Alfred Jarry’nin yazdığı “Günler ve Geceler: Bir Asker Kaçağının Romanı” Işık Ergüden çevirisiyle Sel Yayıncılık tarafından yayımlandı.

Tanıtım bülteninden

Bir asker kaçağının romanı olan ve 1897’de yayımlanan Günler ve Geceler, Alfred Jarry’nin otorite-karşıtı ve anti-militarist tavrını ortaya koyarken, yüzyıl sonu Avrupa’sının bütünlüklü bir sunumunu da içeriyor. Kitabın yayımlanmasından kısa bir süre sonra patlak verecek olan iki dünya savaşını önceleyen yol ayrımında, tektipleştirilmiş bir toplum tasarısına ve militer bir düzen takıntısıyla yeniden oluşturulmuş yerleşik yapıya önce itkisel sonra da fiili bir karşı çıkışla direnen Jarry, estetlerin okullu ve kurumsal nüfuz taleplerinden psikometrik ölçütlere göre saflara bölünmüş steril bir Fransız İdealine dek tüm açmazlarıyla ortaya seriyor dönemini.

Romanın başkarakterleri olan iki kardeş, Sengle ve Valens, tüm o burlesk manzaranın ortasında Jarry’nin bilinçkatlarındaki öfke, hınç ve kara mizahı yankılamaktadır. Somut olmaktan ziyade zihinsel bir firar gerçekleştiren Sengle, sadece askerden değil, konformizmden, akıldan, yerleşik toplumun bütün kurallarından da firar edişin simgesidir. Jarry uzmanı J. H. Saintmont’un deyişiyle, “İki büyük tema kolayca fark edilir: Askerden firar ve erotik firar.” Romandaki tüm diğer karakterlerle birlikte, adı gibi, gündüzle gecenin, düşle gerçeğin birbirinin yerine geçtiği eserde, grotesk özelliklerle, deliliğe ve narsisizme aralanan kapı, kendi yarattığı mezalimin oyuncağı olmuş bir toplumun suretini gösterir.

Alfred Jarry

1873’te Fransa’nın Laval kentinde doğdu. Daha lisedeyken yazmaya başladı. Kısa ama üretken yaşamı boyunca pek çok tiyatro oyunu, roman ve öykü kaleme aldı. Genellikle sembolist hareketle bağdaştırılan Jarry’nin Kral Übü adlı oyunu Dadaizm, Gerçeküstücülük ve Fütürizm’in öncüsü olarak kabul edilmiş, Boris Vian, Georges Perec ve Raymond Queneau gibi isimleri derinden etkilemiştir. Çok farklı, melez ve karma üsluplarda yazan Jarry’nin oyun, roman, deneme ve gazete yazıları absürd edebiyatın ve postmodern felsefenin ilk örnekleri sayılabilir.

Yaşamının son yıllarında Guillaume Apollinaire, André Salmon ve Max Jacob gibi döneminin ünlü isimleri için bir kült figür haline gelmişti. Jarry 1907 yılında Paris’te tüberkülozdan yaşamını kaybetti.

Yazarın Türkçeye çevrilen kitapları şunlardır: Alfred Jarry – Seçme Eserler (Çev. Işık Ergüden, Dost, 2003), Kral Übü (Çev. Şehsuvar Aktaş ve Ayşe Selen, Mitos Boyut, 2004), Zincire Vurulmuş Übü (Çev. Şehsuvar Aktaş ve Ayşe Selen, Mitos Boyut, 2011).

edebiyathaber.net (8 Ocak 2015)