Söyleşi: Tarık Genç

Bilgi Kültür Takvimi 2014 yılından beri Delta Yayınevi bünyesinde yayımlanan dikkat çekici ve doyurucu bir takvim serisi. Serinin 2024 yılı takvimi yakın zamanda okuyucuyla buluştu. Takvimi hazırlayan ve birçok farklı alanda ürünler veren Ali Osman Demirezen’le konuştuk.

Ali Osman Demirezen kimdir, neler yapar kısaca anlatabilir misiniz?

1984 yılında İstanbul’a doğan, Yıldız Teknik Üniversitesi, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler mezunu bir kitap meraklısıyım. Okumanın yanında araştırmayı, küçük bilgileri birleştirerek sorular hazırlamayı çok seviyorum. İlk kitabımı lisedeyken evdeki yazıcıyla bastım. O dönemde arkadaşlarım arasında sürekli bilgi yarışmaları düzenliyor, öğrendiğim ilginç ve eğlenceli bilgileri onlarla paylaşmaya çalışıyordum. Üniversitede merakım kısa filmlere kaydı. YouTube gibi platformların yeni çıktığı yıllarda 50’ye yakın ödül kazandık çeşitli yarışmalardan. Ama o sırada da yazmaya, aldığım notları ileride bir yerlerde kullanma ümidiyle arşivlemeye devam ediyordum. Mezun olduktan sonra masa oyunları tasarlamaya başladım. Dünyanın en büyük oyuncak fuarlarını ziyaret edip oyuncak dünyasını keşfettim. Oyuncak dergilerinde aylık yazılar yazdım. Bu sayede sektörü iyice öğrendim. Tasarladığım, içeriğini yazdığım birçok oyun şu anda raflarda satılıyor.   

2012 yılı benim için dönüm noktası oldu. Yıllar içinde dosyalarca biriken notlarımı en etkili şekilde nasıl yayımlayacağımı düşünürken Almanya’daki takvimlerle tanıştım. Takvim yaprağı okumayı seven bir toplum olarak bizim de modern bir takvimimiz olması gerektiğini düşünerek çalışmaya başladım. İçinde bilim, sanat, edebiyat, spor, tarih gibi birçok konudan bilgiler olan ve Bilgi Kültür Takvimi adını verdiğim ilk takvimi 2013 yılında bitirdim ve kendi imkânlarımla yayımladım. Girişimcilik ruhuyla çıktığım bu yolda Delta Kültür Yayınevi ile tanışıp anlaşarak 10 yılı bulan serüvenimize başlamış olduk.

Takvim denilince aklımıza hemen Saatli Maarif Takvimi geliyor. Takvim hakkında biraz daha detaylı bilgi verebilir misiniz?

“Dünden farklı bir gün için her gün iki dakika” sloganıyla çıkan takvimimizde gün gün en önemli olayları en ilginç bilgilerle harmanlayıp sunuyoruz. Hafta sonları tek yaprakta olmak kaydıyla her güne birer yaprak ayırdık. Ön sayfada günün önemine binaen büyük bir resim ve açıklaması yer alıyor. O gün doğanlar, ölenler, özel günler de sağ alt köşede yazıyor. Tabi tarih, aylık takvim ve not alabilmek için küçük bir bölümümüz de var. Arka sayfada ise altı farklı kategoride günlük bilgiler veriyoruz. Örneğin 2024 yılının teması müzik ve Barış Manço olduğu için “Şarkı Sözleri” kategorimiz var. Her yıl farklı bir temaya bürünen takvimimizde bu sayede içeriği sürekli değiştiriyoruz. “İlginç Bilgiler”, “Anekdotlar”, “Bilgi Yarışması”, “Kitap Alıntıları” ve Türkçenin daha doğru kullanımına katkı sağlamak için “Ne Diyoruz” bölümlerimiz arka sayfada sevilerek okunuyor.

