Türkiye’de sinema afişi kültürüne dair hazırlanmış en kapsamlı çalışma olarak nitelendirilen “Milyon Dolarlık Afiş” belgeseli, bir yıllık festival maratonunun ardından izleyici ile buluşuyor.

Hem Yeşilçam’ın o ihtişamlı kültürünü, hem de ülkemizdeki grafik tasarım dilinin oluşum ve gelişimini odak noktasına alan derin bir bellek yolculuğu olarak değerlendirilen belgesel 1 Haziran tarihinde, saat 20:00’dan itibaren “Retroville” adını taşıyan Youtube kanalında gösterime sunuluyor.

Toplamda iki buçuk yıla yayılan incelikli bir çalışmanın ürünü olan Milyon Dolarlık Afiş, bu zamana kadar Türkiye’de afiş kültürüne dair yapılmış en kapsamlı uzun metrajlı belgesel çalışması. Yönetmen Fatih Yürür ve Yapımcı Hakan Tunga Kalkan’ın, efsane illüstratör Aslan Şükür’ün hayatını anlattıkları “Altın Fırçalı Adam” belgeselinin ardından çıktıkları bu yolculuğun temelleri 2018 yılında atılıyor. İlk etapta kısa metrajlı bir çalışma olarak düşünülen yapım, zaman içerisinde ekibe katılan birbirinden değerli isimlerin artmasıyla birlikte, iki saati aşan dolu dolu bir belgesel çalışmasına evrilmiş.

Belgesel, son derece basit bir soru eşliğinde yola çıkıyor:

“Türkiye’de satışı gerçekleştirilmiş olan en pahalı sinema afişi hangisi?”

Bu soru, yolculuk sürecinde başka başka sorulara kapı açıyor. Nihayetinde bütün bu yolculuk, Türkiye’de afiş kültürünün nasıl şekillendiğine dair kapsamlı bir rotaya ulaşıyor. Manzarası oldukça keyifli olan bu rota İstanbul’dan, Fethiye’ye; Kaş’tan Van’a uzanan son derece kapsamlı bir yolculuğa kapı açıyor.

YAŞAYAN EFSANELERLE DOLU RÜYA TAKIM BİR ARADA!

Milyon Dolarlık Afiş, afiş kültürüne temas eden ve onu zenginleştirerek geliştiren önemli isimlerin varlığıyla zenginleşiyor. Afiş tasarımcısından sinema işletmecisine; yönetmenden koleksiyonere, afiş tedarikçisinden sinefile, araştırmacıdan sinema yazarına kadar, kültürün zenginleşmesi için katkı sağlamış isimler, bu yolculukta bir araya geliyor.

Yeşilçam için yarattığı yüzlerce afişle, sinemamızın bellek vitrinini inşa eden en önemli isimlerden biri olan efsanevi illüstratör İbrahim Enez, 90’lı yıllarda belleğimize kazınan hit filmlerin Türkiye afişlerine imza atan usta sanatçılar Şahin Karakoç ve Ömer Muz, Ülke sinemasının afişlerini basmakla kalmayıp en değerli bellek vitrini merkezi haline gelen Mimeray’ın amirali Erol Ağakay, çocukluğumuza ve gençliğimize dair anılarımızın önemli bir kısmına ev sahipliği yapan yabancı filmleri buluşturarak popüler sinema zevkimizi katmerleyen, Özel Film’in lideri Mehmet Soyarslan, ülkenin en değerli sinema emekçilerinden biri olan, Yeşilçam’ın yaşayan efsanelerinden Necip Sarıcı gibi son derece önemli isimler yer alıyor.

SİNEMA BELLEĞİMİZİN KİLİTLERİ AÇILIYOR!

Tabi afiş kültürünü üretenler kadar bu kültürü yarınlara taşıyan değerli isimler de Yeşilçam iklimine renk katıyorlar. Ali Atakul, Vadullah Taş, Celal Kalaycı ve Mustafa Mumcu gibisinden, son derece değerli afişleri koleksiyonerler ile buluşturan kalbi sinema için, sinema ile birlikte atan emekçilerin yanı sıra; Dünya’nın en dikkate değer James Bond koleksiyonerlerinden biri olan Ömer Atakan, arşivindeki eşsiz parçalarla belgesele destek veren Süleyman Sipahi, Dünya Sineması’ndan nadide posterlerle, Türkiye’deki koleksiyonculuk arenası adına örnek gösterilebilecek bir birikimin değerini taşıyan Seçkin Çekirdekçi gibi isimler de, belgeselin bellek muhafızlığını üstleniyorlar.

