Her yerde Pekin Kitap Fuarı makaleleri görüyorum. “Pekin” o şehrin batılı misyonerler tarafından kullanıla kullanıla dünyaya yayılan, Çin’in ise “Hayır Beijing denmeli” diye itiraz ettiği adı.

“Türkçesi Pekin” diyebilirsiniz ama ortada karşı tarafın dünyaya ilettiği bir talep var. “Bize Batılının verdiği adla değil, gerçek adımızla hitap edin.” Seçim, seçenin. Bombay-Mumbai bir diğer örnek. Saygı, bence o ülkelerin tercihlerine uymayı gerektiriyor.

Buna mı takıldın diyebilirsiniz. Kitap fuarından bahsediyoruz. Kitaplardan. Kelimelerden. 

Ve kelime tercihleri çok önemlidir.

İsimler daha da önemlidir.

Bir Batılı İstanbul’dan Constantinople diye bahsettiğinde ne hissediyorsunuz?  Aynı şey değil diyebilirsiniz ama bilin ki fark ebat farkıdır. Aynı düşünme biçiminin uzantılarıdır bunlar. 

Fuara girerken bir kafanızı kaldırıp bakın, tepede kocaman ne yazıyor? “Beijing Book Fair.”  Çünkü Amerikalı da sen bil bilme, oraya Beijing diyor uzun zamandır.

Fuara onur konuğu olarak gittik de raflarda Çinceye çevrilmiş kaç kitabımız var diye sormayacağım. Çin’de kaç Türk edebiyat eserinin dağıtımda olduğunu biliyorum. Çünkü Çince okuyabiliyorum. Meraklanmayın bu makale Teda’nın verimliliğiyle ilgili değil. Aynı şeyler bin kere yazılmaz. Ama söylemeden edemeyeceğim bir iki detay var:

Müslüman mahallesinde salyangoz satılmaz. Kitap fuarında film konuşulmaz. (Üstelik iki ülkenin kültür bakanlıklarının üzerinde uzlaşabilecekleri tek Türk filmi muhtemelen Turist Ömer Uzayda ise.)  Komünist (haliyle ateist) ülkeye diyanet işleriyle gidilmez. Anadolu oyuncaklarını severiz ama yeri kitap fuarı değildir. 

Çin, içerikte hata yapmanı tolere edebilir ama arayı iyi tutmak istiyorsan usulde hata yapmayacaksın. Benden söylemesi. İsteyen yine bildiğini okusun. 

Heyzen Ateş – edebiyathaber.net (1 Eylül 2014)