Genç yaşına rağmen uzun yıllardır edebiyat dergilerinde boy gösteren başarılı öykü yazarı Recep Kayalı’nın yeni öykü kitabı Bilinen Tüm Zamanlar Aralık 2022’de son zamanların yükselişte olan yayınevleri arasında gösterilen Vacilando Kitap’tan çıktı. Taşın Dediği ve Kamburuma Üç Sebep’le okurların takdirini kazanan, anlatımı, kurgusu, biçimsel denemeleri ile kendine özgü, farklı bir öykü tarzı oluşturan Kayalı, başarılı grafiğini Bilinen Tüm Zamanlar’da da sürdürmüş. Yedi öyküden oluşan eserin 96 sayfada çok şey başardığını söylemek mümkün.
Bilinen Tüm Zamanlar Kayalı’nın hareketli, keyifli anlatımının yanı sıra farklı tondaki öyküleri içermesiyle okura çeşitlilik sunuyor. Kitapta distopik öykülerden mizahi çizgiye geçen metinlerin yanında Kayalı’nın okuruna daha önce de sunduğu özel denemeleri olan üçlemelere de yer verilmiş. Genellikle günümüz insanının sıkıntılarının, toplumsal, ailevi, ekonomik problemlerini, çıkmazlarını konu edinen yazar bunları günümüz öyküsünde sıklıkla rastladığımız arabesk söylemlere dayandırmadan anlatmayı başarmış.
Okuru hemen ele geçiren, onu kendi dünyasına inandıran bir anlatımı var Kayalı’nın. Öyle ki edebiyatımızda pek de rastlanılmayan distopik ögelerle bezeli ilk öyküdeki savaş ortamına, kara haber ulaklarına, iklime yenilmiş, ücra kasabanın tuhaf insanlarına da torunuyla vakit geçiren bir dedenin hayata tutunma çabalarına da yumurta fabrikasındaki greve de inandırabiliyor okuru. Kısa ancak vurucu cümlelerle hızlandırıp yavaşlattığı dili sahneler arası geçişleri ustalıkla yapabilmesine olanak sağlıyor.
2023 yılına iz bırakacak kitaplardan biri olduğunu düşündüğüm Bilinen Tüm Zamanlar içinden bir öyküyü öne çıkarmak zor iş. Öykülerin hepsi belirli bir ortalamanın üzerinde. Ancak ilk öykü Kara Ulak Ensar’ı Tüketen Şeyler, kitaba ismin veren Bilinen Tüm Zamanlar ve Yumurtacı Ragıp’ın Amorti Yaşamı okurken büyük keyif aldığım öyküler oldu. Kara Ulak Ensar’ı Tüketen Şeyler kasveti, sıkıntıyı, insanın otoriteyle, toplumla, kendisiyle ve doğayla mücadelesini cümle cümle hissettiren bir öykü olarak öne çıkıyor. Bilinen Tüm Zamanlar ise “üçleme” ismi verilmemiş ancak içerik, biçim olarak “üçleme” mantığıyla hazırlanmış bir metin.
Yumurtacı Ragıp’ın Amorti Yaşamı adlı öykü kara mizahın çok iyi bir örneği. Toplumsal arka planı çok iyi oturtulmuş, kahraman anlatıcının bütün imkânlarından yararlanılmış olan ilgili hikâye yazarın içinde bulunduğu toplumu ne kadar iyi tanıdığını, gözlem becerisinin gücünü gözler önüne seriyor. Çağdaş öykümüzün ağırlıklı olarak toplumdan kopuk, halkın meselelerinden uzak karakterleri işlediği bir dönem içinde konu seçimi olarak da öne çıkıyor Yumurtacı Ragıp’ın Amorti Yaşamı. Yedi öyküden oluşan kitap daha sert öykülerden gülümseten öykülere doğru bir çizgide ilerliyor. Hayatın kirli yüzünü gösteren metinler ağırlıkta. Eserle ilgili yapılabilecek olumsuz tek eleştiri mizahi öykülerin sayısının diğer öykülere göre az sayıda olması denebilir. Bu dağılım tamamen yazarın tercihi olsa da kara mizahın bu kadar iyi işlendiği öykülerin fazlalığı kitabın bütününe daha fazla katkı sağlayabilirdi.
Sözün özü yeni yılın güçlü öykü kitaplarından biri olduğunu düşündüğüm Bilinen Tüm Zamanlar okura özel bir öykü evreni vadediyor.
edebiyathaber.net (9 Ocak 2023)
