Toplama kamplarını anlatan 10 kitap | Aytekin Yılmaz

Sovyetler döneminde Gulag Takım Adaları’nda görev yapan komiserler, kamplardan sağ çıkanları tahliye ederken, “Geçmişi hatırlayanın gözü çıksın!” diyorlarmış. Oysa bir Rus atasözü de der ki, “Geçmişi unutanın iki gözü çıksın!” Soljenitsin ömrü boyunca bu atasözünde olduğu gibi iki gözü çıkarılmış olanları yazdı. Nazi toplama kamplarından son anda sağ kurtulmuş yazar Primo Levi ise “Boğulanlar ve Kurtulanlar” … Read more

Edebiyatta itirafçılığın sahiciliği üzerine | Aytekin Yılmaz

Dünya yazın ve edebiyat tarihinde en etkili eserlerin, yazar ve düşün insanlarının itirafları olduğu gerçeği üzerine tez çalışması yapıldı mı bilmiyorum. Ama bu konu incelemeye değerdir. Dünya yazın tarihine damgasını vuran şu üç kitap (Jean J. Rousseau – İtiraflar, S.T Augustinus – İtiraflar, Tolstoy – İtiraf) ve yazarların ortak noktası üçünün de yaşadıklarını çok sahih … Read more

Bir yazarın özgüveni… | Aytekin Yılmaz

Bana göre bir yazarı yazarlıkta özgün yapan şeylerden biri de onun özgüvenidir. Kendine güveni olmayanlar özgün düşüncelerin ve kitapların yaratıcısı olamazlar. Mesela bizde Nazım Hikmet’in 1930’larda edebiyat çevresinde “Putları kırıyoruz” çıkışı çok cesaretli bir çıkıştır. Özgüveni olmayan ve dışlanmayı göze almayan bir yazar bu türden bir çıkış yapamaz. Biz mürit toplumuyuz. Yazarlarımız bile “Usta” olarak … Read more

Dostoyevski’nin Alyoşaları | Aytekin Yılmaz

Dostoyevski kitapları okuyanlar bilirler, Alyoşa ismini kitaplarında çok kullanır. Mesela benim ilk aklıma gelenler Karamazov Kardeşler, Ölüler Evinden Anılar, Ezilenler, Ev Sahibesi’nde kahramanlardan birinin adı “Alyoşa”dır. Dostoyevski’nin yaşamının izini sürdüğümde dört çocuğundan birinin adının Alyoşa olduğunu öğrendim. Belli ki Alyoşa ismini seviyormuş. Dostoyevski’nin oğlu Alyoşa üç yaşındayken 1878 de ölüyor. Eşi Anna’nın anlattığına göre küçük … Read more

Tolstoy’un Özgür İnsanı: Yaşlı Deli Derviş | Aytekin Yılmaz

Tolstoy’un “Diriliş” romanını yıllar önce hapishanede okuduğumda çok etkilenmiştim. Başka arkadaşlar okudu onlarda etkilenmişlerdi. Romanın asıl kahramanı Dimitri Nehlüdov olmasına rağmen, beni etkileyen romanın sonlarına doğru dahil edilmiş ipini koparmış yaşlı bir adamdı. Bu adamın ismi yoktu, inancı yoktu bir tek kendisine inanıyordu ve bunu da iyi bir meziyet olarak herkese öneriyordu. Yani tam bir … Read more

Rus edebiyatının en iyi 10 romanı | Aytekin Yılmaz

Rus edebiyatında severek okuduğum en iyi 10 roman: 1.Karamazov Kardeşler – Dostoyevski  2.Yevgeni Onegın – Aleksandr Puşkin 3.Savaş ve Barış – Lev Tolstoy  4.Diriliş – Lev Tolstoy 5.Babalar ve Oğullar – İvan Turgenyev 6.Zamanımızın Bir Kahramanı – Mihail Lermontov 7.Ölü Canlar – Nikolay Gogol 8.Oblomov –  İvan A. Gonçarov 9.Nasıl Yapmalı –  Nikolay Çernişevski  10.Doktor … Read more

