kitap-lık dergisinin Memduh Şevket Esendal dosya konulu 227. sayısı yayımlandı.
Tanıtım bülteninden:
Yapı Kredi Yayınları’nın edebiyat dergisi “kitap-lık”ın yeni sayısı çıktı. 227. sayının dosya konusu Memduh Şevket Esendal. İbrahim Yıldırım, Erendiz Atasü, Bahriye Çeri, M. Sadık Aslankara, Behçet Çelik, Faruk Duman, Hülya Soyşekerci yazılarıyla Esendal’ın ütopik dünyasını, öykücülüğünü edebiyatımızdaki yerini ve politik yaşamını değerlendiriyorlar.
Füruzan’ın yeni öykü kitabı Akim Sevgilim üstüne Birsen Ferahlı ve Abdullah Ezik’in yazıları ile Timour Muhidine ve Ahmet Telli söyleşileri de bu sayının dikkati çeken sayfaları.
Nihat Ziyalan, Muzaffer Kale, İsmail Karakurt, Arif Erguvan, Ersun Çıplak, Cengiz Şenol, Serhat Uyurkulak, Ulaş Bager Aldemir ve Utku Fırat Özçelik şiirleri; Zehra Tırıl, Selçuk Erez, Eray Karınca, Seyhan Aslan Hanotte ve Hasan Türksel öyküleri; Mehmet Ergüven, Mehmet Rifat, Jean-Claude Coquet, İzzet Göldeli, Sezer Duru, Osman Kahraman, Sabri Gürses ve Seval Şahin Atbaş yazılarıyla “kitap-lık” dergisinin 227. sayısında.
DOSYA: CUMHURİYETİN YENİ YÜZYILINDA ESENDAL
İBRAHİM YILDIRIM – Dikine ve ‘Memduh’ Bir Yazar: M.Ş.E.
ERENDİZ ATASÜ – Memduh Şevket Esendal’ı Anarken
BAHRİYE ÇERİ – Ayaşlı ile Kiracıları, Esendal ve Kadınlar
M. SADIK ASLANKARA – Memduh Şevket Esendal
BEHÇET ÇELİK – Yalın ve Canlı: Memduh Şevket Esendal’ın Öyküleri
FARUK DUMAN – Esendal’ın Aydınlığı
HÜLYA SOYŞEKERCİ – Memduh Şevket Esendal’ın Öykü Dünyasına Bir Bakış
ŞİİR
NİHAT ZİYALAN
MUZAFFER KALE
İSMAİL KARAKURT
ARİF ERGUVAN
ERSUN ÇIPLAK
CENGİZ ŞENOL
SERHAT UYURKULAK
ULAŞ BAGER ALDEMİR
UTKU FIRAT ÖZÇELİK
ÖYKÜ
ZEHRA TIRIL – Unutulan Yurttaş
SELÇUK EREZ – Yüksel’in Nehri
ERAY KARINCA – Ötesi Yok
SEYHAN ASLAN HANOTTE – Hicabi’nin Yeni Varoluşu
HASAN TÜRKSEL – Düşler Evi
SÖYLEŞİ
TİMOUR MUHİDİNE – “Devrimci fikirleri benimseyen yeni bohemleri bugün hiç şüphesiz Gezi göstericilerinin saflarında aramak gerekir.” – SÖYLEŞİ: HASAN TURGUT
YAZI
MEHMET ERGÜVEN – Yorumun Ötesi
MEHMET RİFAT – Bir Göstergebilim Kuramcısı İçin
JEAN-CLAUDE COQUET – Paris Okulu’nun Göstergebilimi
OSMAN KAHRAMAN – Claude Hagège ve Diller
SEZER DURU – Enzensberger’in Ardından
İZZET GÖLDELİ – Tenten’le Kan Bağı Ararken
BABİL KULESİ
BİRSEN FERAHLI – Füruzanca
ABDULLAH EZİK – Füruzan ve Akim Sevgilim
SEVAL ŞAHİN ATBAŞ – Mutedil Dalgalı
AHMET TELLİ – “Etnik kültürlerin küreselci yaklaşımlara karşı bir direnç noktası olduğunu sanıyorum” SÖYLEŞİ: BİRCAN ÇELİK
SABRİ GÜRSES – Rus Kültürünü Korumak: Şolohov
BULMACA
ERSİN TEZCAN
Editörden:
Memduh Şevket Esendal, Rumeli göçmeni bir çiftçinin üç çocuğundan biri. 29 Mart 1883 yılında Çorlu’da doğdu. Çiftçilik, siyaset, diplomasi ve yazıyla geçen yetmiş yıllık ömrünü 17 Mayıs 1952 Cumartesi günü sabaha karşı tamamladı.
Kitaplarındaki öykülerin yazılış ve süreli yayınlarda yayımlanış tarihlerine bakıldığında elli yıla varan yazı uğraşında kabaca üç dönem görürüz: 1908-1924, 1925-1941, 1942-1952. Bu zaman dilimleri hem mesleki yaşamını hem de dilinin ve anlatımının gelişimini gösterir.
Tahir Alangu onun için “1925 yılı ile kendini toparlayıp hikâyelerini yeniden yayınlamağa başladığı 1942 yılları arasında biricik edebî kıpırdanışı ‘M.Ş.’ takma adı ile Ayaşlı ve Kiracıları adındaki romanının yayınlaması ve bu romanı ile Cumhuriyet Halk Partisi’nin düzenlediği roman yarışmasında derece aldığı sırada olmuştur (1942)” der.
Ütopyası olan yazarlardandı Esendal. Dolayısıyla, siyasi yaşamıyla yazınsal uğraşları arasında bir uzaklık yoktur. Siyasette erişemediği ülkülerini anlatılarında işlediği bile söylenebilir.
Öykülerinin özünü yurt sevdası ve insan sevgisi oluşturur. Onun sıklıkla vurgulanan içtenliği, öykülerini ana diline, toprağına ve insanına duyduğu özlemle, mektup sıcaklığında yazmasından ileri gelir. Kâbil’den oğluna yazdığı bir mektupta (1934) “Yazı, herkes için dar günlerde bir genişliktir” demesi onun yazıyla ilişkisinin boyutlarını gösterir. Gerçekten de yazarlığını, imzasını bir kimliğe dönüştürmeden, günlük yaşamın sıradanlığı içinde sürdürmüştür. Yazın uğraşını açıklarken iri lakırdılardan sakınır; sanatçı kişiliğinden dem vurmaz. Ailesinden, memleketinden uzakta geçen özlem ve yalnızlık dolu günlerini (amatörce) yazarak, resimler yaparak kendini avutmuştur.
Onu okudukça, tanıdıkça üç beş cümleye sığdırmak yetersiz kalıyor… Okuyacağınız dosya yazılarında yazarlığı, siyasi ve toplumsal görüşleri, kişiliği, yazınımızdaki yeri, değeri ve önemi üstüne pek çok bilgi ve yorum var.
Cumhuriyetin ikinci yüzyılına girerken, ölümünün üstünden 70 yıl geçmesiyle hakları kamuya açılan bu ‘halk adamı’nı, bu Halkçı siyaset ve yazı insanını doğumunun 140. yılında saygıyla, özlemle anıyoruz.
edebiyathaber.net (6 Mayıs 2023)
