Michel Foucault

Michel Foucault 1926’da Poitiers’de doğmuştur. 1946’da Fransa’nın en önemli eğitim kurumlarından École Normale Supérieure’e kabul edilir. Felsefe ve psikoloji okur. 1950’de girdiği Fransız Komünist Partisi’nden 1952’de ayrılır. Bir süre hastanelerde psikolog olarak çalışır. 1953’te Althusser’in yerine École Normale’de felsefe asistanı olur ve psikoloji eğitimine devam eder. Paris Psikoloji Enstitüsü’nden psikopatoloji ve deneysel psikoloji diplomaları alır. Marksist bir bakış açısıyla yazdığı ilk kitabı Maladie mentale et personnalité’den (1954, Akıl Hastalığı ve Kişilik) [Bu kitap, 1962 yılında gözden geçirilerek yeniden basılmış ve adı Maladie Mentale et Psychologie olarak değiştirilmiştir. Yayımladığımız Akıl Hastalığı ve Psikoloji bu baskının çevirisidir.] Sonra Georges Dumézil’in tavsiyesiyle İsveç Uppsala’daki Maison de France’a direktör olur. Burada Histoire de la folie à l’âge classique (Klasik Çağda Deliliğin Tarihi) üzerine çalışmaya koyulur. Deliliğin Tarihi’ni tamamlayıp Clermont-Ferrand Üniversitesi’nde psikoloji dersleri vermeye başlar. Ardından Clermont-Ferrand’da felsefe bölümünün başına geçer. Aynı yıl Gilles Deleuze’le tanışır. Bir yıl sonra Georges Bataille’ın kurmuş olduğu Critique dergisinin yayın kuruluna girer ve Naissance de la clinique (Kliniğin Doğuşu) adlı kitabını yayımlar.

1966’da ilk baskısı bir ayda tükenen ve büyük tartışmalara neden olan Les mots et les choses (Kelimeler ve Şeyler) çıkar. 1969’da Foucault’nun Kelimeler ve Şeyler’de kullandığı yöntemi açıklama denemesi olan L’Archéologie du savoir (Bilginin Arkeolojisi) yayımlanır. 1970’te Fransa’nın en prestijli kurumlarından Collège de France’ta kendisi için kurulan “Düşünce Sistemleri Tarihi” kürsüsüne seçilir. Bunun ardından Groupe Information sur les Prisons (G.I.P. – Hapishaneler Üzerine Enformasyon Grubu) adlı oluşumun kurucularından biri olur. Gerek bu grup gerek adalet, tıp, psikiyatri ve cinsellikle ilgili bir dizi mücadele çevresinde yeni bir politik etkinlik biçiminin öncülüğünü yapar. Geleneksel parti politikalarının dışına çıkan bu etkinlik biçimi yeni bir eylem ve entelektüel anlayışını da beraberinde getirmiştir. 1973’te Sartre ve Maurice Clavel’le birlikte Libération gazetesinin kuruluşuna katılır. 1975’te Surveiller et punir: Naissance de la prison (Gözetleme ve Cezalandırma: Hapishanenin Doğuşu) yayımlanır. İktidar ilişkileri, teknikleri, stratejileri ve taktiklerinin; yani modern Batı toplumlarında öznelliği kurma biçimlerinin analizini yaptığı bu kitap olağanüstü bir ilgi görür. 1976’da Histoire de la sexualité (Cinselliğin Tarihi) başlıklı ve altı cilt olmasını planladığı dizinin ilk kitabı La volonté de savoir (Bilme İstenci) çıkar. Özgürleşmenin yerine alternatif olarak kendini yaratmayı ve arzunun özgürleşmesi yerine zevki yoğunlaştırmayı öne çıkaran bakış açısını bu son kitabının ardından geliştirir. Altı yıl sonra yayımlanan Cinselliğin Tarihi’nin ikinci ve üçüncü ciltlerine kadar geçen süre içinde önde gelen Fransız entelektüelleriyle birlikte İspanya’dan Polonya’ya çeşitli baskıcı rejimlere karşı yürütülen uluslararası kampanyalara katılır. Bütün bu süreç içinde irili ufaklı birçok kitap, makale ve söyleşisi yayımlanır. Söz konusu makale ve söyleşilerinin yanı sıra dünyanın çeşitli ülkelerinde verdiği dersler 1994’te dört cilt olarak ve Dits et écrits (Söylenmiş ve Yazılmışlar) başlığı altında bir araya getirilip kitaplaştırılır. [Dits et écrits’den yapılan kapsamlı bir seçme Seçme Yazılar (I Entelektüelin Siyasi İşlevi, II Özne ve İktidar, III Büyük Kapatılma, IV İktidarın Gözü, V Felsefe Sahnesi, VI Sonsuza Giden Dil) adıyla Ayrıntı Yayınları tarafından yayımlandı.]