Kırmızı Kedi etiketiyle yayımlanan “Başkalaşımlar I-X”, Enis Batur’un denemelerinden oluşuyor.
Tanıtım bülteninden
“Başkalaşımlar” dizisi, Enis Batur’un, kendi deyişiyle, “yaratıcılık sorunları üzerine yatay, dikey ve sarmal ilişkileri sorguladığı denemeler”den oluşuyor.
Kırkı aşkın yıl önce “Ayna” ile başlattığı bu serüvenin ürünlerini yazar onluk desteler halinde bütünleştiriyor. Paul Valéry’nin deyişiyle “pahalıya mal olan” biçimini ararken “Deneme”nin çatısıyla yetinmiyor, Yazı’yla oluşturmak istediği akıya daha kıvrak bir yatak arıyor.
“Başkalaşımlar”, birşeyi dile getirmek ile sınırlı bir tasarımdan yola çıkılarak ortaya çıkmıyorlar: Bir o kadar da birşeyi dile getirme biçimi’nin aranışını konu ediniyorlar.
Enis Batur Başkalaşımlar’da bazı yazarlardan ve kitaplardan etkilenmiyor: Okuduğu, izlediği, zaman zaman parçası olduğu, kimi zaman uzağında kalsa da hemen hiç kopmadığı bir “dünya”dan, o dünyanın anonim ortak prizmasından ve açtığı ufuktan yeri geldiğinde gücünü zorlayarak yararlanıyor.
Bu yazınsal sergüzeştin başlangıcı Yapısalcılık, Déconstructiviste anlayış, Yorum Bilgisi, Göstergebilim’in tırmanışı, Frankfurt Okulu’nun yeniden “keşfi”, Lacan’ın açtığı yolda katedilen mesafe, Nietzsche ve Heidegger’in durmadan etki alanlarını genişletmeleri, Deleuze-Guattari, Alımlama Estetiği gibi edebiyatın ve sanatın üzerinde kuramsal çalışmaların, felsefî perspektifin yepyeni donanımlarla durduğu, son derece zenginleştirici açılımlarla karşılaşılan bir döneme 1970’lerin başına tarihleniyor.
Başkalaşımlar I-X, 1975-1992 arası yazılmış metinleri biraraya getiriyor. Yazı ile İmge’nin, Ses’in, Anlam’ın çarpıştığı denemeler bunlar. “Ben” ve “Öteki” türü kavramlar, Ece Ayhan’ın şiiri ya da İlhan Usmanbaş’ın besteciliği, Edebiyat ve Sanatta “Hayvanlar”ın, “Zaman”ın ya da “Savaş”ın kullanımı gibi alanlara sokulurken, Enis Batur’un uzun bir zincir kurduğu, ucu açık bırakılmış bir soruşturmaya yeni halkalar eklemeyi sürdürdüğü artık biliniyor.
“Başkalaşımlar” sürüyor, Kırmızı Kedi sırasıyla onluk desteler halinde toplam üç ciltte “Başkalaşımlar XI-XX” ve ”Başkalaşımlar XXI-XXX”u da yayımlayacak.
edebiyathaber.net (14 Mart 2016)
