Monograf dergisinin 13. sayısı yayımlandı.

Sunuş yazısı şöyle:

Monograf’ın 13. sayısının odak konusu “Ekoloji”. Odak’ta ilk olarak Ayşenur Sarı Koşak “Halit Ziya Hikâyelerinde Manzarayla Karşılaşan İçsel İnsan” makalesiyle, Kojin Karatani’nin “içsel insan” kavramını Walter Benjamin’in “flâneur” ve Ulus Baker’in “toplumsal tip” kavramıyla birlikte ele alarak Halit Ziya Uşaklıgil’in hikâyelerinde modern şehirde değişen doğa ve değişen insandan müteşekkil manzaranın, Halit Ziya anlatılarının genel bir izleği olarak “dalıp gitme eylemi” neticesinde, aynı anda hem içsel insan tarafından nasıl keşfedildiği hem de içselliği nasıl oluşturduğu üzerinde duruyor. “Shifting Baselines and Cognitive Estrangement in Yaşar Kemal’s Demirciler Çarşısı Cinayeti” makalesinde Matthew Chovanec, ekokritik bir okuma üzerinden ilerleyerek Yaşar Kemal’in Demirciler Çarşısı Cinayeti romanının insan harici yaşamlara yönelik tutumlarda ve canlı türlerin bolluğu ve biyoçeşitlilik ile ilgili algılarda yaşanan kuşaklar arası değişimleri kurgulaştıran bir eser olduğunu iddia ediyor. Ürün Şen Sönmez “Çocuk Edebiyatında Antropomorfist Tutum: ‘Leyla Fonten’den Öyküler’de Hayvanların İnsanlaştırılması ve Toplumsal Cinsiyetlendirilmesi” makalesinde, Tülin Kozikoğlu tarafından kaleme alınan ve “Leyla Fonten’den Öyküler” adıyla yayımlanan serideki dokuz çocuk kitabını, çocuk edebiyatının yalnız çocuklarda “istenilen” davranışlar yaratmaya değil, çocukların doğaya, hayvanlara, ekolojik dengeye saygılı ve onlarla ilişkisini muktedir olarak kurmadığı bir gerekliliğe de odaklanması gerektiğini vurgulayarak inceliyor. “Beden, Ses ve Koku: Gamze Arslan’ın Kanayak Kitabındaki Öykülerin Ekofeminist Okuması” makalesinde Yasemin Yılmaz Yüksek, incelediği üç öyküde karakterlerin doğa ve diğer canlılarla ilişkileri üzerinden kimlik ve ev algılarına odaklanıyor, bedenin kurguya bir özne olarak yerleştirildiği öykülerde bedensel algıların, ses ve kokuların önemli bir rol oynadığına dikkat çekiyor. Esen Kara “The Pastoral Ideal and the Neoliberal City: Production of Nature in T.C. Boyle’s The Tortilla Curtain” makalesinde, T.C. Boyle’un modern klasiği The Tortilla Curtain’ın, insanın öncelikli olarak kendini koruma ve özel mülkiyet hakları gibi klasik liberal düşünce öğelerini sorguladığını ve Los Angeles’ın neoliberal kentleşmesinde doğanın üretimi sürecinin izini sürdüğünü belirtiyor ve romanın doğanın üretimi kavramı aracılığıyla mekan odaklı bir yakın okumasını öneriyor.

Dosya dışı yazılara yer verdiğimiz Pasaj bölümünde ise, “Şeyh Bedreddin Destanı’nda Epik Mesafe” makalesiyle Yalçın Armağan, Nâzım Hikmet’in destan yazma arzusunu sorgulayarak Şeyh Bedreddin Destanı’nı döneminin diğer destanlarıyla karşılaştırıyor ve Nâzım Hikmet’in Bedreddin’i “epik mesafe” yaratma arzusuyla kurgularken dönemin destan yapısını parçalayıp alternatif bir anlatı inşa ettiğini iddia ediyor. Selvin Yaltır “Duchamp ve Beckett’in Kesişen Yolları: Modern Sanatta ve Edebiyatta Kavramsallığa Yeniden Bakış” makalesinde, Marcel Duchamp ve Samuel Beckett’in sanat anlayışlarının geleneksizliği ve kayıtsızlığı savunmaları ve yeni duyumsama yollarına başvurmaları bakımından ciddi paralellikler taşımalarından yola çıkarak kavramsal sanat ve modernist edebiyat arasındaki kesişme noktalarını tespit ediyor, sanatçıların yapıtlarının bütününü modernist paradigmadan bir sapma olarak değerlendirmenin yollarını araştırıyor. “Yunan İç Savaşı’nı Edebiyat Üzerinden Okumak” yazısında Suat Baran, Yunan sosyal, siyasi ve edebi tarihinde uzun bir süre suskunlukla geçiştirilen II. Dünya Savaşı’nın getirdiği toplumsal travmaları merkeze alan, Damla Demirözü’nün İşgal, Direniş, İç Savaş: Yunan Edebiyatında II. Dünya Savaşı Yılları adlı kitabını inceliyor.

Makalelerin değerlendirilme sürecinde desteklerini esirgemedikleri için Hazel Melek Akdik, Olcay Akyıldız, Fatih Altuğ, Yüce Aydoğan, Elif Dastarlı, Mustafa Demirtaş, Jale Özata Dirlikyapan, Zeliha Dişci, H. Harika Durgun, Ali Volkan Erdemir, Meliz Ergin, Nalan Erbil Erkan, Sevra Fırıncıoğulları, Irmak Ertuna Howison, Emre Koyuncu, Deniz Aktan Küçük, Özlem Nemutlu ve Nermin Yazıcı’ya teşekkür ederiz.

Monograf ’ın 14. sayısının odağı “Eşya” olacak. Eşyanın edebi metinlerdeki yazınsal/anlatısal rolünü tartışmaya açarken, eşyanın kültürel ve toplumsal anlamlarına, eşyanın poetikasına ve politikasına, insan sonrası çağda edebiyat ve eşya ilişkisine de bakmak istiyoruz.

Monograf Buluşmaları’nın ikincisini 22 Ekim 2019 tarihinde “Edebiyatın Kötülük Çiçekleri: Yazınsal Temsilde Kötülüğe Yaklaşımlar” başlığıyla Veysel Öztürk moderatörlüğünde Boğaziçi Üniversitesi Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Araştırma Merkezi işbirliğiyle gerçekleştirdik. Merkez yönetimine ve konuşmacılar Gamze Arslan, Işıl Baş, Türker Armaner’e maddi/manevi katkıları için teşekkür ederiz. Monograf Buluşmaları’nı farklı şehirlerde sürdürmeye devam edeceğiz. Üniversiteler, vakıflar ve merkezlerle ortak projeler üretmeye açık olduğumuzu belirtmek isteriz.

Melek Aydoğan

edebiyathaber.net (23 Mart 2020)