Latife Tekin’in Aşk İşaretleri kitabını bitirdiğimde, parlak bir aydınlanma eşliğinde, müthiş bir duygu yoğunluğu içerisinde buldum kendimi. 

Heyecanlanmıştım!

Bu aydınlanma anının bende yarattığı heyecan, kafamdaki bir yapbozun kayıp-eksik parçasını, uzun bir bekleyiş sonrası bulduğum için duyduğum coşkudan kaynaklanıyordu.

Kafamda tamamlanmayı bekleyen parça, epey bir zaman önce okuduğum,  Sevgili Arsız Ölüm’ün Dirmit’i, Dirmit’i tamamlayan parça ise, henüz bitirdiğim Aşk İşaretleri’nin Cihan’ıydı.

Sevgili Arsız Ölüm, Latife Tekin’in,1983’te yayımlanan ilk romanı. Aşk İşaretleri ise, beşinci kitap. 1995’te basılmış.

Latife Tekin’i okumaya başladığımda, kitapların yayımlanma tarihlerine göre bir okuma sıralaması yapmıştım. Bunun nedeni biraz da, Latife Tekin’in, eserlerinde otobiyografik öğelere yer verdiğini bilmem  ve kitaplarda yazarın izini sürmek istememdi sanırım.  Dolayısıyla, ilk kitapla beşinci kitap arasına bir seneye yakın bir zaman girmiş, bu süre boyunca  Sevgili Arsız Ölüm’ün Dirmit’i kafamda tamamlanmayı beklemişti.

Evde Dirmit-Sokakta Cihan

Sevgili Arsız Ölüm evde geçen olaylara odaklanan bir kitap. Romanda mekan bilgileri (kentin adı, Dirmit’in okulu, dış çevre vb.) özellikle muğlâk bırakılmış, kent, aile bireylerinin, evin dışında gerçekleşen birkaç macerası dışında, dış çevre olarak romana girmemiş. Dolayısıyla, Sevgili Arsız Ölüm’de, Dirmit’in evde yaşadıklarını öğrenebiliriz sadece. Dışarıdaki hayatını, evin dışında neler yaptığını, nerelere gittiğini, kimlerle birlikte olduğunu (birkaç özel durum dışında) bilmeyiz. Dirmit eve gelince kendini yatağına atar. Yorganların örtülerin altına saklanır. Büyümekte olan genç kızın, tüm ailenin yaşadığı tek odalı evde, yalnız kalabilmesinin tek yoludur bu. Ergenlik bunalımları mıdır bu saklanmaların, kaçışların nedeni, aşk acısı mıdır, evde yaşadığı baskılı ortam mıdır, dışarıda yaşadığı olaylar mıdır? Sezgilerimizle, akıl yürütmelerle, yakıştırmalarla, kendi hayatımızdan benzer yaşanmışlıklarla, hatta kurduğumuz hayallerle tamamlamaya çalışırız Dirmit’in yaşamındaki bilemediğimiz boşlukları. Bu boşluklar, belirsizlik- muğlaklıklar özellikle tercih edilmiştir yazar tarafından sanki. Romanın anlatımı masalsı anlatım olduğundan, kişilerin çözümlemesi yoktur kitapta. Sadece yaşananlar, olaylar anlatılır yazarın kendine has, benzersiz diliyle. Küçücük evin içinde, hep bir arayış içindedir Dirmit.  Kendi dilini, kendini arayış…

Aşk işaretlerinde ise kahramanlar sürekli evin dışındadırlar, sürekli sokaklarda dolaşırlar. Bu hareketlilik, bireyin benliğini bulmaya yönelik bir arayışı akla getirir. Romanın anlatıcı kahramanı olan Cihan, dile ulaşma, özneleşme çabası içinde oluşuyla Sevgili Arsız Ölüm’ün Dirmit’ini hatırlatır.

Dirmit evde, Cihan sokaklarda aramaktadır benliğini.

Sevgili Arsız Ölüm’de aile ideolojisinden kopan Dirmit’in sık sık sokaklara çıktığını görürüz. Ancak sokaklarda ne yaptığını öğrenemeyiz roman boyunca. 

Aşk işaretlerinde ise sürekli sokaklarda olan Cihan’ın evdeki yaşantısı hakkında bilgi sahibi olamayız. Romanın tek kadını olan anlatıcı Cihan, kimliğini sokaklarda, erkeklerin tercih ettiği alanlarda inşa etmeye çabalamaktadır bu kez.

İki ayrı kitapta, genç bir kadının iki yarısı

Sanki bir yap-boz’un birbirini tamamlayan iki parçasıdır Dirmit ve Cihan. Kendini bulma yolundaki, aynı genç kadının, iki ayrı yarısıdır.

İşte bundan dolayı, bu genç kadının, kafanızda bir an önce tamamlanmasını istiyorsanız, her ne kadar beşinci kitap olsa da, Aşk İşaretleri’ni,  Sevgili Arsız Ölüm’den hemen sonra okumanızı öneririm.

Yararlanılan kaynaklar:

-Ankara-2011 tarihli, “LATİFE TEKİN’İN ROMANCILIĞI” başlıklı Doktora Tezi. Macit Balık

-Latife Tekin Kitabı. Pelin Özer

edebiyathaber.net (19 Aralık 2019)