I
Dünyanın geri kalanıyla aramızdaki zaman farkının gitgide açıldığını genel gündeme alternatif olarak devam eden tartışmalara bakarak da anlayabiliriz.
Bizim, başkanlık sistemini, demokratikleşmeyi, ifade ve internet özgürlüğünü, dindar ve kindar nesil yetiştirme kararlarını vs. tartışmakla geçirdiğimiz yıllar içinde dünya ülkelerindeki önemli tartışma konularından birisi de esrarın serbest bırakılmasıydı.
Bu çerçevede, kesinlikle yasaklanmasını, tıbbi amaçlarla serbest bırakılmasını ve tamamen serbest bırakılmasını savunanlar arasında kıyasıya bir tartışma aldı başını gitti.
2015 yılı itibarıyla gelinen son noktaya baktığımızda, Dünya genelinde tıbbi amaçlı ya da keyif amaçlı olarak esrar kullanımının serbest olduğu yirmiden fazla ülke olduğunu söyleyebiliriz. İşin yasal boyutunu bir kenara bıraktığımızdaysa, Danimarka’nın “Freetown Christiania” gibi işgal edilmiş bölgelerinde, Batı Avrupa’nın hemen her yerinde bulunan komün köylerinde esrar kullanımının fiilen serbest olduğunu söyleyebiliriz. Geriye kalan birçok ülkede ise yetiştirmek ve satmak yasakken kullanımına herhangi bir yaptırım uygulanmadığını söyleyebiliriz.
Yazının başında da vurgulamaya çalıştığım gibi esrar kullanımıyla ilgili son yıllarda yaşanan gelişmeler ve tartışmalar bizim gündemimize son derece uzak. Ancak akmasa da damlar misali diyebileceğimiz kimi bazı örnekler de yok değil.
Bu örneklerden bir tanesi de Altıkırkbeş Yayın tarafından Eylül 2015 tarihinde yayımlanan “Marijuana Günlükleri” isimli antoloji.
II
Marijuana Günlükleri, gerilim romanı yazarı Jonathan Santlofer tarafından hazırlanmış bir antoloji. Kitabın ABD’deki basım tarihi 2013. Bu tarih, ABD’nin Colorado eyaletindeki yasal düzenlemeler nedeniyle, ülke genelinde esrarın serbest bırakılma tartışmalarının yoğun olarak yaşandığı bir döneme denk geliyor. Santlofer da bu tartışmaların içinde olduğunu kitaba yazdığı önsözde şu sözcüklerle ifade ediyor:
“Sürüp giden esrar tartışmasını, bazı gerçekleri de katarak bu antolojide tekrarlamak istiyorum.” (s.10)
Santlofer, Marijuana Günlükleri için yazdığı kısa önsözde öncelikle esrarın tarihçesini ve ABD’ye geliş sürecini anlatıyor sonrasında da ABD merkezli kimi örneklerden yola çıkarak düşüncelerini aktarıyor.
Yine bu önsözde esrarla ilgili kimi filmlere, kitaplara ve yazarlara da ufak bir selam çakmayı ihmal etmiyor.
III
Marijuana Günlükleri içinde öykü, anı ve şiir türünde eserler var. Bu ürünler dört bölüm halinde sunulmuş. Birinci Bölüm, “Tehlikeli”; İkinci Bölüm, “Eğlence & Eğitim” Üçüncü Bölüm, “Hezeyan & Halüsinasyon” Dördüncü Bölüm ise, “İyi İlaç & Kötü İlaç” isimlerini taşıyor.
Tahmin edilebileceği gibi, bölüm başlıklarıyla içlerindeki metinler belli bir uyumluluk içinde. Örneğin, kitabın ilk bölümünde gerilim dozu daha yüksekken ikinci bölüm biraz daha eğlenceli, üçüncü bölümse biraz daha gerçek üstü bir içeriğe sahip. Dördüncü bölümde ise tıbbi marijuana kullanımıyla ilgili metinler var.
Marijuana Günlükleri’ne toplamda on yedi yazar ve şair katkı sunmuş, her metnin başında metnin yazarı hakkında kısa bir bilgi notu mevcut. Bu sayede kitaba katkıda bulunan yazarlar hakkında kolaylıkla genel bir fikir sahibi olabiliyoruz.
IV
Son derece rahat okunan bu antolojinin ardından yukarıda bahsi geçen tartışmayla ilgili daha fazla fikir sahibi olmak isteyen kimi okurlar için birkaç belgesel önerisinde bulunabilirim:
- Grass (1999) http://www.imdb.com/title/tt0214730/
- A/k/a Tommy Chong (2006) http://www.imdb.com/title/tt0478090/
- The Union: The Business Behind Getting High (2007) http://www.imdb.com/title/tt1039647/?ref_=tt_rec_tt
- Super High Me (2007) http://www.imdb.com/title/tt1111833/
- American Drug War: The Last White Hope (2007) http://www.imdb.com/title/tt1033467/?ref_=tt_rec_tti
- What If Cannabis Cured Cancer (2010) http://www.imdb.com/title/tt1638943/
- How Weed Won the West (2010) http://www.imdb.com/title/tt1498784/
- Lynching Charlie Lynch (2011) http://www.imdb.com/title/tt1843978/
- Evergreen: The Road to Legalization in Washington (2013) http://www.imdb.com/title/tt2897642/?ref_=tt_rec_tti
- Citizen Marc (2013) http://www.imdb.com/title/tt3008530/
- American Drug War 2: Cannabis Destiny (2013) http://www.imdb.com/title/tt2820820/
- Boardwalk Hempire: The Rise and Fall of the Medical Kush Beach Club (2014) http://www.imdb.com/title/tt2246597/
- The Culture High (2015) http://www.imdb.com/title/tt1778338/
- Deep Web (2015) http://www.imdb.com/title/tt3312868/
(Deep Web, doğrudan, ABD’deki esrarın yasallaştırılmasıyla ilgili bir belgesel değil Ross Ulbricht’in hikâyesi üzerinden, devletlerin bireylerin kararlarına ne kadar müdahale etme hakkı vardır, sorusunu sorduruyor. Bu nedenle listeye aldım.)
Onur Uludoğan – edebiyathaber.net (4 Kasım 2015)