Terry Pratchett’ın Diskdünya serisinin 36. kitabı “Para Basmak” Niran Elçi çevirisiyle Delidolu Yayınları tarafından yayımlandı.
Tanıtım bülteninden
Parayı para çeker.
Hayalî evrenlerin azametli mucidi Sör Terry Pratchett’ın benzersiz yaratımı ”Diskdünya”nın ilk kez Türkçeye çevrilen otuz altıncı kitabı Para Basmak, kallavi bir ekonomik sistemi baştan yaratmaya çalışan, Monopoly oyunu tadında bir roman.
Dünya çapında 100 milyonun üzerinde satan kırk bir kitaplık serinin, eski köye yeni âdet getirme ustası Nemly von Lipwig’le şenlenen bu parıl parıl parlayan macerası, ”Sanayi Devrimi” alt serisinin de beşinci halkası.
Kadim kent Ankh-Morpork’u modern parasal döngülere sokarak kırılgan dünyamıza fantastik bir finansal perspektiften bakmamızı sağlayan Pratchett bu romanında, madeni paradan gıcır gıcır banknotlara geçişin tarihini arkasına alarak yine son derece komik, bir o kadar da ironik bir öykü anlatıyor.
Bankada sürekli yeni hesaplar açılıyordu. Neden? Güven yüzünden mi? Dürüstlük? Tutumluluk dürtüsü? ”Değer” denebilecek herhangi bir şey yüzünden mi?
Hayır! Lipwig yüzündendi! Bay Bent’in daha önce hiç görmediği ve bir daha da görmek istemediği tipler kutulara, kumbaralara, yastık altlarına hatta çoraplara doldurdukları paralarla bankaya akın ediyordu! Hatta bazen söz konusu çorapları ayaklarına giyerek!
Kimilerinin dediği gibi; şans, şansa yer açanların ayağına gelirdi çoğu zaman. Kendisindeki şeytan tüyünün fena hâlde farkında olan Nemly von Lipwig de her daim turnayı gözünden vuranlardandı. Darağacının ucundan Postane Genel Müdürlüğü görevine ha?.. Ne şans ama! Gerçi, eski dostumuz için Postane, sadece bir staj yeri sayılırdı artık!
Çünkü şimdi ”şans” yeniden Nemly’nin kapısını çalıyor. Üstelik epeyce havalı bir kuruma, Kraliyet Darphanesi’nin başına ”atanarak” gerçekleri çok daha yakından görme mertebesine yükseliyor; zira işin içinde bu kez tonlarca altın, altına duyul(amay)an güven, asla güvenilmeyecek kodamanlar ve bir de Bay Cırtak var.
”Dürüst birini kandıramazsınız” diyen biri, dürüst biri değildir.
Lipwig de bunu biliyordu şüphesiz. Çünkü eskiden basit, parlak camı ”elmas” diye yutturabilecek hünerde bir dolandırıcıydı. Bilmediği şey, en büyük dolandırıcıların bizzat en büyük para babaları olmasıydı…
Ekonomik düzenin yeniden kurulması esnasında yaşanan ”derin” dönüşümü ve bu uğurda feda edilen paha biçilemez şeylerin ardında bıraktıklarını kıvrak bir mizahla eleştiren Para Basmak; elimizde, avucumuzda ve hatta ”yastık altı”mızda neyimiz varsa türlü numaralarla göz dikenlere külahını ters giydiren, zekice kaleme alınmış bir roman.
Ama kimbilir, belki çoraplarına bankalardan fazla güvenenler haklıdır!
Terry Pratchett
1948 yılında İngiltere, Buckinghamshire’da doğan Terry Pratchett, çağdaş fantezi ve mizah edebiyatının önde gelen isimlerinden biri. Hayal gücü Büyük A’Tuin’in zihni kadar geniş, kalemi ise Rincewind’in cesareti kadar bükülgen olan Terry Pratchett, yarattığı Diskdünya evrenine 41 roman ve irili ufaklı yan kitaplar sığdırmayı başardı. Yetişkinler için olduğu kadar çocuklar için de yazdı: ”Yazdığım yazacağım en iyi kitap,” dediği Ulus ile 2010 İngiliz Yazarlar Ödülü’nü, genç okurlara yönelik bir Diskdünya romanı olan Muhteşem Maurice ve Değişmiş Fareleri ile de İngiltere’nin en saygın çocuk edebiyatı ödülü olan Carnegie Madalyası’nı kazandı. İlki 1983 yılında yayımlanan ve sonrasında tüm dünyada 100 milyondan fazla satan Diskdünya kitapları, Terry Pratchett’a büyük bir şöhret ve devasa bir hayran kitlesi kazandırdı. Seri; film ve dizilere, tiyatro, radyo ve bilgisayar oyunlarına uyarlandı. Kısa süre içinde edebiyatın kült isimlerinden biri hâline gelen Pratchett, eserleriyle sayısız ödül kazandı, fahri doktoralar aldı, şövalye ilan edildi, turnelerde binlerce kitap imzaladı. Aralık 2007’de Alzheimer’a yakalandığını duyuran Sör Terry, 2015 yılında yine bu hastalık sebebiyle hayatını kaybetti.
edebiyathaber.net (24 Ağustos 2023)