On cümlede Tolstoy’u niçin seviyorum? | Aytekin Yılmaz

1.Dünya edebiyatında en çok Tolstoy’u sevdim. Bu sevgimi onu başka yazarların karşısına koyarak yapmıyorum. En çok onu sevdiğimi söylüyorum.  2.Tolstoy’u seviyorum, çünkü hapishanede 20’li yaşlarımda yüzleşmeyi, empati yapmayı ve bir insanın insan gibi nasıl yaşaması gerektiğini ve şeyleri adıyla çağırmamız gerektiğini  ilk ondan öğrendim.  3.Devrimci şiddeti savunurken, şiddet karşıtı itaatsiz bir insan olmama azımsanmayacak katkısı … Read more

Tolstoy ve Dostoyevski arasında 10 fark… | Aytekin Yılmaz

1.Tolstoy çok gözlü, Dostoyevski ise çok sesli bir yazardır.  2.Tolstoy dışarıya, Dostoyevski içeriye bakar.  3.Tolstoy aklın ve mantığın yazarıdır, Dostoyevski ise çelişkilerin yazarıdır.  4.Tolstoy ne yapmalının izini sürerken, Dostoyevski olmazların ve neleri yapmamalının izini sürer.  5.Dostoyevski yoksul olduğu için, kitap ve yazılarının telif ücretini peşin istemek zorunda kaldı. Tolstoy ise zengin olduğu için, telif ücretlerini … Read more

Aytekin Yılmaz’ın önerdiği 20 kitap

Aytekin Yılmaz’ın Edebiyat Haber okurları için önerdiği 20 kitap ve önerme gerekçesi: “Hayatıma ve yazarlığıma değen kitaplar… Bu kitapların içinde bana kitap yazdıran kitaplar var. Başka hatırı olan kitaplar da var kuşkusuz, ama bazı kitapların yeri izi başka oluyor. İnsana değen, farkındalık yaratan kitapları önemsiyorum. Bu yaz ne okumalıyım diye düşünen kitap dostlarına bu kitapları öneriyorum. Bu … Read more

Aytekin Yılmaz: “Yüzleşmek için yanlış kabuk bağlamış yaralarımızı kanatmamız gerekiyor.”

Söyleşi: Nesrin Eroğlu Aytekin Yılmaz ile yeni kitabını konuştuk. Son kitabınız “Yüzleşerek Barışmak” bu yıl şubat ayında Vadi Yayınları’ndan çıktı. Yüzleşme literatürüne bir katkı niteliğinde kitap olmuş. Türkiye’de siyaset yapanlara ve edebiyatla uğraşanlara bir ev ödevi niteliğinde adeta. Ama öyle görünüyor ki yazdıklarınızı kimse üstüne almak istemiyor. Ne dersiniz? Yüzleşme ve Barış gibi kavramlar bu … Read more

Cioran’ın sözcükleriyle dövülmek | Aytekin Yılmaz

Yazmak üzerine Konuşan, derdini anlatan tip özgürleşir. Kendini tahrip eden, çöken tip ise sessiz kalan tiptir, suskun olandır; belki de bir cinayet işler. Ama konuşma olgusu sizi özgürleştirir. Benim için de yazma olgusu tam olarak budur; bir tür iç baskıyı hafifletmek, yatıştırmaktır bu. Dolayısıyla bir tedavi usulüdür. Bir yazar için kayıtsızlık ve kurtuluşa doğru ilerlemek … Read more

Canetti’nin yazarları ve yazmak üzerine | Aytekin Yılmaz

Yazmak üzerine Bir yazar ya özgündür, ya da yazar değildir. Yazar, derin ve yalın bir biçimde, bizim onun kötü alışkanlığı diye adlandırdığımız yani aracılığıyla özgün olur. O denli özgündür ki, kendinin böyle olduğunun bilincine varmaz bile. Gerçekte bugün yazar olma hakkından ciddi olarak kuşku duymayan kimse yazar sayılmaz. İçinde yaşadığımız dünyanın durumunu göremeyenin o dünya … Read more