Bizi tehlikelerden koruyan yer İçeri mi Dışarı mı? Landfill’in günden güne içini kemiren şüpheler, onun hayat üzerine bir filozof gibi düşünmesine ve yüzleştikleriyle sarsılmasına sebep olur. Hayatın özüyle, nereden geldiğiyle ve korku beslediği her şeyle ilgili sorduğu sorulara bulacağı yanıtlar onu en sonunda nerede tutacak, İçeri’de mi Dışarı’da mı?

Darren Simpson’ın 2019 yılında yayınlanan son gençlik romanı Çöpçüler, Genç Timaş okuyucularıyla buluştu. Olağanüstü kurgusuyla karşımıza çıkan anlatı, başarılı üslubuyla okuyucusunu sofistike bir anlatı evreni içine sürüklüyor. Çöpçüler, esasen gençlere yönelik yazılmış olsa da çocuklarla bir şekilde iletişim kuran herkesin okuması gereken bir eser. Çöpçüler’in kurgu dünyasında, çocukları tehlikelerden korumak ya da bazen gerçeklerden uzak tutmak adına söylenen ve yapılan her şey ile biraz daha örülen duvarlar bir gün yıkılırsa nelere mal olacağını Babagoo ve Landfill’in gözünden farklı bakış açılarıyla göreceksiniz.

İç dünyamız, dış dünyadan daha tehlikeli olabilir mi?

Romanın iki ana kahramanı, aslında kendilerine çöplüğe dönüşmüş eski kömür işletmesi içerisinde kurdukları ve İçeri adını verdikleri alternatif dünyalarında katı kurallarıyla bir hayli kötü yaşam şartlarında yaşamaktadır. Babagoo; Landfill’in baba olarak gördüğü, kurallar koyan, İçeri’yi yöneten otorite karakterdir. Babagoo, Dışarılılardan kendilerini korumak ve Landfill’i tehlikeli gördüğü bu yerden sakınmak için elinden gelen her şeyi yapar. İçeri’nin tüm ihtiyaçlarını giderebilmek için gizlenerek Dışarı’ya ait çöplüklere gider, kendilerine artıklardan yiyecek, giyecek ve işlerine yarayacak hurdalar toplar. Çöplükte kurduğu tuzaklarla avlanır ve yeniden herkesten kaçarak Yuva’ya döner. Henüz küçücükken çöplükte bulduğu ve çok sevdiği Landfill ile toplumdan izole bir şekilde yaşar.

Metinler arası göndermeler romanı derinleştiriyor

Landfill dış dünyaya ait nesneleri tanımaz, bildiği kelimeler Babagoo’nun konuşmalarıyla sınırlıdır çünkü ondan başka hiçbir insan görmemiştir. Üstelik dergi, gazete, televizyon ya da herhangi bir enstrümanla dahi daha önce karşılaşmamıştır. Onun arkadaşları, Babagoo’nun Dışarı’nın zulmünden kurtararak dünyalarına kattığını düşündüğü İçerili hayvanlardır. Hareketleri çoğunlukla birlikte zaman geçirdiği bu hayvan dostlarına benzer. Onlar gibi elleri ve ayakları üzerinde koşar, bazen ellerini yalayarak başını okşar ve kendini korumak için camdan bir pençe taşır. Romanı alegorik bir anlatıya bürüyen bu hayvanların hiçbirinin ismi tesadüfi değil, aksine edebiyat dünyasının önemli yazarlarına ve kurgu dünyalarına birer atıftır. Virginia Woolf’tan James Joyce’a birçok yazardan adını alan hayvanların Landfill’in dönüşümüne katkıları açısından işlevi büyüktür. Bu da Çöpçüler’in metinler arasılığın kapılarını aralayan ve genç okurları farklı yazarlara ve kitaplara hazırlayan bir rehber olmasını sağlamıştır.

Merak otoriteyi yeniyor

Kurallarına ve itaate bir hayli takıntılı, kendi yarattığı dünyayı ne pahasına olursa koruyan Babagoo, Landfill’in büyümesi ve etrafında olup bitenleri sorgulamaya başlamasıyla birlikte sevgi dolu yüreğinin diğer yüzünü göstermeye başlar. Landfill büyümeye başladığında, bu çocuğun meraklı duygusunu otoriter davranışlarıyla bastıramaz ve olayları felakete sürükler. Babagoo’nun sorularını atlatmasından ve çelişik yanıtlarından şüphelenen Landfill, çok sevdiği bu dünyada, hayvan dostlarıyla dertleşmeye başlar. Kendi kendine sorduğu sorular burada daha da alevlenir ve ona Dışarı’ya açılan bir tünel kazdırır. Babagoo’nun kuralları onu tünelin diğer tarafına geçip İçeri’den kopmamaya ikna edebilecek mi? Bakalım, özgürlüğe açılan bu tünel hangi maceraların kapısını aralayacak…

Çöpçüler; insanın sosyal, özgür ve sorgulayan yanını hatırlatan, gerçeklerin mutlaka gün yüzüne çıkacağını kanıtlayan olay örgüsüyle çocuk kalbinin masumiyetini ve sevgisini her bölümde yansıtıyor. Genç okurlar için sonuna sorular ve açıklama kısımları da eklenmiş olan kitap, amacıyla çelişmeyerek okurunu yaşama dair düşünmeye ve sorgulamaya davet ediyor.

Nevres Işılay Kaçakgil – edebiyathaber.net (31 Mart 2020)