Bütün zamanların en çok okunan yazarı kimdi? | Metin Celâl

Serdar Soydan, 1921-44 yılları arasında Hüseyin Rahmi Gürpınar’la yapılan söyleşileri, yazarın anket yanıtlarını “Muhteşem Yalnızlık” adıyla bir araya getirmiş. Serdar Soydan, eğer yazar sağlığında anılarını yazmamışsa, biyografisini kaleme almamışsa onun hakkında bilgi edinmek için en önemli kaynağın röportajlar olduğunu belirtiyor. “Muhteşem Yalnızlık”taki röportajları ve her biri birer röportaj niteliğinde olan anketleri okuduğunuzda bu yargıya hak vermeden edemiyorsunuz.

Hüseyin Rahmi Gürpınar, Türk Edebiyatı’nın en popüler yazarlarından biri, belki de birincisi olarak her zaman gazetecilerin ilgisini çekmiş. Fikret Adil, Hikmet Feridun Es, Naci Sadullah, Kandemir gibi ünlü gazeteciler, Faruk Nafiz Çamlıbel, Kemal Tahir, Kenan Hulusi, Cevat Fehmi Başkut gibi dönemin genç edebiyatçıları onunla çeşitli kereler röportajlar yapmışlar. Anket soruları da yeni röportajların vesilesi olmuş. “Edebiyatımız ne halde?”, “Çıplak ve müstehcen nedir?”, “Bizde edebiyat var mı, yok mu?”, “Aşka dair ne düşünüyorsunuz?”, “Genç olmak ister misiniz?” gibi sorular sormuşlar. Hüseyin Rahmi de ayrıntılı cevaplar vermiş. Serdar Soydan’ın da belirttiği gibi bu röportajlar ve anketlerden Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın yaşamı hakkında birçok bilgi ediniyoruz. Tabii o popüler romancı görünümünün arkasında derin bir edebiyat bilgisi ve ilgisi olduğunu, Dünya ve Türk edebiyatını yakından izlediğini de anlıyoruz. Halid Ziya ve Yakup Kadri’yi sık sık anıyor. Çok hoş sohbetler yapmış Hüseyin Rahmi, okuması da hem keyif verici hem de bilgilendirici.

Bu sorular arasında “Muharrirler ne kazanırlar?” da var. Zaten çeşitli vesilelerle Hüseyin Rahmi’ye yazdıklarından ne kazandığı sorulmuş. Döneminin en çok okunan ve çok kazanan yazarı olduğu biliniyor. Hüseyin Rahmi de bu sorulara açık yürekle cevap vermiş. Son Posta gazetesinde 24 Haziran 1933’te yayınlanan Naci Sadullah’ın röportaj başlığı da “Hüseyin Rahmi ayda 775 lira kazanıyor” olmuş. Hüseyin Rahmi o röportajda “İlk eserlerimden bir şey kazanamadım” diyor ama telif hakkı almadan yayınlattığı bir eseri olmadığı anlaşılıyor. İlk romanı Şık’ın tefrikası bittiğinde Ahmet Midhad Efendi’nin 15 altın lira telif verdiği ve bu telifin döneme göre çok yüksek bir rakam olduğunu belirtiyor Erol Üyepazarcı. “Unutulanlar, Hiç Bilinmeyenler ve Bilinmek İstemeyenler, Türkiye’de Popüler Romanın İlk Yüzyılının Öyküsü (1875-1975), (Oğlak yay. 2019) adlı kapsamlı çalışmasında Erol Üyepazarcı, Hüseyin Rahmi’nin İkdam’a geçince tefrikalarına 30 altın lira aldığını, Şıpsevdi’nin Sabah gazetesindeki tefrikasına ise rekor bir rakam olan 700 altın lira telif ücreti ödendiğini belirtiyor. Şıpsevdi’den sonraki tefrikalardan ise 400 altın lira alıyormuş ve “En yüksek telif ücreti alan yazar” olarak kabul edilmiş.

Hüseyin Rahmi Gürpınar çok üretken bir yazar. Sorulduğunda 40-50 eserim vardır diyor ama 150’den fazla kitabı varmış, bunların 41’inin roman olduğu biliniyor. Hikâye, roman, eleştiri, tiyatro, hatıra, mektup, şiir ve çeviri türünde eserler vermiş. Yaşadığı dönemde geçimini yazdıklarıyla sağlayan nâdir yazarlardan biri olarak tanınıyor.

Hüseyin Rahmi, yazdığı dönemde çok okunan, popüler bir yazar. Bu durumu “Ne eskilere ne yenilere benzemeyen kendime has, açık, sade bir üslubum vardır. Muvaffakiyetimi temin eden de işte bu süssüz, şaşaasız ifademdir” (Gürpınar, Cadı Çarpıyor, s. 46-47) diyerek açıklamış. Asıl ilginç olan ölümünden sonra da bu ününün ve okunurluğunun sürmesi. Erol Üyepazarcı, Hüseyin Rahmi’nin ölümünden 20 yıl sonra bile gazetelerde romanlarının tefrika edilmeye devam edildiğini söylüyor.

Popüler yazarların yaşarken çok okundukları, daha sonra unutuldukları, eserlerinin yeniden basılmadığı bir gerçektir. Hüseyin Rahmi Gürpınar 6 Mart 1944’te ölmüş, yani ölümünün üzerinden 80 yıl geçmiş. Sadece popüler bir yazar olsaydı onu da çoktan unutmuş olmamız gerekirdi. Aksine hâlâ çok okunuyor. Çünkü büyük bir yazar ve klasikleşmiş eserlere imza atmış. 2025 Ocak ayı itibariyle 60 yayınevinden 406 kitabı satışta. Gulyabani’nin 40, Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç’ın 34, Mürebbiye’nin 26 yayıncısı var. Gönül rahatlığıyla Hüseyin Rahmi için “Bütün zamanların en çok okunan yazarı” diyebiliriz.