2014 yılından beri 12 takvim yayımladık. Tüm kitapçılarda, internette, kırtasiyelerde yer alan takvimimizle toplamda on binlerce satışa, yüz binlerce okuyucuya ulaştık. Hâlâ geliştirmeye ve tanıtmaya devam ediyoruz. Okuyucumuz en başından beri takvimi sahiplendi. Yapraklarını yırtıp atmaya kıyamadıkları için spiralli versiyona geçtiğimiz takvimin koleksiyonunu yapanlar bile var.

Bilgi yarışmalarındaki göreviniz nedir peki, soru mu yazıyorsunuz?

Evet. 2015 yılından beri ülkemizin en bilinen bilgi yarışmalarına soru yazıyorum. Çok çeşitli alanlarda ve formatlarda hazırladığım 150 binden fazla soru televizyonda, takvimde ve cep telefonu uygulamalarında yayımlandı. Yarışma bittiği için söyleyebilirim mesela 2018 yılında çıkan mobil “Hadi Canlı Bilgi Yarışması” uygulamasının sorularının tamamını ben hazırladım. 3 yılda 30 bine yakın soru sorduk. Aynı anda 1 milyondan fazla kişinin yarıştığı zamanlar oldu. Bir yarışmada tek kişiye 1 Bitcoin ödülü verilmişti, o sıralar değeri 60.000 dolar civarındaydı. Hâl böyle olunca soruları kimin hazırladığı da doğal olarak çok merak ediliyordu. O dönemde yapım ekibinde bile kim olduğumu bilen ve bana erişebilen sadece birkaç kişi vardı.

Ülkemizde bilgi yarışmalarına soru yazma ve editörlüğünü yapma alanında profesyonel olarak çalışan çok az sayıda insan var. Ben bu işi büyük bir tutkuyla yapıyorum. Güzel bir soru yazdığımda heyecanlanıyorum, yazmanın hazzını yaşıyorum. Yazarın ön planda olmaması ve övgüleri başkalarının almasını hiç önemsemiyorum. Beni mutlu eden insanları sorularımla eğlendirebilmek, düşündürebilmek ve imkân olursa bilgilendirebilmek. O yüzden çalışmakta olduğum diğer yarışmaların isimlerini veremiyorum ama eminim Türkiye’nin büyük bölümü sorularımla bir yerlerde karşılaşmıştır.

Bir de çocuklar için hazırladığınız ajandalar var, onları nasıl tasarlıyorsunuz?

Delta Kültür Yayınevi’nin uzun süredir çıkardığı Okul Ajandası’nı 2019 yılından beri ben hazırlıyorum. Çocuklarımızın kitapla olan ilişkisini arttırmak için eğlenceli bilgiler, oyunlar, yarışmalarla dolu çok renkli bir ajanda Okul Ajandası. Amacımız küçük yaştaki öğrencilerin günlerini ve derslerini planlarken iyi vakit geçirmesi. Ajandayı bir zorunluluk veya ödev olarak değil de günlük gibi kullanması. Bunun için de kitaplardan, filmlerden, önemli günlerden, mesleklerden kısa kısa bahsedip bilimin önemini, sanatın estetiğini, edebiyatın güzelliğini ön plana çıkarmaya çalışıyoruz. Rengârenk tasarımlarla hazırladığımız ajanda okulların açıldığı dönem olarak eylül ayında başlıyor ve sonraki yılın ağustos ayında bitiyor. Her yıl çeşitli yaş gruplarına ajandada neler görmek istediklerini sorup içeriğimizi güncelliyoruz. Çocukların okula giderken ajandayı yanında taşımaları, birbirleriyle içindeki bilgileri paylaşıp oyunları oynadıklarını gördükçe de çok mutlu oluyoruz.

Üzerinde çalıştığınız başka kitap projeleriniz var mı?

