Richard Hodges ve David Whitehouse’un “Muhammed, Şarlman ve Avrupa’nın Kökenleri” adlı kitabı, Ahmet Aybars Çağlayan çevirisiyle Ayrıntı Yayınları tarafından yayımlandı.
Tanıtım bülteninden
Belçikalı tarihçi Henri Pirenne, beşinci ve dokuzuncu yüzyıllar arasındaki klasik dönem Avrupa tarihini incelediği Hazreti Muhammed ve Şarlman adlı eserinde iki önemli sonuca ulaşmıştı: (1) Cermen akınları, ne Antik dünyanın Akdeniz’deki birliğini ne de beşinci yüzyılda varlığını sürdürdüğü haliyle Romen kültürünün gerçekten temel sayılabilecek özelliklerini yok etmişti; (2) Antik gelenekten kopuşun yegâne sebebi, İslam’ın umulmadık bir hızla ilerlemesi olmuştu.
Bu eserin üzerinden –Muhammed, Şarlman ve Avrupa’nın Kökenleri’nin yazıldığı tarih itibarıyla– elli yıl geçmesine rağmen, hâlâ önemini korumaktadır. Eserin cesur içeriği yer yer topa tutulmuştur ama bu eleştirilerle nadiren bir sonuç alınmıştır. Çünkü o günlere kadar [Pirenne’in tezini çürütecek] kanıtlar yetersiz kalmıştır.
İngiliz arkeologlar Richard Hodges ve David Whitehouse, Muhammed, Şarlman ve Avrupa’nın Kökenleri adlı eserlerinde “Pirenne Tezi” diye bilinegelen bu görüşü, Kuzey Avrupa, Akdeniz ve Batı Asya’da elde edilen arkeolojik bilgiler ışığında gözden geçirmektedirler. Yazarlar bunu yaparken, Frank Kralı Şarlman’ın devrinde rönesansını yaşayan Karolenj İmparatorluğu’nun kökenlerine dair önemli bir sorunu çözmeye çalışmanın yanı sıra, arkeolojik verilerin neredeyse şaşırtıcı potansiyeline işaret etmektedirler. Çünkü onların deyişiyle, “arkeolojinin asli niteliği ‘yalan söylememesidir’… bilimsel olarak kullanıldığında, politik sistemler kadar maddi kültür hakkında da önemli içgörüler kazandırma potansiyeli vardır.”
(d. 1941-ö. 2013): ABD’nin New York Eyaleti’nde yer alan Corning şehrinde 1951’de kurulan Corning Museum of Glass [“Corning Cam Müzesi”] adlı müzenin kıdemli araştırmacılarından olan bir İngiliz arkeologdu. 1974’ten 1984’e kadar da British School at Rome’un yöneticisiydi.
Arkeoloji doktorasını Cambridge Üniversitesi’nde yapan Whitehouse, 1963’ten 1965’e kadar British School at Rome’da araştırmacı, 1966’dan 1973’e kadar da Oxford Üniversitesi Yakındoğu Arkeolojisi bölümünde Wainwright bursiyeri olarak çalışmıştı. Bu görevi süresince Basra Körfezi‘deki Siraf’ta yapılan kazıları yönetmişti. Siraf’ta kazılar sırasında ortaya çıkarttığı buluntuların çoğu bugün British Museum’da sergilenmektedir.
British School at Rome yöneticiliğinden önce on yıl boyunca Londra’da bulunan British Institute of Afghan Studies’in [“İngiliz Afgan Araştırmaları Enstitüsü”, bugünkü adı the Society of South Asian Studies, “Güney Asya Araştırmaları Derneği”] yöneticiliğini yapmıştı. 1984’te Baş Küratör olarak Corning Glass Museum personeli arasına katılmıştı. 1999’da çeşitli unvanlarla çalıştığı müzenin Murahhas Azalığına getirilmiş, 2011’de bu makamı kendi isteğiyle bırakarak müzedeki görevine Kıdemli Araştırmacı unvanıyla devam etmişti.
Whitehouse, 1973’te 1707’de kurulan Society of Antiquaries of London [“Londra İlkçağ Derneği”] üyeliğine kabul edilmişti. Ayrıca Royal Geographical Society [“Kraliyet Coğrafya Derneği”] üyesiydi. Geride 500’den fazla ya bizzat kaleme aldığı ya da derlediği yazılı eser bırakmıştır.
Richard Hodges
Richard Hodges (d. 1952-): Halen American University of Rome’un [“Roma Amerikan Üniversitesi”] rektörü olan bir İngiliz arkeologdur. 1995’ten 2007’ye kadar University of East Anglia [East Anglia Üniversitesi] Institute of World Archaeology’de [“Dünya Arkeolojisi Enstitüsü”] yöneticiliğin yanı sıra öğretim üyeliği, 2007’den 2012’ye kadar da Philadelphia’daki University of Pennsylvania Museum of Archaeology and Anthropology [“Pennsylvania Üniversitesi Arkeoloji ve Antropoloji Müzesi”] yöneticiliği yapmıştır. Yayınlanmış eserleri esasen Avrupa ortaçağının erken dönemindeki ticareti ve ekonomisiyle ilgilidir. Daha eski eserleri arasında Light in the Dark Ages: The Rise and Fall of San Vincenzo Al Volturno (1997) Dark Age Economics (1982) ve Mohammed, Charlemagne and the Origins of Europe (1983) [Türkçesi: Muhammed, Şarlman ve Avrupa’nın Kökenleri, Çev. Ahmet Aybars Çağlayan, Ayrıntı Yayınları, 2017] bulunmaktadır.
Dark Age Economics [“Karanlık Çağ Ekonomisi”] (1982) adlı güçlü eserinde, Kuzey Denizi’ni çevreleyen ve emporium’lar denilen ticaret merkezleri ağı hakkında kapsamlı arkeolojik kanıtlardan söz etmektedir. Bu emporium’lar yedinciyle dokuzuncu yüzyıl arasında doğup serpilmişler; bir rıhtım ve birkaç depodan ibaret basit yerleşmelerden Dorestad ve Quentovic’te bulunanlar gibi ızgara planlı sokakları olan ve kalıcı nüfusların barındığı karmaşık yerleşmelere kadar çeşitlilik gösteriyorlardı. Dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında artan Viking faaliyetlerinden sonra emporium’ların neredeyse tamamı ya daha iyi korunan yerleşmelere massedilmiş ya da terk edilmişlerdi. Bu hipotezini sonradan Mohammed Charlemagne and the Origins of Europe (1983), The Anglo-Saxon Achievement (1989) ve Towns and Trade in the Age of Charlemagne (2000) gibi daha yakın tarihli eserlerinde geliştirip ziyadeleştirmiştir.
Birleşik Krallık’taki Sheffield Üniversitesi, İtalya’daki Siena Üniversitesi ve Danimarka’daki Kopenhag Üniversiteleri’nde arkeoloji dersleri vermiştir. 1988’den 1995’e kadar British School at Rome’da yönetici vazifesi görmüştür. 1996’daysa Prince of Wales’ Institute of Architecture [“Galler Prensi Mimarlık Enstitüsü”] başkanlığına getirilmiştir. Hodges, İtalya’daki San Vincenzo al Volturno ve Arnavutluk’taki Butrinto [veya Buthrotum] sitlerinde kazılar yapmıştır.
edebiyathaber.net (16 Şubat 2018)
