir metropol üzerinde kurgulamayı tercih etmiş Kaya.

Afrikalı göçmen işçiler, gaza boğulan kadınlar, oyun tabletlerince esir alınmış çocuklar, mülteci botları,  tüketim düşkünleri, serbest bölgeler, esnek üretim bantları, betonlaşma gibi kapitalizmin tahrip ettiği öznelerle, doğayla ve mekanlarla sınıfsal bir dolayım kurarken aşkı ve direnişi aynı omurga içinde yan imgelerle birleştiriyor.

Yabancılaşmış, umutsuz, bencil bireye yönelik bir sorgulama aynı anda direniş inşa imkanlarının kurulmasıyla tematik alandaki salt eleştiri eksikliğinden kurtuluyor. Kaya ayrıca bu bölümde sinematografi, enstalasyon, bilgisayar oyunu, distopya gibi farklı alanlarla ilişki kurarak deneysel süreçler geliştirmiş.

Üçüncü bölüm “İğneli İmge” ise yedi şiirden oluşuyor. Diğer şiirlerde olduğu gibi toplumsal birliktelik ve aşk üzerinde düşünme ve tartışmaya çağıran aynı zamanda ironi ve yergi vuruşlarıyla ilerleyen temalar daha kısa şiirlere örülmüş.

Filizlenme Ritmi, direniş, yıkım ve inşa izlekleriyle, devrimin uzun süreli ritmini hayatın tüm hücreleriyle bağ kurarak şiirleştirmesinin yanı sıra, imge yapılarının özgünlüğü ve zengin katmanlığı içinde felsefi ve düşünsel çözümlemeye de davet eden şiirlerle selamlıyor bizi.

Yazar hakkında 

Berivan Kaya Pertevniyal lisesi veİTÜ Kimya Mühendisliği bölümümezunudur. Kurucu ortağı olduğu firmada yirmiyıldan fazla genel yayınyönetmenliği, fuar koordinatörlüğüve yöneticilik yaptı. Şu anda aynı firmada genel yayın yönetmenliği görevini sürdürüyor. 2010’da Bay CH isimli romanıBerfin yayıncılık tarafındanyayımlandı. Kaya’nın romanı, iki antagonist karakterin serüvenleri üzerinden kapitalist tüketim kültürüve hazcılığının ironik bir eleştirisiniiçeriyor. Şiirleri ve öyküleri Berfin Bahar,Güney, İnsancıl, Süje, Maya,Sözcükler, Virüs, Şiirden, Barbarları Beklerken, Bireylikler, Sarmal Çevrim dergilerinde ve Cafrandesitesinde yayımlandı.

İlk şiir kitabı “Akla Uygun Aşk”2015’de Totem yayınlarınca, ikincişiir kitabı “Işığa Çözülenler” Ötekiyayınlarınca 2018 yılındayayımlandı. Birgün, Cumhuriyet, Radikal, Akşam, Aydınlık, Sol gazetesi, Ulusal Kanal, Özgür radyo,Ötekilerin Gündemi, İleri Haber,Demokrat Haber, İnsan Okur, Cafrande, Sanat ve Hayat, Aporia, Sarmal Çevrim, İnsancıl ve Mayagibi mecralarda kendisiyle yapılanröportajlar, romanı ve şiirlerihakkında yazılan yazılar ve kendiyazıları yer aldı.

Çağımızın gerçekleriyle örtüşen sorunsalları, güncel temaları praksis imge ekseninde, gerçekçi bir izlekle şiirleştirdi. Savaş, sömürü, devrim, beden, arzu, aşk, doğa, özlem, toplumsal cinsiyet, ayrımcılık, ırkçılık, göçmenlik, mültecilik, iktidar, yabancılaşma, yalnızlaşma, metalaşma, direniş gibi kapitalizmin kuşattığı her alanda tematik bir çeşitlilikle yazdı. Kaya imgelerinde betimden çok harekete yönelen itirazcı ve eylemci bir söyleyiş biçimini temel aldı. Bu amaçla hayattaki diyalektik bütünlüğü ve akış/oluş içindeki zorunluluğunu gözetti; doğa, şehir ve aşk imgelerini şiirin omurgası içinde birlikte örgütlemeye çalıştı; toplumun ve öznenin dönüştürücü hareketini yansıtan lirik bir praksis şiir inşasını önceledi.

Çeşitli dergi ve gazetelerde roman, şiir eleştirileri, sinema yazıları; Marksist felsefe, siyaset, feminizm, gerçekçi edebiyat, siyaset felsefesi, doğa/sanat metalaşması, sanat ve direniş, Marksist Estetik, diyalektik imgelem üzerine yazıları yayımlandı.

Ödüllere karşı olduğu için hiçbir ödüle katılmadı. 2022 yıllarına Maya Kültür Kolektifi tarafından imzaya açılan “Ödüllere Neden Karşı Olmalıyız” ve “Devrimci Gerçekçilik” bildirilerinin yazıcıları ve imzacıları arasında yer aldı. Berivan Kaya İstanbul’da yaşıyor. Türkiye Yazarlar Sendikası üyesidir.

Eserleri: Bay CH roman, Berfin yayıncılık 2010, Akla Uygun Aşk, şiir, Totem yayıncılık 2015, Işığa Çözülenler, şiir, Öteki yayınları 2018

Yorum yapın