Mehmet Samsakçı’nın “Siyaset ve Roman / Çok Partili Türkiye ve Türk Romanı” adlı kitabı Ketebe Yayınları etiketiyle yayımlandı.
Tanıtım bülteninden
Edebiyat-İnceleme Serisi’nden çıkan kitap 1909 ile 1960 dönemini, iktidar-muhalefet ilişkileri, halkın partilere ve particiliğe bakışı ile demokratikleşme serüveni düzleminde ele alıyor.
II. Meşrutiyet’in ilan edilip Meclis’in tekrar açılması ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuyla başlayan sürecin ardından ülkemizin çok partili hayata geçişi oldukça sancılı olmuştur. Öyle ki Milli Mücadele döneminde bile muhalif sesler kendilerini ifade edecek alan bulmakta güçlük çekmiştir. Cumhuriyetin kurulmasından sonra çok partili hayata geçiş de uzun bir sürece yayılmıştır. Tüm bu siyasi ve sosyal gelişmeler Türk romanında kendine geniş yer bulmuştur. Mehmet Samsakçı, “Siyaset ve Roman” çalışmasında bu süreçleri ele alan romanları inceleyerek okura geniş ve sağlam bir perspektif sunuyor. Yazar daha önce yapılan bazı çalışmaları incelediğini ve objektiflikten uzak, dahası kimi eserlerin gözardı edildiğini öne sürüyor. “Siyaset ve Roman” ise ideolojik bakış açısı ve estetik kaygıdan uzak durarak dönemin tüm eserlerine aynı mesafeden yaklaşıyor. Böylece kitap ortaya bütünlüklü bir resim çıkarıyor.
Mehmet Samsakçı “Siyaset ve Roman”a II. Meşrutiyet’in ilanından 27 Mayıs askeri darbesine kadar olan süreci özetleyen bir tarih anlatısı ile başlıyor. Kitabın girişinde yer alan bu bölüm okura genel bir perspektif sunuyor. Sonraki bölümlerde ise sürece damgasını vuran yazarlar ve romanları tek tek inceleniyor. Romanlar ve kahramanları ele alınan dönemin siyasi atmosferini, iktidar ve muhalefet ilişkilerini, kurulan ve kapatılan fırkalar ile siyasi partileri tarihsel gerçeklerden yararlanarak anlatıyor. Samsakçı’nın incelemesi ise tüm bu edebi metinlerden süzülen gerçekliği okura aktarıyor.
Samsakçı’nın 2005-2010 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı’nda yazdığı doktora tezinin gözden geçirilmiş ve genişletilmiş hâli olan “Siyaset ve Roman”, ele aldığı dönemi kapsamlı bir şekilde irdeliyor. Halide Edip Adıvar’dan Ömer Seyfettin’e, Refik Halid Karay’dan Reşat Nuri Güntekin’e, Kemal Tahir’den Tarık Buğra’ya, Orhan Kemal’den Yakup Kadri Karaosmanoğlu’na, Attila İlhan’dan Fakir Baykurt’a, Türk edebiyatının köşe taşı olan pek çok yazarın eserlerinin incelendiği kitap, önemli bir başvuru kaynağı olma özelliği taşıyor.
Kitapta incelediği romanların özetini veren Mehmet Samsakçı, belli diyaloglar üzerinden dönemin ruhunu ve siyasi atmosferini de aktarıyor. Okur için bu özetler ve diyaloglar bahsedilen romanların yeni okuma listelerine eklenmesine vesile olurken, yakın tarihimizi daha iyi anlamak için fırsat sunuyor.
“Siyaset ve Roman”, Türk romanının bir dönemini incelemesinin yanı sıra siyasetle kurduğumuz ilişkinin köklerini de ortaya koyuyor.
edebiyathaber.net (11 Ağustos 2021)