2022 yılında İngilizce kitaplar yazarak yurt dışına açılmaya karar verdim. İlk kitabım Amazon üzerinden yayımlandı. “Million Dollar Questions Quiz Book” isimli kitapta bilgi yarışmalarında en çok merak edilen milyonluk soru seviyesinde 101 soruyu yazıp cevapları, kaynakları ve görselleriyle birlikte kitaplaştırdım. Batı ülkelerinde bu tarz bilgiye dayalı yarışmalar ve kitaplar çok seviliyor. Ben de bu kitapla bilgi yarışması dünyasında yer almak istedim.

İkinci olarak Türkiye’nin yurt dışındaki imajını sarsan ön yargılara, doğru bilenen yanlışlara, klişelere ve ülkemiz hakkında merak edilenlere cevap verdiğim “Türkiye 101: 101 Interesting and Funny Questions About Türkiye – Traditions, Cliches, Facts” kitabım yine Amazon’da yayımlandı. Dikkat ederseniz kitabın İngilizce başlığında “Turkey” değil, “Türkiye” ifadesi yer alıyor. Kapak tasarımında da buna vurgu yapıp Türkiye hakkında yanlış bilinenleri düzeltmeye adımızdan başladım. Türkiye’nin ABD ve Uzak Doğu ülkelerinde ne kadar az tanındığını biliyordum. Araştırma sırasında yüzlerce kişiyle görüştüm ve “Türkler deveyle mi seyahat ediyor?”, “Türkiye Afrika’da mı?” gibi bizim için absürt olsa da aslında ciddi ciddi cevap verilmesi gereken 101 soruyu kısa ve net olarak açıkladım.

Türkiye hakkındaki kitabın etkisini görünce bu alana yoğunlaşarak yeni kitaplar üretmeye başladık. Çocuklar için Türkiye temalı boyama kitapları hazırladık. Çizerimiz Mustafa Kocabaş ile Türkiye’nin doğal, tarihi ve kültürel özelliklerini yansıtan yine 101 farklı içerikten oluşan bir boyama kitabı serisi hazırladık. Daha ileriki yaşlarda olan okuyucular için tamamı Türkiye hakkında olan 4 farklı dilde bulmaca kitapları hazırladım. Bunlar ve daha fazlası çok yakında bir set olarak gelecek. Doğru kişilere ulaşırsa Türkiye’nin tanıtımına ve turizmine büyük katkı sağlayacağına yürekten inanıyorum.

Farklı dallarda geniş yelpazede okuyucu kitlesine hitap ettiğinizi görüyorum. Buradan okuyucularınıza ve sorularınızla bir şekilde karşılaşan kişilere ne söylemek isterseniz?

Öncelikle sorduğum zor sorular için bana kızmayın. Bazen gerçekten zor sorduğumu biliyorum. Ama bunlar gereksiz veya sıkıcı bilgiler değil. Genele hitap eden sorular sormaya çalışıyorum, takdir edersiniz ki ödül arttıkça soruların da zorlayıcı olması gerekiyor. Bir de çok sevilen ters köşe sorular var ki doğru bilinen yanlışları gösterirken sanırım en çok ben eğleniyorum. Bilgi yarışmalarını sevenlere, bu konuda duayen sayılan büyüklerimize selamlarımı gönderiyorum.

Takvim, kitap, ajanda okuyucularımızın ise yeri apayrı. Yıllardır bizi yalnız bırakmayıp yeni yıla ümitle girmemize vesile oluyorlar. Onlarla iletişim kurmaktan çok mutlu oluyorum. Okurumuz çok bilinçli, soruyor, danışıyor, eleştirilerini paylaşıyor ve bizi daha iyi eserler üretmek için teşvik ediyor. Bu yüzden hepsine yürekten teşekkür ediyorum.

Yeni yılın hepimize iyi gelsin.

Yeni yılda bol bol okuyalım, soralım, sorgulayalım.

edebiyathaber.net (23 Aralık 2023)