Jeanette Winterson’ın Sanat ve Yalanlar adlı kitabı Kafka Kitap tarafından Belgin Selen Haktanır çevirisiyle yayımlandı.

Tanıtım bülteninden:

İngiliz edebiyatının en güçlü kalemlerinden olan Jeanette Winterson, yaratıcılığın sınırlarını zorlayan büyülü üslubuyla Sanat ve Yalanlar’ın üç anlatıcısı Handel, Sappho ve Picasso’yu büyük oranda tanınmaz hâle getirerek her birine adeta bambaşka bir hayat bahşediyor.

“Geçmişimi, evimi iki merdiven birleştiriyor; biri benim kullandığım, diğeri başkalarının kullandığı merdiven. Özel merdivenim beni bebekliğimin bodrum katından içinde bir masa ve bir kitaptan başka bir şey olmayan ufak ve boş odalara götürür. Başkalarının kullandığı merdivense geniş zemin kattan yukarı doğru kendinden emin kıvrımlarla yükselir. Eski meşe ağacı parçalarından yapılmış. Başkalarına açık olan bu kolay yolun tek bir basamağı bile benim tarafımdan inşa edilmedi…”

Sanat ve Yalanlar’ın yakından tanıdığımız üç anlatıcısı var: Handel, Sappho ve Picasso. Ancak İngiliz edebiyatının en güçlü kalemlerinden olan Jeanette Winterson, bu kitapta onları büyük oranda tanınmaz hâle getirerek her birine bambaşka bir hayat bahşediyor.

Handel bir cerrah, aynı zamanda rahiplik okuluna gitmiş ancak başarılı olamamış bir Katolik rahiptir. Elitist eğilimleri nedeniyle kendini Tanrı’nın adamı olmaya layık göremezken doktorluk da onu sosyal meseleleri irdelemeye iter… Kısacası mutluluğu bulamamıştır. Picasso ise erkek kardeşi tarafından tacize uğramış bir kadın sanatçıdır. Ailesi onu anlamak ve desteklemek bir yana, “karanlık ruh dünyası” sebebiyle buna kendisinin neden olduğunu düşünmektedir. Anlatıcıların yalnızca biri tarihte bildiğimiz hâliyle arz-ı endam eder: Sappho… Kendini şehvet düşkünü ilan eden ve dil ile şehvetin birliğini incelemeye adamış Antik Yunan şairi. Bu üç karakter, ölüm ya da sonsuzluğa uzanıyormuş gibi görünen sembolik bir denize giden trende karşılaşırlar. Yol boyunca anlattıklarıyla sanat, cinsellik, din, toplumsal baskı, ataerkil düzenin tehlikeleri üzerine uzun ve okuyucu için unutması zor bir sohbet yaratacaklarındansa hiç haberleri yoktur…

Sanat ve Yalanlar, basit bir anlatı değil. Winterson’a göre bu kitap sanat hakkında bir kitap. Sanat hakkında iddialı ve vaaz verir gibi görünmeden kitap yazmak güç, ama o, üslubu ve sıra dışı buluşlarıyla bunu başarıyor. “Otobiyografi diye bir şey yoktur; sadece sanat ve yalanlar vardır.” diyor Winterson. Evet, onun anlattığı üç hayat da kesinlikle sanat ve yalanlardan oluşuyor: Baştan sona iyi sanat ve dürüst yalanlar.

***

“Winterson, alternatif dünyasını cesur, tuhaf ve çoğu zaman göz kamaştırıcı güzellikteki diliyle hem eğlenceli hem de son derece ciddi bir şekilde canlandırıyor.”

– San Francisco Chronicle

“Winterson, öngörülemeyen akıntısına rağmen okurunun kitabın akışına kapılmasına yetecek kadar iyi yazıyor ve kendisinin de dediği gibi, yazısının kanatlandığı bazı anlar var.”

– The Independent

“Dilin canlılık ve esneklikle ele alınmasını, yazarların güzelliği arzulamasını, felsefe, sanat ve cinsellikle ilgili ciddi soruları düşünmek istiyorsak, Jeanette Winterson’a şükran duymalıyız…

O şaşırtmaya, memnun etmeye ve kızdırmaya devam edecek bir yazar.

Sanat ve Yalanlar ise tüm bunları yapıyor.”

 – Literary Review

JEANETTE WINTERSON, 1959’da Manchester, İngiltere’de doğdu. Pentekostal Kilise’ye mensup ebeveynler tarafından 1960’ta evlat edinilip misyoner olmak üzere yetiştirildi. Kitapların gücünü erken keşfeden ve kendini bir lezbiyen olarak tanımlayan Winterson 16 yaşında evden ayrılıp küçük bir arabada yaşamaya başladı. Bu süre içinde eğitimini devam ettirdi ve Oxford Üniversitesi İngilizce bölümünde okurken ek işler yaparak geçimini sağladı. Mezun olduktan sonra bir süre tiyatro alanında çalıştı. 25 yaşındayken yayınlanan ilk romanı Tek Meyve Portakal Değildir, 1985’te En İyi İlk Roman dalında Whitbread Ödülü’ne layık görüldü. Yetişkinler için on romanın yanı sıra çocuk kitapları, öyküler, denemeler, senaryolar ve bir anı kitabı yazdı. Ağırlıklı olarak fizikselliğin ve hayal gücünün sınırlarını, cinsiyet kutuplaşmalarını ve cinsel kimlikleri işleyen eserleriyle John Llewellyn Rhys Ödülü’ne, E.M. Forster Ödülü’ne ve Cannes Film Festivali’nde Gümüş Ödül’e layık görüldü. 2006 yılında ise edebiyata hizmetleri için kendisine Britanya Kraliyet Onur Nişanı verildi. Düzenli olarak The Guardian gazetesine yazan Winterson, Manchester Üniversitesi’nde Yaratıcı Yazarlık profesörü olarak görev yapmaktadır.

edebiyathaber.net (30 Ağustos 2023)