Tabi belgeselde, afiş özelinde eşsiz çalışmalar yapmış ve bu kültürün gelişimine katkı sağlamış pek çok önemli isim de yer alıyor. Türkiye’de afiş kültürü adına seçkin çalışmalara imza atan Nazlı Eda Noyan ve Ömer Durmaz, geceyarısı sineması tutkunu, değerli sinema yazarı Kaya Özkaracalar, internet ekipler amirimiz, gazeteci yazar Serdar Kuzuloğlu, radyocu, sunucu, koleksiyoner ve editör Güven Erkin Erkal, yönetmen Kudret Sabancı, öteki Yeşilçam’ın hınzır yeteneği rahmetli Kunt Tulgar, radyocu ve yayıncı Utku Uluer, sinema araştırmacısı Ümit Kayaçelebi, koleksiyoner İlker Sağlam ve Pera Mezat’ın kurucusu Mehmet Gacıroğlu, Çizgi Roman Okurları Derneği başkanı Önder Çakı, Leman’da yarattığı Betamax Video ile okuyucuyu kült filmlerle tanıştıran Turgut Özalp, yıllarca hem editörlük, hem sinema yazarlığı hem de mezatlarda sunduklarıyla pek çok insanı aradıklarıyla buluşturan Ege Görgün, Karadut Ekspresi adlı çizgi derlemenin yaratıcıları yazar Yigilante Kocagöz ve çizer Deniz Ozan Coşkun gibi önemli isimler de belgeselin yolculuğunun gerçek anlamına kavuşmasını sağlıyorlar.

Belgeselin anlatıcılığını ise, aynı zamanda koleksiyonunda son derece nadide parçalar bulunan Osmantan Erkır üstleniyor.

Temelde Fatih Yürür ve Hakan Tunga Kalkan’ın bireysel çabalarının ürünü olan ve herhangi bir kurum ya da kuruluştan maddi destek almadan gerçekleştirilen “Milyon Dolarlık Afiş” belgeseli, sadece yola çıkış sürecinde projelendirilen bir kitle fonlaması ile beslendi.

Bu süreçte belgesel ekibine Swing Planet İstanbul ekibinden de önemli isimler eşlik etti. Bu kalabalık katılım sayesinde, bu zamana kadar ortaya konulan belgesel anlayışından daha farklı ve dinamik bir çalışma doğmuş oldu!

YAŞAYAN BİR AFİŞ KÜLTÜRÜ MÜZESİ

Belgesel her ne kadar uzun metrajlı bir çalışma olarak düşünülmüş olsa da koleksiyon dinamiklerine dair oldukça kapsamlı ve değerli yan çalışmalara da evrilmesi hedefleniyor. Aslında diğer çalışmaların ortaya çıkabilmesi için de belgeselin dolaşıma girmesi beklenmiş. Bu süreçte Fatih Yürür’ün kurmuş olduğu Retroville kanalı da, aslında bu yolculuk sırasında belirlenen rotaya uygun bir arkeoloji çalışması olarak projelendirilmiş. Kanalda özellikle 80’li ve 90’lı yılların izleyici deneyimlerine odaklı bellek yolculuklarına tekabül edecek türden küçük belgeselcikler ve farklı formatlarda programlar yer alıyor.

Özellikle İbrahim Enez, Şahin Karakoç, Ömer Muz, Erol Ağakay ve Kunt Tulgar gibi isimlerle yapmış oldukları karşılıklı görüşmelerden ufak belgeselcikler de ortaya koymayı hedefleyen ekip, belgeselde yer alan diğer isimlerle yaptıkları görüşmelerin yer aldığı bölümleri de yine Retroville kanalı üzerinden yayınlıyor. Bundan sonraki süreçte de kanalda özellikle Yeşilçam ve post- Yeşilçam kültürüne dair ufak yolculuklara ev sahipliği yapan belgeseller de projelendirilecek. Ekip, bu konuda birikimini kanala taşımak isteyen isimlerle de her daim işbirliği yapmayı hedefliyor.

Ayrıca Fatih Yürür’ün belgeselde yer alan bütün isimler ile yaptığı görüşmeleri deşifre ettiği ve Türkiye ve dünyadaki afiş kültürünün gelişimine dair akademik bir çalışma ekseninde şekillendirdiği derlemeyi de geçtiğimiz yıl tamamlamış. Sözün özü bu derleme de bu bellek mirasına sahip çıkmak isteyebilecek bir yayınevi tarafından, sınırlı sayıda da olsa bastırılmayı beklemektedir.

YOLCULUK ŞİMDİLİK NİHAYETE ERİYOR!

Pandemi sürecinde yurt dışında pek çok festivalde gösterim şansı elde eden belgesel, çeşitli platformlarda yayınlanması için yapılan görüşme süreçlerinin aşırı hantal bir biçimde ilerlemesi ve genel gösterimlerin de askıya alınması sebebiyle zaten oldukça uzun ve zahmetli bir post prodüksiyon aşamasının ardından çalışmayı daha fazla bekletmenin anlamsız olduğunu düşünerek, Youtube üzerinden ücretsiz olarak yayınlamayı uygun bulmuş.

Bu aşırı derecede fantastik yolculuğa hazır hissedenler 1 Haziran 2022 tarihinde, saat 20:00’dan itibaren Milyon Dolarlık Afiş’i “Retroville” Youtube kanalından ücretsiz olarak izleyebilecekler. Belgeselin ekibi, sizleri gerçek Yeşilçam kültürünü yeniden keşfetmeye çağırıyor!

edebiyathaber.net (29 Mayıs 2022)