Çocukluktan miras kalan ve şüphesiz sahip olduğumuz en güzel yetilerden biri hayal kurmak. Şimdilerde birçoğumuz, rutinlerimize geri döndüğümüz ve sağlıklı günlere kavuştuğumuz zamanları hayal ediyor, planlar oluşturuyoruz. Kurduğumuz bu düşlerin tümü, hayal kurmanın hayatlarımızdaki iyileştirici gücüne olan inancı destekliyor. Hayallerimiz bizi biz yapan, ruhumuzda çocukluğumuzdaki o heyecanı diri tutan şeyler. Bu yüzden daha çok düş kurmayı teşvik eden, hayal etme duygusunun güzelliğini yansıtan kitapları ayrıca seviyorum. Önce Hayal, tam da böyle bir masal kitabı.
Masallar, çok eski zamanlardan beri varolan ve daha çok çocuk edebiyatında gördüğümüz bir yazın türü. Barındırdığı fantastik anlatım biçimi ve hayal kurma zemininde inşa edilen olay örgüsü sayesinde çocukların oldukça ilgisini çekiyor. Okul öncesi dönemden beri sahip olduğu içeriklerle birlikte çocukların gelişimi, hayata hazırlanması üzerinde büyük rol oynuyor. Melek Özlem Sezer, Masallar ve Toplumsal Cinsiyet kitabında şöyle diyor:
“Masal, bir disiplin olarak anılmayı hak eden özel bir tür olmasının yanı sıra disiplinin düz tanımına da ihtiyaç duyar. Fantastik yapısı, tutkulu ve romantik dalgalanmları, bir masal dedektifi için dikkat dağıtıcı olabilir ne de olsa. Oysa simgelerin peşinden gidilip ideolojik altyapısı çözüldüğünde; altbene kurnazca işlediği iletilerin, yarattığı hayallerden çok daha ilginç olduğu ortaya çıkar.”(s.9)
Özellikle klasik masallar üzerinde yapılan birçok araştırma, masalların içerdikleri kişi, konu ve olayların göründüğü kadar masum olmadığını gösteriyor. Bu bakımdan masalların içeriği ve taşıdıkları eğitici amaç ile birlikte masal seçimi oldukça önemli. Önce Hayal de, kurgusunda barındırdığı hayal kurma, yaratıcılık, kendini ifade etme öğeleriyle çocuklar için oldukça güzel bir masal kitabı. Kitabın yazarı Judith Malika Liberman, Paris Konservatuarı’nda profesyonel masal anlatıcılığı eğitimi aldı. Türkiye’ye geldikten sonra masal anlatıcılığının yeniden canlanmasına öncülük etti. Daha evvel yetişkinlere yönelik iki masal kitabıyla kendisini tanımıştık. Bu kez çocuklar için Redhouse Kidz Yayınları’ndan çıkan “Şarkılı Masallar” serisinin ilk kitabı Önce Hayal ile karşımıza çıktı.
Kitabın ana karakteri Jozef, herkesin terzi olduğu bir ailede doğmuş. Zaman geçiyor, büyüyor ve o da bir terzi oluyor. Jozef, babasının tavsiyesine uyarak terziliği bir zanaat olarak değil bir sanat olarak görüyor ve müşterileri tarafından çok seviliyor. Gelin görün ki kendisine kıyafet diktirmeye gelen herkesi mutlu eden bir sanatçıyken, bir gün kendi kıyafetlerinin eski püskü olduğunu fark ediyor. Kendisi için de bir kıyafet dikmeye karar veriyor. Dedesinin eski sandığını açıyor ve hayal dünyası sonuna dek aralanıyor. Sayfalar arasında babasının küçükken kendisine söylediği şarkıyı sık sık tekrar ederek hem kendi hayallerinin peşinden gidiyor hem de okuyucularını hayal kurmaya teşvik ediyor:
“Önce hayal, sonra gerçek
On parmak, on marifet
Hayal ettiğin gerçek olur
Her şeyden önce bir hayal kur”
Kitabın metinleri gibi çizimleri de oldukça başarılı. Hitap ettiği yaş grubu bakımından ilgi çekici ve Jozef’in hayalleri gibi rengârenk. Kitabın sonunda “İleri dönüşüm yapalım mı?” başlığı altında, çocuklar için kolayca anlaşılır şekilde yazılmış ve resimlendirilmiş bir “kendin yap” önerisi de var. Ayrıca kitabın arka kapağında, masalı kitabın yazarı Judith Malika Liberman’ın sesinden dinleyebileceğiniz bir karekod var.
Bu pandemi döneminin çocuklar için sağlıklı şekilde atlatılabilmesi için kitaplar ve oyunlar oldukça önemli. Hayal kurmak da başta çocuklar olmak üzere herkes için en güvenli alanlardan biri. Şimdilerde en çok ihtiyacımız olan şey ise “güvende hissetmek”. Judith Malika Liberman, bir konuşmasında masal türünden “Hayalimizin gerçekliğimizi geçmesi” diye bahsediyor. Konusu da “hayal etmek olan” Önce Hayal masal kitabının, bu dönemde dokunduğu her çocuğun dünyasını iyileştirmesini ve tıpkı Jozef’in paltosu gibi rengârenk yapmasını dilerim.
Kaynak: Önce Hayal
Judith Malika Liberman
Resimleyen: Zeynep Özatalay
Redhouse Kidz Yayınları, 40 sayfa
Yaş grubu: 4 yaş ve üzeri
Nur Aydın – edebiyathaber.net (30 Nisan 2020)